Chính sách cần mở đường cho làn sóng thanh niên công nghệ

3 giờ trướcBài gốc

Thanh niên Việt Nam cần tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Bộ Công Thương vừa có báo cáo gửi Bộ Tài chính đề xuất các giải pháp tổng thể nhằm cải thiện môi trường đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên tham gia sâu rộng vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo nền tảng vững chắc cho thanh niên hiện thực hóa kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Chương trình đối thoại với thanh niên năm 2025.

ĐƯA CHÍNH SÁCH ĐẾN GẦN THANH NIÊN

Để tạo điều kiện cho thanh niên tham gia vào các hoạt động phát triển, Bộ Công Thương đã nhanh chóng xây dựng và ban hành một khung khổ pháp lý và hành động cụ thể. Bộ đã khuyến khích cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế về mô hình kinh tế tuần hoàn, sản xuất bền vững và chủ động khai thác, áp dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) và nền tảng công nghệ để phục vụ công tác.

Năm 2025, Bộ đã ban hành hàng loạt quyết định then chốt nhằm cụ thể hóa Nghị quyết của Chính phủ, nổi bật là: Quyết định số 116/QĐ-BCT về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Quyết định số 337/QĐ-BCT về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; và Quyết định số 1439/QĐ-BCT về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Đặc biệt, Bộ Công Thương đang tập trung nguồn lực xây dựng dự thảo Luật Thương mại điện tử, dự kiến trình Quốc hội vào kỳ họp thứ 10. Luật còn mang tính kiến tạo, phát triển kinh tế tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh thông qua các chính sách ưu đãi, hỗ trợ cụ thể, mở ra không gian phát triển lớn cho các mô hình khởi nghiệp số của thanh niên.

Cùng với đó, Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 – 2030 vừa được phê duyệt tại Quyết định số 1568/QĐ-BCT, sẽ là kim chỉ nam quan trọng, thúc đẩy thương mại điện tử trở thành một trụ cột của kinh tế số, tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp khởi nghiệp và thế hệ thanh niên.

Để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, Bộ Công Thương đã liên tục rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính chuyên ngành, giảm gánh nặng chi phí và thời gian tuân thủ, đặc biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp của thanh niên.

Cụ thể như triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn trình cho 15 thủ tục hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử, giúp xử lý hồ sơ nhanh chóng, hiệu quả. Tổ chức chuỗi sự kiện thúc đẩy liên kết vùng trong phát triển thương mại điện tử tại Lai Châu, Khánh Hòa và Đà Nẵng. Đặc biệt là chương trình chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Lạng Sơn. Các hoạt động này đã nâng cao nhận thức, tạo điều kiện kết nối cho thanh niên tham gia vào hoạt động khởi nghiệp, chuyển đổi số và kinh tế số.

Nhiều thanh niên đã làm chủ mô hình nông nghiệp sạch.

Đồng thời tổ chức các chương trình tập huấn, bồi dưỡng về thương mại điện tử và kinh tế số cho nhiều đối tượng, bao gồm doanh nghiệp, hộ kinh doanh, thanh niên và sinh viên, với khoảng 1.200 lượt tham dự, góp phần bồi đắp kiến thức và kỹ năng cho nguồn nhân lực trẻ.

Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng thẳng thắn nhìn nhận những điểm nghẽn tồn tại. Đó là khả năng tiếp cận chính sách. Một bộ phận thanh niên khởi nghiệp, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, còn hạn chế trong việc nắm bắt và tiếp cận đầy đủ các chính sách hỗ trợ.

Bên cạnh đó, năng lực quản trị, kinh doanh và đặc biệt là kỹ năng chuyển đổi số chuyên sâu của một số nhóm thanh niên khởi nghiệp còn chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường quốc tế.

