Chính phủ đề xuất nhiều giải pháp thu hút vốn đầu tư cho TP. Hồ Chí Minh
Chiều ngày 3/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Hồ Chí Minh.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn cho biết TP. Hồ Chí Minh cần nguồn lực khoảng 1,8 triệu tỷ đồng để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 5 năm tới, trong khi khả năng hiện có mới chỉ đáp ứng khoảng 30% nhu cầu vốn.
“Việc bổ sung các giải pháp đột phá ngoài luật vào Nghị quyết số 98/2023/QH15 là cần thiết để thu hút nguồn lực đầu tư và thúc đẩy phát triển, hướng tới xây dựng TP. Hồ Chí Minh thành siêu đô thị lớn nhất tại Đông Nam Á”, Phó Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Theo đó, Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung 6 điều hiện hành; đồng thời bổ sung một điều mới là Điều 7a tập trung vào bốn nhóm chính sách:
Thứ nhất, Dự thảo cho phép Hội đồng nhân dân Thành phố sử dụng ngân sách địa phương để bồi thường, hỗ trợ tái định cư, tạo quỹ đất đối giá hoặc thanh toán cho nhà đầu tư theo hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao).
Thứ hai, cho phép Thành phố sử dụng 100% khoản thu từ quỹ đất phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) để đầu tư trực tiếp cho dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.
Thứ ba, phân cấp cho Ủy ban nhân dân Thành phố được quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp nhà ở, thương mại dịch vụ tại các khu ga, khu bảo dưỡng tàu và vùng phụ cận . Đồng thời, quyết định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật và chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch tại những khu vực này khác với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Thứ tư, mở rộng phạm vi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho các dự án trong các khu chức năng, nhằm rút ngắn thời gian thực hiện.
Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn
Các ưu đãi dành cho khu vực này bao gồm giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; giảm 50% thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia và nhà khoa học trong 10 năm; cho phép doanh nghiệp niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ.
Đối với mô hình khu thương mại tự do, Điều 7a được bổ sung để thiết lập khung pháp lý đầy đủ, tương tự với cơ chế đang áp dụng tại Hải Phòng và Đà Nẵng.
Theo đó, Ủy ban nhân dân Thành phố được trao thẩm quyền quyết định thành lập, mở rộng hoặc điều chỉnh ranh giới khu thương mại tự do, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn cho biết.
Song song đó, Dự thảo cũng mở rộng thẩm quyền thu hồi đất cho các dự án phục vụ phát triển kinh tế xã hội, lợi ích quốc gia và công cộng, bao gồm các dự án trong khu thương mại tự do và dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược tại Côn Đảo
Liên quan tới thu hút nhà đầu tư chiến lược, phạm vi ngành nghề ưu tiên được mở rộng, chú trọng những lĩnh vực có tác động lan tỏa lớn như hạ tầng, đô thị, du lịch, văn hóa – thể thao, y tế, năng lượng sạch, logistics và bảo vệ môi trường, trong đó có cả các dự án tại Côn Đảo.
Ngoài ra, các dự án hạ tầng tại địa bàn đặc biệt khó khăn được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và ưu đãi cho hoạt động nghiên cứu, phát triển. Đồng thời, dự thảo cho phép cơ quan có thẩm quyền đồng thời chấp thuận chủ trương đầu tư và nhà đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện.
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết cơ quan thẩm tra cơ bản đồng thuận với chủ trương sửa đổi nhưng vẫn lưu ý một số nội dung cần được làm rõ trước khi hoàn thiện.
Theo đánh giá của Ủy ban, phạm vi sửa đổi trong dự thảo hiện còn khá rộng, dàn trải và có những nội dung trùng lặp với hệ thống pháp luật hiện hành hoặc các dự thảo văn bản pháp luật khác.
Bên cạnh đó, nhiều nội dung có tác động trực tiếp đến ngân sách nhà nước, quản lý đất đai, tài sản công và đời sống người dân. Vì vậy, cơ quan chủ trì soạn thảo cần rà soát, đánh giá kỹ lưỡng hơn nhằm bảo đảm tính khả thi và phù hợp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh.
Về thanh toán dự án thực hiện theo hợp đồng BT, đa số ý kiến cho rằng quy định bổ sung đối với việc thanh toán cho nhà đầu tư dự án đường sắt theo loại hợp đồng này đang thu hẹp phạm vi áp dụng hoặc trùng với pháp luật hiện hành, từ đó có thể hạn chế sự chủ động của địa phương. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình rõ cơ sở thay đổi này.
Liên quan đến sử dụng đất kết hợp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết pháp luật đất đai hiện hành chưa cho phép kết hợp mục đích đất công cộng với đất ở. Do đó, cần rà soát và đề xuất sửa đổi mang tính áp dụng chung trên phạm vi cả nước nhằm bảo đảm sự đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Đối với chính sách thu hồi đất, Ủy ban nhận định đây là vấn đề nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Việc bổ sung thêm các trường hợp thu hồi đất ngoài quy định của Luật Đất đai cần được cân nhắc kỹ lưỡng để hạn chế phát sinh vướng mắc trong quá trình triển khai.
Riêng đề xuất thành lập khu thương mại tự do, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng Thường trực các cơ quan của Quốc hội bày tỏ sự đồng thuận, đồng thời nhất trí áp dụng các cơ chế và chính sách tương tự mô hình khu thương mại tự do đang được vận hành tại Hải Phòng.
Lan Nhi