Chính sách đặc thù tháo gỡ điểm nghẽn phát triển nhà ở xã hội

4 giờ trướcBài gốc

Công trình nhà ở xã hội trên ô đất CT4 Khu đô thị mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, TP Hà Nội. Ảnh Linh Chi.

Cơ sở pháp lý giúp đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đào Duy Phong cho biết, từ đầu 2025 đến nay, Hà Nội có 1 dự án đã hoàn thành với khoảng 1.340 căn hộ; 5 dự án đủ điều kiện cung ứng ra thị trường với khoảng 4.635 căn hộ. Như vậy, với khoảng 11.334 căn giai đoạn 2021 - 2024, lũy kế giai đoạn 2021 - 2025, số lượng căn đủ điều kiện cung ứng ra thị trường là khoảng 17.309 căn hộ.

Bên cạnh đó, có 6 dự án đã khởi công xây dựng, đang triển khai đầu tư xây dựng, với khoảng 4.463 căn hộ; 2 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được UBND TP Hà Nội quyết định giao chủ đầu tư với tổng quy mô sử dụng đất khoảng 5,75ha, khoảng 2.166 căn hộ... Ngoài ra, một số hồ sơ đang đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định. Trong đó, đã báo cáo thẩm định 29 dự án với tổng quy mô sử dụng đất khoảng 69,85ha, khoảng 28.300 căn hộ. Trong khi đó, theo kế hoạch phát triển nhà ở quốc gia, Hà Nội được giao mục tiêu đến năm 2030 phải hoàn thành khoảng 56.200 căn hộ nhà ở xã hội, riêng giai đoạn 2026-2030 là 37.500 căn.

Thực tế cho thấy, nguyên nhân chủ yếu khiến nhà ở xã hội chưa phát triển tương xứng với nhu cầu là do thiếu quỹ đất, công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc, quy trình thủ tục đầu tư kéo dài và lợi nhuận thấp khiến DN không mặn mà tham gia. Trong khi đó, giá nhà thương mại không ngừng tăng, vượt xa khả năng chi trả của người dân thu nhập trung bình, khiến bài toán an cư ngày càng trở nên nan giải. Những yếu tố này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải có chính sách đặc thù, đủ mạnh và linh hoạt để tháo gỡ khó khăn, tạo cú hích mới cho thị trường nhà ở xã hội của Thủ đô.

Trước những thách thức đó, Hà Nội đang khẩn trương xây dựng Nghị quyết về chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, ban hành nhằm cụ thể hóa điểm b, khoản 2, Điều 29 Luật Thủ đô 2024 và điểm g, khoản 2 Điều 85 Luật Nhà ở. Dự thảo Nghị quyết được đánh giá là bước chuyển đột phá, mở ra cơ chế mới giúp huy động nguồn lực xã hội cho phân khúc đặc biệt quan trọng này.

Theo dự thảo Nghị quyết, TP sẽ hỗ trợ tối đa 50% chi phí hạ tầng kỹ thuật bên ngoài hàng rào dự án đối với dự án nhà ở xã hội độc lập; riêng các dự án chỉ cho thuê hoặc thuê mua sẽ được hỗ trợ đến 100% chi phí hạ tầng. Chủ đầu tư còn được miễn toàn bộ lệ phí và thủ tục hành chính từ khâu chuẩn bị đầu tư đến khi đủ điều kiện khởi công, góp phần rút ngắn thời gian và giảm chi phí triển khai dự án.

Về tín dụng, Hà Nội đề xuất cho phép chủ đầu tư được vay tối đa 80% tổng mức đầu tư từ nguồn ngân sách ủy thác qua Quỹ Đầu tư phát triển TP, với thời hạn vay lên tới 25 năm và lãi suất thấp hơn từ 2-5% so với ngân hàng thương mại. Đối với người mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, các gói vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội vẫn được duy trì, bảo đảm khả năng tiếp cận vốn.

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết cũng làm rõ vai trò của chính quyền cấp xã trong mô hình chính quyền 2 cấp của Hà Nội, giúp việc quản lý, giám sát và tổ chức thực hiện được cụ thể và gần dân hơn.

