Cho đất rồi có đòi lại được không?

6 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa

Câu hỏi

Anh trai cho tôi mảnh đất để làm nhà ở. Gia đình tôi đã xây dựng nhà cửa và sinh sống trên mảnh đất này; đồng thời cũng đã kê khai cấp sổ đỏ. Giờ anh trai tôi muốn đòi lại đất đó có được không?

Trả lời

Khi tài sản chưa có giá trị mấy, đất đai còn rẻ, tình cảm còn đong đầy thì chúng ta có thể cho nhau cả miếng đất. Thiết nghĩ lúc cho cả hai bên gia đình đều biết, hiểu là chuyện tặng cho, vì nghĩ là anh em, tin tưởng nhau có khi còn không cần làm giấy tờ. Chính vì lẽ đó trong suốt quá trình sử dụng, tôn tạo, xây dựng nhà cửa các bên mới không có giấy tờ, đơn từ, khiếu nại gì. Thậm chí rằng bạn cũng đã làm các thủ tục kê khai cấp sổ đỏ cho thửa đất.

Đất là bất động sản và khi chuyển nhượng, tặng cho phải công chứng hoặc chứng thực hợp đồng. Nội dung này được quy định rõ tại khoản 1 Điều 502 Bộ luật Dân sự 2015 rằng hợp đồng về quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản theo hình thức phù hợp với quy định của Bộ luật này, pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ngoài ra, tại điểm a khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024 cũng quy định rõ: Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản. Theo quy định trên thì hợp đồng tặng cho nhà đất phải lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực.

Tuy nhiên, trên thực tế không ít trường hợp tặng cho nhà đất bằng lời nói, nhất là giữa những người có quan hệ huyết thống, nuôi dưỡng. Nếu chỉ áp dụng các quy định trên thì tặng cho bằng lời nói sẽ vô hiệu vì vi phạm quy định về hình thức hợp đồng (không công chứng hoặc chứng thực). Xuất phát từ việc tặng cho là có thật, tự nguyện, không có tranh chấp và người nhận tặng cho thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình thì khi có tranh chấp xảy ra người nhận tặng cho vẫn được pháp luật bảo vệ.

Dẫn chiếu đến nội dung trong Án lệ số 03/2016/AL về ly hôn nêu rõ trường hợp cha mẹ đã cho vợ chồng người con một diện tích đất và vợ chồng người con đã xây dựng, nhà kiên cố trên diện tích đất đó để làm nơi ở, khi vợ chồng người con xây dựng nhà thì cha mẹ và những người khác trong gia đình không có ý kiến phản đối gì; vợ chồng người con đã sử dụng nhà, đất liên tục, công khai, ổn định và đã tiến hành việc kê khai đất, được cấp sổ đỏ thì phải xác định vợ chồng người con đã được tặng cho quyền sử dụng đất. Đồng thời, việc áp dụng án lệ trên thực tế phải tuân thủ quy định áp dụng án lệ trong xét xử tại khoản 2 Điều 8 Nghị quyết 04/2019/NQ-HĐTP như sau: “Khi xét xử, Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu, áp dụng án lệ, bảo đảm những vụ việc có tình huống pháp lý tương tự thì phải được giải quyết như nhau. Trường hợp vụ việc có tình huống pháp lý tương tự nhưng Tòa án không áp dụng án lệ thì phải nêu rõ lý do trong bản án, quyết định của Tòa án”.

Như vậy, dưới góc độ pháp luật, kể cả tặng cho miệng nhưng về ý chí, hành động thực tế đã tặng cho đất như việc người được tặng cho đã xây dựng nhà cửa, đóng thuế, xây dựng khuôn viên riêng biệt, mặc nhiên công nhận đó là đất của mình. Nếu có phát sinh khởi kiện, thì cơ quan tố tụng cũng có thể công nhận giao dịch tặng cho đất bằng miệng trên thực tế, đảm bảo sự ổn định, công sức, quyền lợi cho người đã được tặng cho tài sản.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối

Câu hỏi bạn đọc xin gửi về địa chỉ: Báo Kinh tế & Đô thị, số 21 Huỳnh Thúc Kháng, quận Đống Đa, Hà Nội; Email: bandoc@ktdt.com.vn

Phương Nguyên

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/cho-dat-roi-co-doi-lai-duoc-khong.html