Với đà tiến công mạnh mẽ, Nga đã thay đổi nhịp độ của cuộc chiến. Vào tháng 5/2025, lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát khoảng 278km2 lãnh thổ Ukraine, gấp đôi so với diện tích mà họ giành được vào tháng 4, nhóm phân tích Deepstate của Ukraine cho biết. Hầu hết bước đột phá của Moscow đều diễn ra ở phía Nam Kostyantynivka, thuộc Donetsk và tỉnh Sumy gần biên giới Nga.
Binh sỹ Nga chiến đấu trên tiền tuyến. Ảnh: TASS
Khi cuộc xung đột bước vào giai đoạn mới, cả Nga và Ukraine đã điều chỉnh chiến thuật, sử dụng xe gắn máy và xe ô tô dân dụng để nhanh chóng vượt qua địa hình trống trải. Ukraine - quốc gia từng phụ thuộc khá nhiều vào máy bay không người để bảo vệ cứ điểm, đã sử dụng xe dân dụng để tiếp tế cho các tuyến phòng thủ của họ, còn Nga chủ yếu dùng trong các cuộc tấn công.
Đại tá Viktor Kevliuk, một binh sỹ dự bị của Quân đội Ukraine và là nhà phân tích tại Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine cho rằng: "Đây là một kiểu phục hưng của kỵ binh, nhưng với các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong”.
Giao tranh đã leo thang trong bối cảnh các cuộc đàm phán ngừng bắn hầu như đã bị đình trệ. Vòng đàm phán gần đây nhất, được tổ chức tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 6/2025, đã mang lại ít kết quả ngoại trừ thỏa thuận trao đổi tù binh và thi thể của những binh sỹ tử trận. Cuộc trao đổi đã tiếp tục diễn ra vào cuối tuần qua. Ukraine cho biết họ đã nhận được 1.200 thi thể và nhiều tù binh khác do phía Nga bàn giao.
Hầu hết các mặt trận đều có sự chuyển dịch trong thời gian. Trong đó, Sumy, Kostyantynivka và Pokrovsk là những điểm nóng đáng chú ý nhất.
Sumy
Trong những tháng gần đây, quân đội Nga đã chiếm được ít nhất 10 ngôi làng ở tỉnh Sumy của Ukraine. Moscow điều động các nhóm tấn công nhỏ, thường chỉ có 2 hoặc 3 binh sỹ, thăm dò vị trí của Ukraine và tấn công theo từng đợt. Các nhóm này hoạt động thường xuyên và liên tục khiến Kiev gặp nhiều khó khăn khi đối phó.
Tuy vậy, Ukraine vẫn có một số lợi thế nhất định khi phòng thủ. Với địa hình hiểm trở đầy khe núi và đường mòn hạn chế, giao tranh trở nên cực kỳ khốc liệt, Andrii, một sĩ quan tình báo của một lữ đoàn không kích Ukraine, hoạt động gần thành phố Sumy cho biết. Thành phố Sumy là nơi sinh sống của hơn 200.000 người dân, hiện đang đối mặt nguy cơ sụp đổ tuyến phòng thủ khi Nga tăng cường tiến công. Các lực lượng Nga đã tràn vào thành phố ngay khi xung đột nổ ra vào năm 2022, nhưng Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát vào cuối năm này.
Nhà phân tích quân sự Pasi Paroinen của Nhóm Black Bird có trụ sở tại Phần Lan cho rằng, các lực lượng Nga đang chiếm giữ cao điểm ở phía Bắc Sumy và tiến về phía những khu rừng rậm rạp ở phía Bắc và Đông Bắc của thành phố. Nếu Nga chiếm được bốn ngôi làng Khotyn, Yunakivka, Pysarivka và Kyyanytsia thì lực lượng Ukraine sẽ đối mặt với rủi ro lớn.
Các chỉ huy Ukraine cảnh báo rằng nếu các trận chiến chuyển sang vùng rừng rậm, họ sẽ cần thêm lực lượng bộ binh tiếp viện, vì hoạt động giám sát bằng máy bay không người lái trở nên kém hiệu quả do những tán lá dày đặc.
