Nằm bên dòng sông Hồng, làng nghề cây cảnh Vị Khê (phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình) từ lâu nổi tiếng là "cái nôi" của nghệ thuật bonsai miền Bắc. Nơi đây quy tụ hàng trăm nghệ nhân, hàng nghìn tác phẩm cây thế, cây cổ thụ có giá trị, được tạo tác công phu qua nhiều thế hệ. Không chỉ là vùng đất trù phú về nghề làm cây cảnh, Vị Khê còn được xem là điểm đến của những người đam mê sưu tầm cây quý trên khắp cả nước.
Bộ ba cây sanh cổ của ông Nguyễn Minh Hoạt (SN 1980, trú tại phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình) được giới chơi cây cảnh đánh giá là một trong những tác phẩm hiếm, từng được trả giá tới 1 triệu USD.
Làng nghề cây cảnh Vị Khê còn được xem là điểm đến của những người đam mê sưu tầm cây quý trên khắp cả nước.
Trong khu vườn rộng hàng nghìn mét vuông tại làng nghề Vị Khê, ông Hoạt đang sở hữu hơn 1.000 cây cảnh nghệ thuật lớn nhỏ, được chăm sóc và tạo tác tỉ mỉ. Giữa "gia tài" đó, bộ ba cây sanh cổ đặt ngay lối vào được xem như "báu vật".
Trong bộ ba, cây chính cao khoảng 3,5m, tán xòe rộng 4m, được tạo dáng long hóa. Hai cây bên ngoài cao khoảng 3,2m, mang dáng trực hóa. Ông Hoạt cho biết cả ba đều là giống sanh Nam Điền nổi tiếng, có tuổi đời xấp xỉ 100 năm và được ông đưa về vườn từ năm 2019.
Trong số hơn 1.000 tác phẩm, bộ ba cây sanh cổ được đặt ngay lối cổng vào, được ông Hoạt được đánh giá như báu vật.
Trên thân cây xuất hiện nhiều mảng mốc trắng, đặc trưng chỉ thấy ở những cây trường niên. Theo ông Hoạt, chỉ cần quan sát "lớp da" là có thể ước đoán tuổi đời: thân sanh càng già càng trắng bạc, chun nhăn và nổi từng lớp; những vết cắt cũ cũng liền sẹo hoàn toàn.
Sau khi mua về, ông Hoạt trồng cây xuống đất để giúp bộ rễ phát triển, thuận lợi cho việc uốn nắn và tạo tác theo ý tưởng. Chỉ đến khoảng 4 tháng gần đây, khi cây đã đạt trên 80% độ hoàn thiện, ông mới đưa lên chậu.
Thân cây sanh được tạo dáng tỉ mỉ đẹp mắt.
"Giai đoạn đầu đưa cây từ đất lên chậu đòi hỏi chăm sóc kỹ lưỡng, theo dõi từng chi tiết để bộ rễ ổn định. Cây sau đó tiếp tục được uốn nắn để hoàn thiện dáng thế" - ông Hoạt chia sẻ.
Do cây sanh ưa nước, chủ vườn phải tưới hằng ngày. Những túi cát được đặt quanh bộ rễ giúp giữ ẩm và hạn chế nước bắn ra ngoài khi tưới.
Những cây sanh này được chăm sóc đặc biệt.
Điểm đặc biệt của bộ ba không chỉ nằm ở tuổi đời trăm năm mà còn ở tổng thể kích thước, dáng thế và sự hài hòa mỹ thuật. Mỗi cây đều toát lên "thần thái" riêng, đường uốn lượn mềm mại, thể hiện rõ sự nhẫn nại và tay nghề của người nghệ nhân qua nhiều năm.
Ông Hoạt cho biết thêm, bộ cây từng có người trả tới 1 triệu USD nhưng ông chưa đồng ý, bởi muốn chờ mức giá tương xứng hơn với giá trị và tâm huyết đã gửi gắm.
Hằng ngày ông Hoạt chăm sóc cây cẩn thận, mỗi cây đều có một dáng riêng.
Đánh giá về tác phẩm, nghệ nhân Nguyễn Công Khanh – Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh phường Vị Khê cho hay, đây là bộ cây hiếm, hội tụ đầy đủ các yếu tố: kích thước lớn, tuổi đời cao, dáng thế đẹp và kỹ thuật tạo tác xuất sắc.
"Trong hàng vạn cây mới có một cây quý, đạt tới giá trị đặc biệt. Ngay cả ở miền Bắc hay nhiều vùng khác cũng rất khó tìm được bộ sanh cổ thụ vừa to vừa hoàn thiện như vậy" - ông Khanh cho biết.
Nhật Tân