Giải đáp những băn khoăn của người lao động, bà Trần Thị Thu Hà - Phó Trưởng phòng Chế độ BHXH (BHXH thành phố Hà Nội) cho biết: Theo điểm 1.2 Khoản 72 Điều 1 của Quyết định 505/QĐ-BHXH năm 2020 sửa đổi, bổ sung một số điều quy trình thu BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (BHTNLĐ-BNN); quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT ban hành kèm theo Quyết định số 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2017 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam quy định như sau:
“Đối với đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ-BNN, nếu người lao động đủ điều kiện hưởng BHXH hoặc chấm dứt Hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc thì đơn vị có trách nhiệm đóng đủ BHXH, BHTN, BHTNLĐ-BNN, bao gồm cả tiền lãi chậm đóng theo quy định (tách đóng), cơ quan BHXH xác nhận sổ BHXH để kịp thời giải quyết chế độ BHXH, BHTN cho người lao động. Trường hợp đơn vị chưa đóng đủ thì xác nhận sổ BHXH đến thời điểm đã đóng BHXH, BHTN, BHTNLĐ-BNN; sau khi thu hồi được số tiền đơn vị còn nợ thì xác nhận bổ sung trên sổ BHXH”.
Người lao động cần chủ động liên hệ với cơ quan BHXH để đảm bảo quyền lợi của mình. (Ảnh minh họa)
Tại Công văn số 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023 của BHXH Việt Nam về việc thực hiện chế độ BHXH đối với người lao động tại các đơn vị chưa đóng đủ BHXH theo hướng dẫn tại Công văn số 2591/LĐTBXH-BHXH ngày 9/8/2021 và Công văn số 1025/LĐTBXH-BHXH ngày 23/3/2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về đối tượng người lao động tại các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH bao gồm: “Đơn vị đang làm thủ tục phá sản; đơn vị đã có quyết định phá sản của tòa án; đơn vị không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký; đơn vị không có người đại diện theo pháp luật”.
Theo điểm 2.1 khoản 2 Mục III Công văn số 1880/BHXH-CSXH về giải quyết hưởng chế độ hưu trí quy định:
a) Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) thì được giải quyết hưởng lương hưu theo quy định của chính sách tại thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng.
b) Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu, có thời gian thực đóng BHXH từ đủ 10 năm đến dưới 20 năm (không bao gồm thời gian chưa đóng tiền BHXH) mà người lao động có nguyện vọng thì được đóng BHXH tự nguyện một lần cho những năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng; thời điểm hưởng lương hưu được thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Thông tư số 01/2016/TT-BLĐTBXH ngày 18/02/2016 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
Khi khoản tiền BHXH chưa đóng được đóng bù bởi đơn vị hoặc nguồn tài chính khác thì tính bổ sung thời gian đóng BHXH (nếu có) để điều chỉnh lại mức hưởng theo quy định của chính sách tại thời điểm hưởng lương hưu đã giải quyết trước đó và chi trả bổ sung chênh lệch mức hưởng cho người lao động kể từ thời điểm đã hưởng (không thực hiện hoàn trả số tiền người lao động đã đóng BHXH tự nguyện để thống nhất với nội dung hướng dẫn tại Công văn số 276/LĐTBXH-BHXH ngày 6/02/2023 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội).
Trường hợp của người lao động, nếu được xác định đúng là đối tượng người lao động tại các đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH nêu trên và được cơ quan BHXH chốt đầy đủ thời gian thực đóng BHXH trên sổ BHXH thì người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí.
Người lao động thuộc đối tượng trên có thể liên hệ với cơ quan BHXH địa phương để được phối hợp xác định thời gian chưa đóng BHXH thuộc đơn vị sử dụng lao động chưa đóng đủ BHXH quy định tại Điều 1 Công văn số 1880/BHXH-CSXH ngày 21/6/2023 của BHXH Việt Nam hay không để làm căn cứ giải quyết.
B.Duy