Các hộ dệt chiếu xã Long Hưng đã áp dụng công nghệ máy móc vào dệt sợi.
Những người làm nghề dệt chiếu vẫn thường nhắc câu ca: “Ăn cơm hom, nằm giường hòm, đắp chiếu Hới” như lời khẳng định giá trị bền lâu của sản vật truyền thống. Dù thời gian trôi và cuộc sống đổi thay, nghề dệt chiếu nơi đôi tay chai sạn của bao thế hệ Long Hưng vẫn bền bỉ tồn tại, nay được tiếp thêm sức mạnh từ cuộc cách mạng công nghệ.
Trước kia, người dân nơi đây gắn bó với khung dệt thủ công trong những nếp nhà nhỏ. Hôm nay, về Long Hưng, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những xưởng sản xuất được đầu tư bài bản, máy móc vận hành nhịp nhàng. Sự chuyển biến từ thủ công sang ứng dụng công nghệ, máy móc đã giúp người thợ giảm bớt nhọc nhằn, đồng thời mở ra cơ hội để giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống của chiếu Hới trong một diện mạo mới. Tiêu biểu cho làn sóng đổi thay ấy là xưởng sản xuất của ông Hà Duy Mai ở thôn Quan Khê. Từng là một hộ sản xuất nhỏ lẻ, ông Mai đã trở thành người đầu tiên trong xã đầu tư dây chuyền sản xuất chiếu giả mây công nghệ cao, bước đi đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trong tiến trình hiện đại hóa làng nghề.
Công đoạn may đường biên cho chiếu cói bằng máy.
Không chỉ thuê chuyên gia Trung Quốc chuyển giao kỹ thuật, ông còn đầu tư hàng tỷ đồng mua 10 máy dệt hiện đại để sản xuất. Hiện tại, mỗi máy có thể sản xuất 60 chiếc chiếu/ngày. Ông Mai chia sẻ: Nguồn nguyên liệu chủ yếu sản xuất chiếu giả mây là nhựa, trong đó 50% được nhập khẩu để bảo đảm độ bền, độ đàn hồi và tính thẩm mỹ của sản phẩm. Nếu không đầu tư công nghệ, làng nghề sẽ tụt hậu. Vì vậy, ứng dụng máy móc hiện đại là con đường tất yếu để nâng cao năng suất và giữ vững vị thế của chiếu Hới trên thị trường trong và ngoài nước.
Bên cạnh chiếu giả mây, xưởng của ông Mai vẫn duy trì sản xuất chiếu nhựa truyền thống với sản lượng khoảng 30 nghìn chiếc/tháng, tạo việc làm ổn định cho hơn 50 lao động với mức thu nhập bình quân từ 8 - 10 triệu đồng/người/tháng.
Áp dụng máy móc vào dệt chiếu cói nhưng vẫn phải tỉ mỉ trong từng công đoạn.
Áp dụng máy móc hiện đại vào dệt chiếu giả mây tại xưởng của ông Hà Duy Mai ở thôn Quan Khê, xã Long Hưng.
Không riêng ông Mai, cơ sở sản xuất của ông Vũ Văn Hòa cũng đang đi đầu trong đổi mới công nghệ. Hiện nay, xưởng của ông Hòa có 32 máy dệt chiếu nilon, tạo việc làm cho 50 lao động. Các công đoạn được phân chia rõ ràng: Từ làm sợi, dệt, cắt, may, in chữ đến đóng gói đều được bố trí chuyên biệt. Mỗi ngày, xưởng sản xuất gần 2.000 lá chiếu. Ông Hòa chia sẻ: Gia đình tôi làm nghề chiếu đã hơn 20 năm. Từ khi đưa máy móc vào, chi phí nguyên liệu và nhân công giảm rõ rệt, hiệu quả sản xuất tăng lên đáng kể. Mỗi năm, gia đình thu về hàng trăm triệu đồng.
Để sản xuất ra chiếu giả mây, cần tỉ mỉ nhiều công đoạn.
Mỗi ngày, xưởng của ông Hà Duy Mai ở thôn Quan Khê, xã Long Hưng sản xuất hơn 600 chiếc chiếu giả mây.
Xã Long Hưng hiện có 29 hộ sản xuất chiếu cói với 90 máy dệt, thu hút gần 420 lao động. Bên cạnh đó, có 8 cơ sở chuyên sản xuất chiếu nilon và chiếu giả mây, với hơn 310 máy, tạo việc làm cho hơn 1.000 lao động trong và ngoài địa phương. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Kinh tế xã Long Hưng cho biết: Trong bối cảnh chuyển đổi số, xã Long Hưng xác định rõ hướng đi cho làng nghề truyền thống là kết hợp giữa gìn giữ bản sắc và ứng dụng công nghệ. Chúng tôi đang tập trung hỗ trợ các hộ sản xuất tiếp cận thương mại điện tử, số hóa quy trình sản xuất, kinh doanh và xây dựng thương hiệu chiếu Hới trên môi trường số. Cùng với đó, xã khuyến khích người dân đầu tư máy móc hiện đại đưa vào sản xuất nhằm tăng sức cạnh tranh trên thị trường trong giai đoạn hiện nay.
Chiếu Hới trong thời đại số đang chứng minh rằng, giữa truyền thống và hiện đại hoàn toàn có thể có một điểm gặp gỡ. Những bước chuyển mình mạnh mẽ của các hộ sản xuất chiếu ở Long Hưng không chỉ giúp làng nghề đứng vững trước sóng gió thị trường mà còn mở ra cánh cửa cho một tương lai phát triển bền vững, nơi những giá trị xưa cũ được nâng tầm nhờ vào sức mạnh của công nghệ và tư duy sáng tạo.
Thanh Thủy