Một buổi tập huấn của Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước.
Vì vậy, năm 2025, hội đồng giáo sư các cấp đã xây dựng nhiều giải pháp, triển khai quy trình chặt chẽ, chú trọng tính liêm chính khoa học, bảo đảm minh bạch, công bằng quy trình xét đạt tiêu chuẩn chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư.
Rà soát kỹ quy trình các cấp hội đồng
Theo Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước, quá trình xét đạt tiêu chuẩn chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư năm 2025, cả nước có 117 hội đồng giáo sư cơ sở được thành lập, tăng bốn hội đồng cơ sở so với năm 2024.
Sau khi nhận được văn bản báo cáo của các viện nghiên cứu khoa học, học viện, trường đại học về việc thành lập, bổ nhiệm chủ tịch, phó chủ tịch, thư ký, lý lịch khoa học của các thành viên của các hội đồng giáo sư cơ sở, Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước đã tổ chức rà soát hồ sơ nhằm bảo đảm việc triển khai các bước xét của các cấp hội đồng được chính xác, công bằng, hiệu quả.
Những hội đồng giáo sư cơ sở có nhiều ứng viên hoặc thực hiện xét lần đầu đều được rà soát kỹ lưỡng. Vì vậy, một số hội đồng giáo sư cơ sở có số thành viên mời vượt quá 1/3 tổng số thành viên, hoặc thành viên không có công bố khoa học trong 5 năm gần đây… đều được khắc phục, điều chỉnh kịp thời theo đúng quy định.
Ngoài ra, trong quá trình xét tại các hội đồng giáo sư cơ sở, hiện tượng thẩm định, đánh giá hồ sơ dựa vào bản đăng ký của ứng viên, chưa rà soát kỹ, hồ sơ thiếu minh chứng hoặc minh chứng không rõ ràng (về đề tài khoa học, hướng dẫn nghiên cứu sinh, giảng dạy…) đều được chấn chỉnh.
Tình trạng ứng viên công bố nhiều bài báo trong một thời gian ngắn, nhiều bài trên cùng một số của tạp chí, đặc biệt đăng trên các tạp chí được khuyến cáo là kém chất lượng, nhà xuất bản sở hữu nhiều tạp chí với thời gian phản biện rất ngắn… đều được Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước lưu ý, kiểm tra, rà soát kỹ lưỡng.
Đáng chú ý một số hội đồng giáo sư cơ sở thực hiện chưa triệt để quy trình xét cũng được lưu ý, khuyến nghị gửi đến các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành để tiếp tục thẩm định kỹ và có báo cáo gửi thường trực Hội đồng Giáo sư Nhà nước xem xét, xử lý.
Sau khi xét tại các hội đồng giáo sư cơ sở, quá trình xét đạt tiêu chuẩn tại các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành cũng được triển khai thẩm định nghiêm túc, đúng quy định, công khai và minh bạch; kết quả được thông báo rõ ràng đến các ứng viên, từ đó hạn chế việc khiếu nại.
Năm 2025, có tổng số 1.292 ứng viên đăng ký, nhưng sau ba đợt tập huấn của Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước, các ứng viên đăng ký đã tự đối chiếu với các tiêu chuẩn quy định nên chỉ còn 1.073 ứng viên nộp hồ sơ xét tại 117 hội đồng giáo sư cơ sở (chiếm tỷ lệ 83,05% so với số ứng viên đăng ký).
Đáng chú ý, các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành đều quan tâm đến khía cạnh liêm chính khoa học; chất vấn mạnh mẽ những ứng viên đăng nhiều bài báo quốc tế trong thời gian ngắn, đăng trên các tạp chí có vấn đề về chất lượng; chấn chỉnh, rà soát đánh giá khung điểm các tạp chí khoa học trong quá trình xét.
Cùng với đó, quá trình xét tại Hội đồng Giáo sư Nhà nước cũng đã thảo luận công khai từng hồ sơ ứng viên, bầu ban kiểm phiếu và tiến hành bỏ phiếu đối với danh sách ứng viên đủ điều kiện được xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh Giáo sư, Phó Giáo sư.
Ứng viên bảo đảm đủ công trình nghiên cứu khoa học
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho biết, cùng với nâng cao chất lượng hoạt động xét ở từng cấp hội đồng, việc rà soát, nâng cao ý thức đối với từng ứng viên về minh bạch, liêm chính khoa học cũng được chú trọng. Năm 2025, có tổng số 1.292 ứng viên đăng ký, nhưng sau ba đợt tập huấn của Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước, các ứng viên đăng ký đã tự đối chiếu với các tiêu chuẩn quy định nên chỉ còn 1.073 ứng viên nộp hồ sơ xét tại 117 hội đồng giáo sư cơ sở (chiếm tỷ lệ 83,05% so với số ứng viên đăng ký).
Bên cạnh đó, năm 2025, Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước tiếp tục triển khai rà soát ba vòng trên hồ sơ của ứng viên, gồm: Rà soát trên bản đăng ký của ứng viên nhằm phát hiện những vấn đề chưa chuẩn xác liên quan đến quy định về tiêu chuẩn và thông báo kịp thời, trợ giúp cho quá trình xét của hội đồng giáo sư cơ sở được thuận lợi và chính xác hơn; rà soát trên hồ sơ đã xét đạt của các hội đồng giáo sư cơ sở nhằm phát hiện và khuyến nghị một số vấn đề cần quan tâm gửi các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành; rà soát trên hồ sơ đã xét đạt của các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành nhằm phát hiện và tư vấn một số vấn đề cần quan tâm cho Hội đồng Giáo sư Nhà nước.
Chính vì vậy, quá trình tổ chức họp xét của các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành được triển khai theo đúng kế hoạch đề ra với kết quả có 911 ứng viên đạt tiêu chuẩn. Quá trình xét tại Hội đồng Giáo sư Nhà nước được phân tích thảo luận kỹ từng ứng viên với kết quả 900 ứng viên đạt đủ số phiếu tín nhiệm theo quy định (71 ứng viên Giáo sư, 829 Phó Giáo sư), bằng 83,88% so với số ứng viên nộp hồ sơ đăng ký.
Quá trình xét đạt tiêu chuẩn chức danh Phó Giáo sư năm 2025, các hội đồng giáo sư các cấp, các đơn vị tham mưu giúp việc làm việc nghiêm túc, bảo đảm chính xác, công bằng, công tâm, khách quan và theo hướng nâng cao chất lượng.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo,
Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước Nguyễn Kim Sơn
Với kết quả tại Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho thấy, chất lượng ứng viên năm 2025 khá tốt, năng lực ngoại ngữ có nhiều tiến bộ, các ứng viên đều bảo đảm có đủ số công trình nghiên cứu khoa học đăng trên các tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI, Scopus hoặc các tạp chí có uy tín khác.
Theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước Nguyễn Kim Sơn, quá trình xét đạt tiêu chuẩn chức danh Phó Giáo sư năm 2025, các hội đồng giáo sư các cấp, các đơn vị tham mưu giúp việc làm việc nghiêm túc, bảo đảm chính xác, công bằng, công tâm, khách quan và theo hướng nâng cao chất lượng.
Trên cơ sở kết quả phiên họp, Văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện công khai kết quả xét theo quy định trước khi Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước ký quyết định công nhận các ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh Phó Giáo sư.
MẠNH XUÂN