Sau 4 năm thực thi, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA) đã tạo được sức bật cho thương mại, đầu tư song phương.
Trong đó, những lợi thế từ UKVFTA thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường Vương quốc Anh tăng trưởng mạnh mẽ, tạo đòn bẩy cho nhiều nhóm hàng chủ lực của chúng ta khai thác thị trường này.
Cùng với đó, Vương quốc Anh và Bắc Ailen (gọi tắt là Anh) chính thức thực thi Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng bổ sung thêm động lực cho quan hệ kinh tế - thương mại - đầu tư hai chiều phát triển hơn.
Tuy nhiên, trong bối cảnh xu hướng tiêu dùng tại Anh ngày càng chú trọng các vấn đề sức khỏe, môi trường, yêu cầu doanh nghiệp Việt Nam đẩy nhanh việc đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về phát triển bền vững để định vị thương hiệu và gia tăng thị phần tại thị trường Anh.
Tọa đàm với chủ đề: “Phát triển bền vững: “Chìa khóa” xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường Vương quốc Anh” do Tạp chí Công Thương thực hiện.
UKVFTA: Động lực thúc đẩy thương mại, đầu tư Việt Nam - Vương quốc Anh
Trao đổi tại Tọa đàm, ông Vũ Việt Thành - Chuyên viên chính, phụ trách thị trường Vương quốc Anh, Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương cho biết: Cùng với các lĩnh vực hợp tác khác thì hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Vương quốc Anh tiếp tục là một điểm sáng trong quan hệ song phương. Tính đến hết năm 2024 Vương quốc Anh hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam tại khu vực châu Âu. Trong mối quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư song phương, Hiệp định UKVFTA là động lực rất quan trọng để thúc đẩy hợp tác giữa hai nước với nhiều điểm sáng.
Trong lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường Vương quốc Anh, sau hơn 4 năm thực thi Hiệp định UKVFTA là điều kiện rất quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Vương quốc Anh, tạo dựng vị thế vững chắc hơn cho hàng hóa của Việt Nam tăng trưởng liên tục, mạnh mẽ bất chấp rất nhiều những giai đoạn khó khăn chung của xuất khẩu Việt Nam ra thế giới trong những năm vừa qua. Giai đoạn 4 năm đầu thực thi Hiệp định, tăng trưởng xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang Vương quốc Anh tăng khoảng hơn 10%/năm.
Nhiều nhóm hàng hóa xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam hiện nay đang chiếm thị phần rất tốt, rất tích cực và có sự tăng trưởng liên tục trong hơn 4 năm triển khai UKVFTA như: giày dép chiếm thị phần khoảng 26,6% tổng thị phần giày dép xuất khẩu vào Anh; hạt tiêu chiếm 55,7%; hạt điều tách vỏ cũng là sản phẩm thế mạnh của Việt Nam chiếm xấp xỉ 90%, một số những mặt hàng khác như thủy sản chiếm khoảng hơn 6% thị phần, cà phê 9% hay dệt may chiếm khoảng 6% tại nước bạn....
Tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa từ Anh về Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn 2024-2025 trở lại đây là một tín hiệu rất tích cực, thể hiện tính bền vững của thương mại hai chiều. Điều này phản ánh nhu cầu cao của thị trường Việt Nam đối với công nghệ, thiết bị hiện đại và nguyên liệu chất lượng từ Anh quốc. Bên cạnh đấy có thể thấy Hiệp định UKVFTA đóng vai trò then chốt trong việc ổn định chuỗi cung ứng giữa thương mại hai chiều, đặc biệt trong bối cảnh thương mại thế giới rất phức tạp trong khoảng thời gian qua.
Ở lĩnh vực đầu tư, sau hơn 4 năm triển khai hiệp định thì số lượng dự án đầu tư nước ngoài của Anh vào Việt Nam cũng như tổng số vốn tăng trưởng rất tốt.
Ở góc độ thể chế, thông qua hơn 4 năm triển khai Hiệp định UKVFTA íup thủ tục hành chính, thủ tục thương mại của Việt Nam minh bạch hơn, qua đó giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp cũng như hỗ trợ dòng hàng dịch vụ tăng trưởng tốt.
Về góc độ doanh nghiệp, tỷ lệ tận dụng ưu đãi mẫu chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) của Hiệp định UKVFTA tăng trưởng rất nhanh và mạnh, thậm chí cao hơn các FTA thế hệ mới khác là EVFTA, CPTPP. Điều này cho thấy doanh nghiệp Việt Nam rất quan tâm chủ động trong việc tận dụng ưu đãi thuế quan từ hiệp định này để xuất khẩu vào thị trường Anh.
Ông Vũ Việt Thành - Chuyên viên chính, phụ trách thị trường Vương quốc Anh, Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương: Nhiều nhóm hàng hóa xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam hiện nay đang chiếm thị phần rất tốt, rất tích cực và có sự tăng trưởng liên tục trong hơn 4 năm triển khai UKVFTA
Đồng ý kiến, ông Lê Đình Bá - Tham tán, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh cho biết, trong bối cảnh thương mại quốc tế biến động, Vương quốc Anh nổi lên như một địa chỉ tin cậy, ổn định và có thể làm ăn lâu dài; doanh nghiệp của chúng ta có những lợi thế trong việc xuất khẩu sang Anh cũng như làm ăn với các đối tác của Anh.