Hạ tầng số và cơ sở dữ liệu chưa được phát triển đồng bộ; việc kiểm soát hàng giả, hàng nhái trên các nền tảng số còn nhiều khó khăn; mức độ phát triển thương mại điện tử và kỹ thuật số giữa các vùng miền còn nhiều khoảng cách. Nguồn nhân lực công nghệ cao vẫn có sự thiếu hụt.

Khả năng huy động và tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, vốn đầu tư mạo hiểm cho các dự án khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại còn gặp khó khăn.

4 NHÓM GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

Nhận định thanh niên là lực lượng đông đảo với tinh thần chủ động, có khả năng nắm bắt nhanh xu thế công nghệ mới như AI, blockchain, IoT, thương mại điện tử, Bộ Công Thương đề xuất thực hiện đồng bộ 4 nhóm giải pháp chiến lược.

Thứ nhất, nâng cao nhận thức và khơi dậy đam mê, mục tiêu là phát huy vai trò của thanh niên, khuyến khích tinh thần chủ động, sáng tạo, tích cực tham gia vào các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số. Tổ chức các diễn đàn, không gian sáng tạo, cuộc thi sáng kiến cộng đồng, giải thưởng nghiên cứu khoa học, quỹ hỗ trợ nghiên cứu... để thu hút thanh niên. Tổ chức các diễn đàn, đối thoại giữa lãnh đạo địa phương, các sở, ngành nhằm cung cấp những kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp, lập nghiệp cho thanh niên, sinh viên, doanh nhân trẻ…

Thứ hai, cải thiện môi trường kinh doanh doanh và thể chế nhằm tạo ra một hành lang pháp lý thông thoáng và hạ tầng kỹ thuật hiện đại cho thanh niên khởi nghiệp.

Nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ học sinh, sinh viên, giảng viên tham gia khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số xem đây là điểm nghẽn cần đột phá.

Nghiên cứu bổ sung cơ chế, chính sách, đặc biệt về tài chính, sở hữu trí tuệ, kết hợp mô hình công - tư, hỗ trợ các cơ sở đào tạo hình thành các Quỹ sáng tạo khởi nghiệp hay Quỹ hỗ trợ khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên bằng nguồn xã hội hóa.

Thứ ba, hỗ trợ đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao. Đây là giải pháp cốt lõi nhằm xây dựng đội ngũ thanh niên làm chủ khoa học công nghệ. Xây dựng các chính sách hỗ trợ cả về thời gian và kinh phí đào tạo, bồi dưỡng; có chế độ ưu đãi cho kỹ sư và nghiên cứu viên trẻ chuyển công tác cùng với việc thực hiện các chương trình hợp tác công - tư về nghiên cứu phát triển.

Thứ tư, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp và doanh nghiệp khoa học công nghệ. Mục tiêu là thành lập các doanh nghiệp khoa học công nghệ thông qua các chính sách và biện pháp hỗ trợ tài chính, kỹ thuật phù hợp.

Có chính sách hỗ trợ kinh phí cho thanh niên thành lập doanh nghiệp khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là ưu đãi về đất đai và tạo mặt bằng hoạt động, được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định.

Huy động các nguồn lực xã hội từ các công ty, doanh nghiệp để hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp; xây dựng mạng lưới tổng thể giữa các đơn vị liên quan. Hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên khởi nghiệp tham gia vào các Chương trình hỗ trợ từ ngân sách nhà nước như Chương trình phát triển công nghiệp công nghệ cao, Chương trình xúc tiến thương mại/đầu tư quốc gia. Hỗ trợ chi phí đăng ký thương hiệu, kinh phí tham gia triển lãm hội chợ, chương trình kết nối giao thương.

Tập trung xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, khuyến khích và hỗ trợ hình thành các doanh nghiệp khởi nguồn, doanh nghiệp khởi nghiệp ngay trong trường đại học, trở thành doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm các nước tiên tiến.

Vũ Khuê

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/chinh-sach-can-mo-duong-cho-lan-song-thanh-nien-cong-nghe.htm