Dưới tác động của nhiệt độ và môi trường, màng bọc thực phẩm có thể giải phóng các chất hóa học gây hại nếu không đạt tiêu chuẩn an toàn. Việc hiểu rõ đặc tính của từng loại màng bọc là bước quan trọng giúp người tiêu dùng sử dụng đúng cách và bảo vệ sức khỏe gia đình.
Chất liệu quyết định độ an toàn của màng bọc thực phẩm
Màng bọc thực phẩm PE
Trên thị trường hiện nay, phần lớn màng bọc thực phẩm được làm từ nhựa PE (Polyethylene) – một loại vật liệu được đánh giá là tương đối an toàn khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm ở nhiệt độ thường.
Tuy nhiên, nhựa PE không chịu được nhiệt độ cao, mức tối đa chỉ khoảng 110 độ C. Điều này đồng nghĩa với việc nếu người tiêu dùng cho thực phẩm được bọc PE vào lò vi sóng, nồi hấp hoặc lò nướng, các hợp chất trong nhựa có thể bị phân hủy và giải phóng ra các chất độc hại. Một số chất như dioxin hay chất làm dẻo có thể xâm nhập vào thực phẩm, gây ảnh hưởng đến hệ nội tiết, khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ ung thư.
Ảnh minh họa
Theo nghiên cứu công bố trên Food and Chemical Toxicology, việc sử dụng vật liệu nhựa không phù hợp trong môi trường nhiệt cao có thể tạo ra các phụ gia hóa học đi vào thực phẩm, trong đó có những hợp chất gây biến đổi gen hoặc rối loạn hormone. Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai là 2 nhóm đối tượng nhạy cảm nhất, bởi cơ thể họ dễ bị tác động bởi các độc chất ngay cả ở liều lượng rất thấp.
Ngoài yếu tố nhiệt độ, thói quen sử dụng màng bọc để bảo quản thực phẩm nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng tiềm ẩn nguy cơ không nhỏ. Dầu mỡ có thể hòa tan một phần các phân tử nhựa khiến màng bọc bị biến tính và mất ổn định. Khi đó, các chất hóa học có trong nhựa dễ dàng ngấm vào thực phẩm theo thời gian. Những món ăn như thịt kho, đồ chiên rán, hay thức ăn nhiều chất béo vì thế không nên bọc kín bằng màng PE trong thời gian dài.
Cẩn trọng với màng bọc PVC giá rẻ
Bên cạnh PE, một số loại màng bọc giá rẻ, không rõ nguồn gốc còn được làm từ nhựa PVC (Polyvinyl Chloride). Màng PVC thường trong suốt, dẻo và bám tốt hơn PE nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn thực phẩm.
Theo Cơ quan An toàn Thực phẩm châu Âu (EFSA), PVC có thể chứa các chất hóa dẻo như phthalates – nhóm hóa chất liên quan đến rối loạn nội tiết, giảm khả năng sinh sản ở nam giới và ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ ở trẻ em.
Công bố trên Journal of Hazardous Materials chỉ ra rằng, phthalates trong vật liệu bao gói thực phẩm còn là yếu tố làm tăng nguy cơ béo phì và kháng insulin. Điều đáng lo là các chất này có thể ngấm dần vào thực phẩm qua tiếp xúc kéo dài, đặc biệt khi bảo quản trong môi trường nóng hoặc có nhiều chất béo. Người tiêu dùng thông thường rất khó phân biệt bằng mắt giữa PE và PVC, vì vậy việc lựa chọn sản phẩm không rõ nguồn gốc, thiếu thông tin về vật liệu là một rủi ro lớn cho sức khỏe.
Cách nhận biết màng bọc thực phẩm an toàn
Người tiêu dùng nên chọn màng bọc có màu trắng trong, được làm từ nhựa PE, vì đây là loại an toàn và ít khả năng giải phóng chất độc khi tiếp xúc với thực phẩm. Trong khi đó, màng PVC thường có màu hơi vàng, dẻo và bám chặt hơn nhưng không được khuyến khích sử dụng cho mục đích bao gói thực phẩm nóng. Nếu buộc phải chọn màng PVC, cần đảm bảo sản phẩm được ghi rõ “không chứa DEHA/DEHP” – những hóa chất làm dẻo bị cấm trong nhiều quốc gia.
Một số người tiêu dùng có thể thử kiểm tra nhanh bằng cách đốt một mảnh nhỏ của màng bọc. Màng PE cháy dễ, ngọn lửa vàng, có mùi nhẹ như nến tan chảy. Ngược lại, màng PVC cháy chậm, ngọn lửa xanh đen, khói nhiều và có mùi hắc khó chịu. Tuy nhiên, đây chỉ nên coi là cách nhận biết mang tính tham khảo, bởi kết quả có thể bị sai lệch nếu sản phẩm được pha trộn nhiều loại nhựa khác nhau.
Ảnh minh họa
Sử dụng đúng cách để bảo vệ sức khỏe
Việc lựa chọn đúng loại màng bọc chỉ là một phần, sử dụng đúng cách mới là yếu tố quyết định để đảm bảo an toàn. Theo đó, khi cần hâm nóng thức ăn, người dùng nên tháo bỏ lớp màng bọc và thay bằng hộp thủy tinh hoặc nhựa chuyên dụng có chứng nhận chịu nhiệt. Màng bọc chỉ nên sử dụng cho thực phẩm nguội hoặc ở nhiệt độ phòng, đặc biệt không nên dùng cho các món nhiều dầu mỡ trong thời gian dài.
Đối với nhu cầu bảo quản thực phẩm lâu ngày, người tiêu dùng có thể cân nhắc lựa chọn các loại màng bọc cao cấp làm từ PVDC (Polyvinylidene Chloride) hoặc PMP (Polymethylpentene). Đây là vật liệu có khả năng chịu nhiệt tốt tới 140 độ C, ít thấm dầu và được đánh giá an toàn hơn so với PE hay PVC. Dù giá thành cao hơn nhưng đây là khoản đầu tư hợp lý để bảo vệ sức khỏe lâu dài cho gia đình.
Thị trường màng bọc thực phẩm ngày càng đa dạng, từ hàng nội địa đến nhập khẩu, từ giá rẻ đến cao cấp. Điều quan trọng là người tiêu dùng cần ưu tiên các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nhãn mác đầy đủ, được chứng nhận an toàn thực phẩm và hướng dẫn sử dụng cụ thể. Việc hiểu rõ bản chất từng loại vật liệu, tuân thủ điều kiện bảo quản và tránh các thói quen sử dụng sai lầm sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ hấp thụ các hóa chất độc hại.
Phương Anh