Kostyantynivka
Kostyantynivka - trung tâm chỉ huy then chốt của Ukraina, có khả năng sẽ trở thành mục tiêu chính của Nga trong những tháng tới. Việc Nga tăng cường tấn công các mặt trận khác có khả năng ngăn cản Ukraine gửi quân tiếp viện tới khu vực này, ông Paroinen nhận định.
Bước đầu tiên Nga có thể cố gắng cô lập Kostyantynivka từ nhiều hướng, lập ra vòng vây bán phần, trong khi vẫn duy trì một hành lang hẹp nhưng khá nguy hiểm để các đơn vị của Ukraine rút lui. Quân đội Nga có thể tiến về phía Đông qua tuyến đường T-0504, tiến về phía Bắc từ Toretsk và phía Tây từ thị trấn trên đỉnh đồi Chasiv Yar.
Điều này sẽ không dễ dàng. Các lực lượng Nga đã cố gắng chiếm Chasiv Yar trong hai năm qua nhưng vẫn chưa thành công. Moscow thực hiện nỗ lực này kể từ khi giành được thành phố Bakhmut gần đó vào mùa xuân năm 2023. Nếu không giành được quyền kiểm soát hoàn toàn Chasiv Yar, bước tiến của Nga đến Kostyantynivka sẽ bị chậm lại. Ngoài ra, ở phía Nam, quân đội Nga đang sa lầy vào cuộc giao tranh đô thị tại Toretsk.
Tại một số khu vực gần Kostyantynivka, Nga có lợi thế lớn hơn về nhân lực so với Ukraine, với tỷ lệ 20:1, các chỉ huy Ukraine cho biết. "Nhiệm vụ của chúng tôi là chặn đứng các hành động của họ", Đại úy Filatov của Ukraine nêu rõ. Ông cho biết binh sỹ Ukraine thường xuyên tham gia chiến đấu tầm gần sau đó chậm rãi rút lui.
Pokrovsk
Pokrovsk nằm ở phía Tây Kostyantynivka cũng thuộc vùng Donetsk. Tại đây quân đội Nga cũng đang tiến về phía trước với lực lượng đông đảo hơn, Trung úy Vasyl Yemelianov - chỉ huy pháo binh của Ukraine trong khu vực cho biết.
Quân đội Nga đang áp sát Pokrovsk từ nhiều hướng, tương tự như chiến lược bán bao vây của họ xung quanh Kostyantynivka.
Tuy nhiên, thành phố vẫn nằm dưới sự kiểm soát của quân đội Ukraine trong khi các nỗ lực của Nga gần đây đã dịch chuyển xa hơn về phía Tây. Một số đơn vị của họ đã vượt qua biên giới hành chính giữa các vùng Donetsk và Dnipropetrovsk.
Nhưng mặt trận Pokrovsk và các khu vực khác vẫn đang có sự thay đổi. Quân đội Nga cố gắng tìm kiếm điểm yếu của đối phương để tấn công, còn lực lượng Ukraine đang nỗ lực giữ vững các tuyến phòng thủ.
Trên khắp Donbass, gồm các khu vực Donetsk và Lugansk, Nga đã tập trung nhiều đơn vị máy bay không người lái nhắm mục tiêu vào các con đường, đe dọa tuyến tiếp tế của Ukraine
Các nhà phân tích cho biết những bước tiến của Nga ở Donbass diễn ra theo một mô hình có hệ thống. Đầu tiên, quân đội Nga cô lập các vị trí của Ukraine, nhắm mục tiêu vào lực lượng hậu cần và quân tiếp viện bằng máy bay không người lái, sau đó tấn công đối phương bằng pháo binh và bom lượn trên không. Tiếp theo, Nga triển khai các đơn vị nhỏ sử dụng xe gắn máy để tấn công. Sau đó, họ tiếp tục lặp lại quá trình này ở địa điểm tiếp theo.
Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo New York Times