Tuy nhiên, tham tán cũng chia sẻ: Với định hướng đa dạng hóa đối tác, ngoài FTA với Việt Nam, Vương quốc Anh đang rất tích cực mở rộng thị trường, tiến hành đàm phán, ký kết với nhiều đối tác trên thế giới như: Ấn Độ, Thái Lan... ; trong đó có nhiều nguồn cung "đối thủ" cạnh tranh với Việt Nam.
"Chúng ta phải hết sức để ý làm thế nào để trong một thời gian ngắn nhất có thể xâm nhập thị trường Anh tận dụng lợi thế chúng ta đang có hiện nay, đó là Hiệp định thương mại tự do song phương UKVFTA cũng như CPTPP. Nếu như chúng ta không kịp thời tận dụng thì có thể nói một thời gian không dài nữa, những lợi thế đấy sẽ giảm dần đi và chúng ta lại phải bắt đầu một cuộc cạnh tranh mới với những đối tác cạnh tranh rất đáng gờm", Tham tán thương mại Lê Đình Bá khuyến nghị.
Ông Lê Đình Bá - Tham tán, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh
Đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững - "chìa khóa" xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường Anh
Với những cơ hội và thách thức đó, đặc biệt trong bối cảnh thị trường thế giới nói chung và thị trường Vương quốc Anh nói riêng đang đặt ra nhiều quy định, tiêu chuẩn về phát triển bền vững đối với hàng hóa nhập khẩu, đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững được cho là "chìa khóa" để doanh nghiệp xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường Anh bền vững.
Về vấn đề này, ông Lê Đình Bá nhấn mạnh: Việc tuân thủ các quy định, trong đó có quy định về phát triển bền vững, minh bạch chỗ cung ứng hay những tiêu chuẩn về quyền con người, quyền về môi trường là xu thế không thể đảo ngược. Doanh nghiệp Việt Nam khi thâm nhập các thị trường phát triển, trong đó có thị trường Vương quốc Anh phải chú trọng những yêu cầu tiêu chuẩn này.
Từ góc độ thực tiễn doanh nghiệp đang xuất khẩu vào Anh, bà Nguyễn Thị Hồng Vân - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sao Thái Dương, Chánh văn phòng Hiệp hội Doanh nghiệp KHCN Việt Nam tại Hà Nội khuyến nghị những doanh nghiệp muốn có ý định xuất khẩu hàng đi Anh phải chuẩn hóa ngay từ đầu hệ thống quản lý chất lượng cũng như sản phẩm của mình để đạt những tiêu chuẩn của Anh, trong đó bao gồm cả những tiêu chuẩn về phát triển bền vững, về môi trường, về nhân công và nguồn nguyên liệu....
Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải nghiên cứu kỹ các hiệp định thương mại như hiệp định UKVFTA và cũng có thể tìm tham vấn ở các cơ quan, tổ chức có thể hỗ trợ cho các doanh nghiệp để có thể xuất khẩu được thuận lợi và thành công.
Đồng thời tham vấn thêm ý kiến của Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh và nhận sự giúp đỡ của thương vụ để có thể kết nối đến những đối tác đáng tin cậy tại địa bàn sở tại...
Bà Nguyễn Thị Hồng Vân - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Sao Thái Dương, Chánh văn phòng Hiệp hội Doanh nghiệp KHCN Việt Nam tại Hà Nội chia sẻ tại Tọa đàm
Chia sẻ ý kiến của bà Hồng Vân, ông Vũ Việt Thành cho rằng, doanh nghiệp Việt cần phải chủ động thay đổi, nâng cấp năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng theo các yêu cầu này để khai thác triệt để cơ hội từ Hiệp định UKVFTA. Bên cạnh đó, cần nắm bắt thông tin thị trường thật kỹ, chủ động tìm hiểu về thuế, về tiêu chuẩn kỹ thuật hay thị hiếu người tiêu dùng Anh; xây dựng thương hiệu và chọn kênh tiếp thị hay kênh phân phối phù hợp tại thị trường Anh...
Bên cạnh sự nỗ lực của doanh nghiệp và kết nối của cơ quan thương vụ, ông Thành cho biết: Thực hiện chức năng, nhiệm vụ về quản lý nhà nước được giao, Bộ Công Thương (Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài) tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Vương quốc Anh cũng như các thị trường khác thích ứng với các tiêu chuẩn bền vững; Nghiên cứu, cập nhật thông tin thị trường, phổ biến các thông tin cho doanh nghiệp về Hiệp định UKVFTA; Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước xuất khẩu, đặc biệt vào các kênh phân phối của các tập đoàn bán lẻ lớn...
Cùng với sự trợ lực của cơ quan quản lý nhà nước, sự đồng hành của cơ quan thương mại Việt Nam tại Vương quốc Anh, sự chủ động của doanh nghiệp trong việc hoạch định chiến lược kinh doanh, đầu tư vào sản phẩm hàng hóa có lợi thế cạnh tranh; nâng cao khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng, quy định về phát triển bền vững chính là "chìa khóa" giúp doanh nghiệp cải thiện năng lực, tận dụng hiệu quả các ưu đãi của UKVFTA để xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường tại Vương quốc Anh.
Việt Hằng