Đây được xem là bước điều chỉnh cần thiết để chính sách phát triển nhà ở xã hội thực sự đi vào đời sống, gắn với nhu cầu của từng khu vực dân cư. Những giải pháp trên nếu được triển khai đồng bộ sẽ góp phần tháo gỡ các "nút thắt" lớn nhất hiện nay: từ quỹ đất, thủ tục hành chính đến nguồn vốn. Quan trọng hơn, chúng thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của chính quyền Thủ đô trong việc lấy an sinh xã hội làm trọng tâm của phát triển đô thị bền vững.

Chính sách hỗ trợ phải minh bạch, đúng đối tượng

Góp ý vào dự thảo Nghị quyết về chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội cho hay, điều cốt lõi của mọi chính sách hỗ trợ là phải minh bạch và đúng đối tượng. Do đó, cần quy định rõ các khoản hỗ trợ không được tính vào giá bán, giá thuê mua hoặc giá thuê nhà ở xã hội. Như vậy, các hỗ trợ từ ngân sách mới thực sự góp phần giảm giá thành, đem lại lợi ích thực chất cho người dân. Mặt khác, nhà ở xã hội không chỉ là chỗ ở mà còn là môi trường sống.

Nếu các dự án không được quy hoạch đồng bộ với hạ tầng giao thông, trường học, y tế, thương mại… thì dù giá rẻ cũng khó thu hút người dân. Chính sách đất đai và việc lựa chọn vị trí dự án cần được kiểm soát chặt. Nếu chỉ hỗ trợ hạ tầng bên ngoài, việc chủ đầu tư phải gánh chi phí bên trong có thể đẩy giá bán, giá thuê cao hơn hoặc ảnh hưởng chất lượng nhà ở. Về đối tượng thụ hưởng, bà Bùi Thị An đề nghị làm rõ điều kiện thu nhập, tiêu chí thuê, mua nhà ở xã hội có thực sự phù hợp với người lao động trẻ, công nhân hay không.

Ông Phạm Ngọc Thảo, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ pháp luật - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội đề nghị cần đánh giá rõ hơn kết quả thực hiện chương trình nhà ở xã hội của Hà Nội trong những năm qua, từ đó đề xuất cơ chế, chính sách mới phù hợp hơn nhằm khuyến khích nhà đầu tư và người dân tham gia.

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đồng tình với quan điểm cần đánh giá sâu hơn về tình hình thực hiện chính sách nhà ở xã hội, Hà Nội đạt chỉ tiêu như thế nào trong từng giai đoạn, những tồn tại, hạn chế, khó khăn. Trong chính sách cần nêu rõ những bất cập trong giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư, bồi thường giải phóng mặt bằng,...

Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn cho biết, việc ban hành Nghị quyết là cần thiết và cấp bách, là yêu cầu tất yếu để cụ thể hóa cơ chế đặc thù được giao tại Luật Thủ đô 2024 về đầu tư hạ tầng và Luật Nhà ở năm 2023 về cơ chế hỗ trợ; vừa là đòn bẩy chiến lược nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, tạo động lực mạnh mẽ để TP hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội. Dự thảo cơ bản đã bảo đảm cơ sở khoa học, tham khảo kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn với những chính sách hỗ trợ rõ ràng, cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư có uy tín tham gia.

Về tiêu chí hỗ trợ, ông Phạm Anh Tuấn đề nghị bổ sung quy định chi tiết các tiêu chí như vị trí, tổng mức đầu tư, mức độ khó khăn về giải phóng mặt bằng để xác định tỷ lệ phần trăm hỗ trợ ưu đãi, nhưng không vượt quá 50%, tránh áp dụng tùy tiện. Bên cạnh đó, cần công khai nguồn vốn đầu tư công trung hạn dành riêng cho nhà ở xã hội độc lập và tỷ lệ chi từ nguồn thu quỹ đất 20-25% của dự án nhà ở thương mại.

Đề nghị TP thiết lập cơ chế hậu kiểm để kịp thời phát hiện và ngăn ngừa các hành vi lợi dụng chính sách, bảo đảm hiệu quả đầu tư công; phát huy vai trò của Ban Thanh tra Nhân dân, Ban Công tác Mặt trận ở cơ sở nhằm tăng cường giám sát việc thực hiện Nghị quyết.

Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn

Công Phương

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/chinh-sach-dac-thu-thao-go-diem-nghen-phat-trien-nha-o-xa-hoi-436085.html&dm=027b572e9e1c071dcb7910c5daa29efe&utime=mjayntexmdywmte2mtk=&secureurl=18