Chìa khóa đẩy mạnh xuất khẩu

5 giờ trướcBài gốc

Điểm nghẽn của nhiều ngành

Thời gian qua, kinh tế thế giới liên tục trải qua các cú sốc như dịch bệnh, xung đột địa chính trị, lạm phát khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp (DN) Việt Nam gặp nhiều thách thức. Trước tình hình đó, Việt Nam đã triển khai chiến lược đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và kênh phân phối, từng bước duy trì và mở rộng vị thế trong thương mại quốc tế. Tuy nhiên vấn đề nguyên liệu đang là “điểm nghẽn” của nhiều ngành.

Để phát triển bền vững, ngành gỗ cần chủ động được nguồn nguyên liệu. Ảnh: Quang Vinh

Phát biểu tại hội nghị mới đây, bà Nguyễn Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam chia sẻ, đối với ngành da giày, nút thắt lớn nhất hiện nay chính là vấn đề nguyên phụ liệu. Nguồn cung nguyên phụ liệu trong nước hiện vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu và sự chỉ định của khách hàng, do phần lớn DN đang hoạt động theo mô hình gia công.

Để tháo gỡ điểm nghẽn này, Hiệp hội xác định trong thời gian tới cần tiến tới tự chủ sản xuất nguyên phụ liệu trong nước. Khi đó, Việt Nam không chỉ tăng tính chủ động mà còn có khả năng thu hút thêm nhiều đơn hàng, tạo đà phát triển bền vững cho ngành.

Bà Xuân cho biết, 3 hiệp hội lớn gồm: Da giày-Túi xách, Dệt may và Gỗ đã thống nhất đề xuất xây dựng một trung tâm đa chức năng, vừa là nơi nghiên cứu - phát triển, đổi mới sáng tạo, vừa là đầu mối giao dịch nguyên phụ liệu phục vụ toàn ngành thời trang. Hiện dự án đã xác định được địa điểm triển khai với quỹ đất ban đầu khoảng 40ha. Tuy nhiên, để sáng kiến này thực sự trở thành động lực cho ngành đòi hỏi cần những chính sách mang tính đột phá và sự đồng hành sát sao từ phía Nhà nước trong giai đoạn đầu. Cũng theo bà Xuân, mô hình trung tâm nguyên phụ liệu hiện còn khá mới mẻ tại Việt Nam, song đã được nhiều quốc gia triển khai thành công.

Tương tự với ngành thủ công mỹ nghệ, ông Trịnh Quốc Đạt - Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cho rằng, ngành thủ công mỹ nghệ Việt Nam được biết không chỉ về giá trị kinh tế mà còn là sản phẩm văn hóa đặc trưng của đất nước ,tuy nhiên hiện nay vấn đề nguyên liệu đang là bài toán khó cho các làng nghề truyền thống. Chính vì vậy, việc tự chủ nguyên liệu là giải pháp sống còn với các làng nghề hiện nay.

Nhiều năm qua, vấn đề nhập siêu đã được kiểm soát. Cán cân thương mại của Việt Nam từ năm 2016 đến nay có thặng dư 9 năm liên tiếp. Tuy nhiên, về cơ cấu thị trường nhập khẩu chưa thực hiện được các mục tiêu đề ra là: “Đa dạng hóa thị trường nhập khẩu, cải thiện thâm hụt thương mại với các thị trường Việt Nam nhập siêu”. Nhập khẩu vẫn chủ yếu từ khu vực thị trường châu Á, nhất là từ Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước ASEAN như Singapore và Thái Lan. Tỷ trọng nhập khẩu từ những thị trường “công nghệ nguồn” như Nhật Bản, EU và Bắc Mỹ còn thấp.

Việc khai thác nguồn cung từ các thị trường Nam Mỹ, Tây Á, châu Phi chưa đạt hiệu quả, một phần do khoảng cách địa lý, một phần do chưa có các khung khổ pháp lý về hợp tác thương mại ở mức độ sâu rộng như các Hiệp định FTA. Trong khi đó, bối cảnh mới đòi hỏi cần phải có sự chủ động trong xây dựng các phương án thị trường nhập khẩu thay thế cho các thị trường truyền thống.

Nâng tính cạnh tranh cho doanh nghiệp

Giới chuyên gia cho rằng, DN không thể đợi lúc đứt gãy mới xoay xở tìm nguồn thay thế. Cần có chiến lược trung và dài hạn trong phát triển vùng nguyên liệu nội địa, hợp tác sản xuất với đối tác trong nước, hoặc hình thành chuỗi cung ứng khu vực.

Việc đa dạng hóa nguồn cung cần đi đôi với chuyển đổi số và minh bạch dữ liệu đầu vào. Đây là nền tảng để DN kiểm soát rủi ro, cải thiện hiệu quả sản xuất và gia tăng giá trị gia tăng trong từng đơn hàng xuất khẩu.

Trong bối cảnh mới cần sự chủ động xây dựng các phương án thị trường nhập khẩu thay thế cho thị trường truyền thống; đồng thời nhằm trao đổi với các hiệp hội ngành hàng về tình hình nhập khẩu nguyên liệu hiện nay, đánh giá khả năng, định hướng chuyển đổi thị trường nhập khẩu và đề xuất để hỗ trợ việc thực hiện đa dạng hóa nguồn cung.

Xuất phát từ yêu cầu trên, hiện nay Bộ Công thương đang xây dựng Đề án “Đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu phục vụ sản xuất trong nước”. Ông Nguyễn Anh Sơn - Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết: Việc xây dựng Đề án Đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà Bộ Công thương giao Cục Xuất nhập khẩu trong thời gian tới. Cục đã phối hợp với các hiệp hội ngành hàng và cộng đồng DN xây dựng nội dung Đề án và các chính sách hỗ trợ liên quan.

Cùng với việc đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu, giới chuyên gia cũng khuyến cáo DN mở rộng thị trường xuất khẩu nhằm giúp tiếp cận những thị trường mới và giảm thiểu rủi ro.

Ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công thương) khẳng định, việc mở rộng thị trường xuất khẩu không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là định hướng lâu dài. Ngoài các thị trường truyền thống như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, DN Việt Nam cần chú trọng khai phá các thị trường tiềm năng như Trung Đông, châu Phi, Nam Á và Tây Á, nơi có nhu cầu nhập khẩu cao và ít cạnh tranh hơn.

Với vai trò của mình, Bộ Công thương đã và đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng, hiệp hội DN trong nước và ngoài nước, cùng các kênh phân phối quốc tế kịp thời có những giải pháp hỗ trợ DN Việt Nam tháo gỡ những khó khăn trước mắt, định hướng phát triển lâu dài để thích nghi với những biến động của thị trường.

Khanh Lê

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/chia-khoa-day-manh-xuat-khau-10312436.html