Định hướng xây dựng trung tâm lọc hóa dầu quốc gia
Ngày 05/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ về đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ sáng ngày 05/12. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Theo các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp, nhà máy lọc dầu Dung Quất là nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam, nằm trong khu kinh tế Dung Quất. Với những lợi thế về vị trí chiến lược và hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển, khu kinh tế này đã trở thành điểm đầu tư hấp dẫn trong và ngoài nước, được Chính phủ quy hoạch thành một khu kinh tế đa ngành, đa lĩnh vực, với trọng tâm là công nghiệp lọc dầu, hóa dầu, công nghiệp nặng quy mô lớn, các ngành công nghiệp nhẹ…
Tại Nghị quyết số 26 về phát triển kinh tế xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Chính trị đã đặt ra nhiệm vụ "mở rộng và xây dựng trung tâm lọc, hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất".
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, nhà máy lọc dầu Dung Quất do Việt Nam đầu tư, thực hiện, đang hoạt động hiệu quả và đã có chủ trương mở rộng giai đoạn 2, phù hợp với sự phát triển chung của đất nước.
Thủ tướng hoan nghênh Bộ Công Thương, các bộ, ngành và tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng, đề xuất các chính sách thúc đẩy phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất- Ảnh: VGP/ Nhật Bắc
Hoan nghênh Bộ Công Thương, các bộ, ngành và tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng, đề xuất các chính sách, Thủ tướng cơ bản đồng tình với các chính sách này và yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cùng Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia (Petrovietnam) rà soát lại, làm rõ các nội dung đã có và có thể áp dụng những nội dung mới, chính sách đặc thù, đột phá, mạnh mẽ hơn nữa để đề xuất các cơ quan có thẩm quyền.
Nhấn mạnh chính sách thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì báo cáo Quốc hội xem xét quyết định, chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì đề xuất Chính phủ xem xét, quyết định, chính sách thuộc thẩm quyền bộ, ngành, địa phương thì chủ động thực hiện, Thủ tướng lưu ý có đề án chung để thực hiện bảo đảm tổng thể, khả thi, hiệu quả.
Từ đó phát triển trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại khu kinh tế Dung Quất, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương, bảo đảm an ninh, tự chủ năng lượng quốc gia, phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp năng lượng, thúc đẩy tăng trưởng 2 con số trong những năm tới và thực hiện 2 mục tiêu chiến lược 100 năm của đất nước.
Hướng tới 10 khu thương mại tự do vào năm 2045
Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ, cho ý kiến về đề án khu thương mại tự do chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền.
Các báo cáo, ý kiến cho rằng, Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2021 - 2030 cùng các nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội đã đặt ra yêu cầu xây dựng cơ chế, chính sách đột phá nhằm thí điểm mô hình khu thương mại tự do.
Hiện hệ thống pháp luật chưa có quy định cụ thể về cơ chế quản lý và hoạt động đối với mô hình này. Thời gian qua, Quốc hội đã ban hành nghị quyết cho phép thí điểm một số chính sách đặc thù tại Đà Nẵng và Hải Phòng, trong đó có nội dung liên quan khu thương mại tự do.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Theo Bộ Tài chính, việc xây dựng đề án là cấp thiết để hình thành cơ sở chính trị và tiến tới thể chế hóa khung pháp lý chung cho khu thương mại tự do, tạo động lực phát triển mới và môi trường thử nghiệm chính sách theo chuẩn mực quốc tế. Dự kiến từ năm 2026 sẽ thành lập các khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, Hải Phòng và TP. Hồ Chí Minh.
Đến năm 2030, cả nước có khoảng 6 - 8 khu và mô hình tương tự; đến năm 2045 sẽ đạt 8 - 10 khu quy mô quốc tế, đóng góp khoảng 15 - 20% GDP.
Kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao công tác chuẩn bị của Bộ Tài chính và yêu cầu tiếp tục hoàn thiện đề án trên tinh thần làm nhanh nhưng bảo đảm chất lượng. Thủ tướng nhấn mạnh đây là chủ trương mới nên cần bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, hướng tới mục tiêu thử nghiệm chính sách và phục vụ phát triển kinh tế xã hội lâu dài.
Người đứng đầu Chính phủ đề nghị làm rõ khái niệm khu thương mại tự do, phân biệt với trung tâm thương mại quốc tế và vận dụng linh hoạt các quy định hiện hành; lựa chọn địa điểm thí điểm phù hợp, cân đối vùng miền và tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng cơ chế đặc thù nhưng không ảnh hưởng đến môi trường đầu tư chung.
Thủ tướng giao các bộ ngành chuẩn bị các điều kiện để triển khai thí điểm, từ quy hoạch, hạ tầng, thu hút nguồn lực đến ứng dụng công nghệ cao và đào tạo nhân lực, đồng thời bảo đảm các yêu cầu về an sinh xã hội, môi trường và tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu lực.
Nguyên Thảo