Thực hiện chủ trương chuyển đổi phương thức quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh, nhiều ý kiến ghi nhận sự đồng tình; đồng thời mong muốn Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ triển khai phù hợp, tạo thuận lợi cho người nộp thuế.
* Tiến sĩ Trần Khánh Lâm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Kiểm toán và Tuân thủ Liên đoàn Kế toán Châu Á Thái Bình Dương:
Lộ trình rõ ràng và hỗ trợ thiết thực
Tiến sĩ Trần Khánh Lâm.
Chủ trương xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán chuyển sang hình thức kê khai vào năm 2026 là một bước đi quan trọng nhằm hướng đến sự minh bạch, công bằng trong quản lý thuế; phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế cũng như mục tiêu xây dựng nền kinh tế số của Việt Nam. Tuy nhiên, theo tôi việc chuyển đổi này cần cân nhắc kỹ lưỡng về lộ trình thực hiện.
Việt Nam hiện có hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ, siêu nhỏ. Các hộ này thường có trình độ quản lý tài chính hạn chế và chưa quen với các thủ tục kê khai thuế phức tạp. Vì vậy, việc chuyển đổi nếu không được chuẩn bị kỹ sẽ gây ra áp lực không nhỏ cho người dân; đồng thời có thể dẫn đến kê khai sai, kê khai thiếu, thậm chí là gian lận thuế… Xét ở góc độ quốc gia, giá thành hàng hóa, dịch vụ cộng thêm các chi phí tuân thủ sẽ tăng, từ đó làm giảm lợi thế cạnh tranh của hộ kinh doanh và cả các doanh nghiệp được chuyển đổi từ hộ kinh doanh, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt ở cấp độ khu vực và toàn cầu.
Để giải quyết những thách thức nêu trên, tôi cho rằng lộ trình chuyển đổi phải rõ ràng, cụ thể và có tính giai đoạn. Ban đầu, Nhà nước cần triển khai thí điểm tại các khu vực đô thị lớn, có trình độ dân trí và quản lý cao hơn trước khi nhân rộng ra cả nước. Cùng với đó, cần có chính sách hỗ trợ trực tiếp về đào tạo, tư vấn thuế miễn phí cho các hộ kinh doanh. Việc áp dụng công nghệ số vào kê khai thuế cũng là giải pháp hiệu quả giúp giảm nhẹ áp lực chuyển đổi và chi phí tuân thủ. Để khắc phục tình trạng “né thuế” hoặc kê khai không trung thực, cơ quan thuế cần áp dụng các biện pháp kiểm tra chéo, đối chiếu dữ liệu thanh toán điện tử, cũng như áp dụng các hình thức khuyến khích, tuyên dương những hộ kinh doanh thực hiện tốt nghĩa vụ thuế; có chế tài nghiêm minh với những hành vi cố tình gian lận thuế. Đồng thời, Nhà nước cần xây dựng và triển khai các chương trình truyền thông rộng khắp, nâng cao nhận thức và hướng dẫn chi tiết cho người dân, nhất là các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Việc đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính, xây dựng các nền tảng số thân thiện, dễ sử dụng cũng là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu áp lực chuyển đổi và chi phí tuân thủ. Chỉ khi có một lộ trình phù hợp cùng các chính sách hỗ trợ rõ ràng, thiết thực, chủ trương đúng đắn này mới thực sự phát huy hiệu quả, tạo ra sự đồng thuận và đem lại lợi ích lâu dài cho cả người dân và Nhà nước.
* Thạc sĩ Đặng Thị Thu Nguyệt - Trưởng Văn phòng đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại Khánh Hòa:
Thành lập tổ công tác hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở
Thạc sĩ Đặng Thị Thu Nguyệt.
Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán chuyển sang hình thức kê khai. Tuy nhiên, đây là sự chuyển đổi có tính cách mạng, với số lượng hộ, cá nhân kinh doanh nhiều, trong khi đó nhiều người trong số họ, nhất là ở những địa bàn khó khăn chưa quen sử dụng công nghệ, kê khai thuế điện tử hoặc phần mềm kế toán nên việc triển khai cần linh hoạt và thận trọng, lộ trình hợp lý.
Theo tôi, yếu tố then chốt để việc chuyển đổi thành công cần có sự hướng dẫn đơn giản, rõ ràng và được phổ cập đến từng xã, phường; phần mềm kê khai, hóa đơn điện tử phải miễn phí hoặc giá thấp, dễ sử dụng, dễ khai báo; tổ chức các lớp tập huấn, thành lập tổ công tác hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở; không xử phạt lỗi kỹ thuật trong giai đoạn đầu thực hiện; có lộ trình phân loại theo nhóm ngành, không áp dụng đồng loạt, tránh gây “sốc chính sách”. Bên cạnh đó, cần truyền thông nhất quán, việc kê khai không phải là tăng thuế mà giúp hộ kinh doanh minh bạch, dễ mở rộng kinh doanh, tiếp cận hỗ trợ của Nhà nước…
* Bà Vũ Thị Thanh Hương - Phó Trưởng Thuế cơ sở 6 tỉnh Khánh Hòa:
Triển khai nhiều giải pháp
Bà Vũ Thị Thanh Hương (Ảnh: Thanh Xuân)
Hiện nay, Thuế cơ sở 6 đang quản lý 7.500 hộ thuế khoán. Nhằm hướng dẫn, hỗ trợ hộ kinh doanh thích nghi với hình thức tự kê khai, nộp thuế trên doanh thu thực tế, đơn vị đã và đang triển khai nhiều giải pháp để từng bước thay đổi nhận thức của người dân, tránh tình trạng bị động khi chính sách chính thức có hiệu lực. Cụ thể, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách thông qua các hội nghị, tập huấn, phát tờ rơi hướng dẫn; đưa thông tin lên cổng thông tin điện tử ngành Thuế, phương tiện thông tin đại chúng; thành lập tổ hỗ trợ, triển khai các mô hình điểm hỗ trợ trực tiếp cho hộ kinh doanh. Đồng thời, hướng dẫn người dân ứng dụng công nghệ thông tin trong việc chuyển đổi kê khai; xây dựng mô hình “Thí điểm - đánh giá - điều chỉnh”; tuyên truyền về lợi ích và trách nhiệm pháp lý rõ ràng, tránh tình trạng hộ kinh doanh lợi dụng kẽ hở chính sách…
* Bà Nguyễn Thị Thanh Mai - hộ kinh doanh cơm Quê Hương (phường Nha Trang):
Thực hiện thí điểm sau đó nhân rộng
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai
Tôi hoàn toàn ủng hộ chủ trương chuyển đổi từ thuế khoán sang hình thức kê khai. Tôi kiến nghị cần có lộ trình triển khai cụ thể, thực hiện thí điểm với những hộ đủ điều kiện cơ sở vật chất, sau đó nhân rộng dần. Ngoài ra, cần kịp thời giải quyết các vướng mắc; có chính sách khuyến khích, biểu dương các hộ kinh doanh thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, tạo động lực lan tỏa. Đối với việc chuyển đổi lên doanh nghiệp, cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian. Khi chính sách rõ ràng, công bằng và phù hợp, người dân sẽ tự nguyện thực hiện.
K. HÀ - C. ĐAN (Ghi)