Chất lượng dân số là yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai. Nhận thức rõ điều đó, ngành Y tế tỉnh đã đẩy mạnh các chương trình tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh, coi đây là giải pháp then chốt, chìa khóa nâng cao chất lượng giống nòi.
Cán bộ y tế Bệnh viện Đa khoa tỉnh theo dõi sức khỏe trẻ sơ sinh. Ảnh: Dương Chung
5 tháng đầu năm, ngành Y tế tỉnh đã thực hiện sàng lọc trước sinh cho hơn 5.200 phụ nữ mang thai, trong đó, có hơn 4.700 trường hợp được sàng lọc bằng kỹ thuật xét nghiệm chuyên sâu như mẫu máu khô, mẫu huyết thanh…
Các xét nghiệm tập trung phát hiện sớm các dị tật bào thai như hội chứng Down, Edward, Patau, bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia) và các bất thường nhiễm sắc thể khác. Việc phát hiện sớm đã giúp nhiều thai phụ có nguy cơ cao được chẩn đoán, tư vấn và xử lý phù hợp, tạo điều kiện chăm sóc sức khỏe thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.
Công tác sàng lọc sơ sinh cũng đạt nhiều kết quả tích cực. 5 tháng đầu năm, toàn tỉnh có hơn 5.100 trẻ sơ sinh được sàng lọc, đạt hơn 96% tổng số trẻ sinh sống trên địa bàn.
Các xét nghiệm sàng lọc tập trung phát hiện 5 bệnh bẩm sinh phổ biến có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm gồm: Suy giáp bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản thượng thận bẩm sinh, khiếm thính bẩm sinh và bệnh tim bẩm sinh.
Kết quả sàng lọc đã xác định 4 trường hợp trẻ sơ sinh có nguy cơ cao, được chuyển tuyến điều trị kịp thời, đảm bảo theo dõi lâu dài. Đây là bước tiến đáng ghi nhận trong nỗ lực giảm thiểu tình trạng tàn tật, thiểu năng trí tuệ do bệnh lý bẩm sinh không được phát hiện sớm.
Công tác sàng lọc trước sinh, sơ sinh không chỉ triển khai tại các cơ sở y tế tuyến tỉnh, tuyến huyện, mà còn được mở rộng tới tuyến xã. Từ đầu năm đến nay, ngành Y tế tỉnh đã tổ chức 37 lớp tập huấn cho gần 3.000 lượt cán bộ y tế chuyên trách, trạm trưởng trạm y tế về kỹ năng tư vấn, kỹ thuật lấy mẫu máu gót chân, siêu âm và tư vấn di truyền học nhằm tăng cường năng lực cho cán bộ y tế tuyến xã.
Đồng thời, ngành Y tế tỉnh cũng quan tâm đầu tư trang thiết bị cho các cơ sở y tế tuyến huyện, góp phần mở rộng phạm vi tầm soát và đảm bảo chất lượng xét nghiệm.
Bên cạnh đó, chương trình khám sức khỏe tiền hôn nhân - một trụ cột quan trọng của công tác nâng cao chất lượng dân số cũng đạt được nhiều kết quả khích lệ. 5 tháng đầu năm, ngành Y tế tỉnh đã tổ chức tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn cho hơn 1.400 cặp nam nữ thanh niên, chiếm hơn 90% số cặp đôi đăng ký kết hôn.
Qua đó, phát hiện sớm các nguy cơ di truyền, bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe con cái, giúp các cặp đôi chuẩn bị tốt hơn về mặt thể chất và tâm lý khi bước vào cuộc sống hôn nhân.
Tuy đạt nhiều kết quả khả quan, nhưng công tác tầm soát, chẩn đoán, điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn như kinh phí hỗ trợ còn hạn chế; một số người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa chưa thực sự quan tâm hoặc chưa có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao.
Đáng chú ý, nhận thức về vai trò của công tác dân số trong tình hình mới vẫn chưa đồng đều ở các cấp chính quyền và một bộ phận người dân, còn tư tưởng trọng nam khinh nữ, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện chính sách dân số.
Đẩy mạnh công tác sàng lọc trước sinh, sơ sinh, ngành Y tế tỉnh đề xuất Trung ương và Bộ Y tế tiếp tục quan tâm, tăng cường nguồn lực cho địa phương trong triển khai các hoạt động sàng lọc, hỗ trợ xét nghiệm miễn phí cho nhóm đối tượng yếu thế; đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng.
Đặc biệt, cần sớm ban hành Luật Dân số để tạo hành lang pháp lý, giúp địa phương triển khai đồng bộ các chính sách dân số, chăm sóc sức khỏe sinh sản, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực của tỉnh trong tương lai.
Minh Nguyệt