Chớp thời cơ từ 'món quà bạc tỷ', nhiều nông dân Cà Mau thành triệu phú, tỷ phú

8 giờ trướcBài gốc

Cà Mau vốn là tỉnh thuần nông, từng quen với hình ảnh đồng lau sậy mọc um tùm, mùa mưa ngập trắng đồng, mùa nắng hạn cháy nứt nẻ. Người dân khi xưa chỉ biết trồng lúa ăn, nuôi tôm để xoay xở qua ngày. Sản xuất thiếu liên kết, giá trị gia tăng thấp, đời sống khó khăn bao trùm khắp các làng quê.

Từ vùng đất khó đến “thủ phủ tôm”

Nhưng hôm nay, Cà Mau đã vươn lên trở thành “thủ phủ tôm” của cả nước. Sản lượng thủy sản hằng năm hơn 1,2 triệu tấn, trong đó tôm chiếm hơn 546 ngàn tấn. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản vượt 2 tỷ USD/năm – con số khẳng định bước tiến vượt bậc.

Trong bức tranh ấy, mô hình lúa – tôm nổi bật như một hướng đi vừa hiệu quả kinh tế, vừa thân thiện môi trường, đặc biệt thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu khắc nghiệt của vùng đất cực Nam.

Mô hình lúa tôm được gọi là "món quà thiên nhiên" làm giàu cho nông dân, HTX ở Cà Mau (Ảnh: BCM).

Mô hình “con tôm ôm cây lúa” không chỉ đơn thuần là sự kết hợp giữa hai loại cây – con. Khi nuôi tôm, đất được bồi đắp thêm mùn bã hữu cơ, vi sinh vật và thức ăn dư thừa, giúp lúa phát triển mạnh, giảm chi phí phân bón. Ngược lại, sau mỗi vụ lúa, đất được cải tạo, môi trường thuận lợi để tôm nuôi lớn nhanh, ít dịch bệnh.

Ông Huỳnh Tấn Tài (ấp Chòm Cao, xã Ninh Thạnh Lợi) chia sẻ: “Từ khi áp dụng mô hình lúa – tôm, kinh tế gia đình khấm khá lên rõ rệt. Chúng tôi có điều kiện xây dựng nhà cửa khang trang, mua máy móc phục vụ sản xuất, đời sống sung túc hơn trước rất nhiều”.

Không ít hộ dân ở Ninh Thạnh Lợi từng chỉ đủ ăn, nay thu nhập đạt hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng mỗi năm nhờ luân canh lúa – tôm – cua – cá. Từ chỗ chỉ thấy nhà lá, nay nhiều hộ xây biệt thự, con em được học hành đàng hoàng.

Liên kết là chìa khóa thành công

Nếu như trước đây, nông dân đơn lẻ “mạnh ai nấy làm”, đầu ra bấp bênh, thì nay, các HTX đã trở thành “bà đỡ” cho mô hình lúa – tôm.

Tiên phong là HTX Lúa – tôm Trí Lực (xã Trí Phải), HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Đình (xã Vĩnh Lộc), hay Liên hiệp HTX Lúa thơm – Tôm sạch Bạc Liêu. Các HTX này tổ chức nông dân theo quy trình sản xuất chung, đảm bảo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ. Đồng thời, HTX làm cầu nối với doanh nghiệp chế biến, bao tiêu sản phẩm, giảm chi phí đầu vào, tăng giá trị đầu ra.

Ông Nguyễn Văn Nghị, thành viên HTX Ba Đình, cho biết: “Trước đây, một mình tôi làm thì phụ thuộc thời tiết, rủi ro cao. Từ khi vào HTX, chúng tôi được hướng dẫn kỹ thuật canh tác thuận thiên, được hỗ trợ vật tư, còn có hợp đồng tiêu thụ ổn định. Mùa mưa làm lúa, mùa nắng thả tôm, thu nhập luôn bảo đảm, không lo mất trắng vì hạn, mặn”.

Thực tế, các HTX đã trở thành “hạt nhân” của liên kết chuỗi giá trị, từ sản xuất đến tiêu thụ. Nhờ đó, sản phẩm “lúa thơm – tôm sạch” của Cà Mau không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Canh tác thuận thiên, liên kết chặt chẽ là chìa khóa thành công của nông dân, HTX phát triển mô hình lúa tôm (Ảnh: BCM).

Để nhân rộng mô hình, tỉnh Cà Mau ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, tư vấn lập dự án liên kết đến 300 triệu đồng, hỗ trợ hạ tầng sản xuất, nhà xưởng, máy móc tối đa 10 tỷ đồng; giống, vật tư, nhãn mác trong 3 vụ liên tiếp, khuyến nông tối đa 200 triệu đồng.

Đã có hơn 120 doanh nghiệp kết nối với HTX trong các ngành hàng chủ lực như tôm, lúa, cua, hình thành hợp tác bao tiêu, giảm chi phí đầu vào, nâng giá trị đầu ra.

Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Cà Mau giữ vai trò “nhạc trưởng” trong kết nối, đào tạo và hỗ trợ vốn. Thông qua các chương trình tập huấn, không ít HTX được tiếp cận kiến thức quản trị hiện đại, kỹ thuật canh tác lúa – tôm bền vững, chứng nhận chất lượng quốc tế.

Đồng thời, Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Cà Mau còn hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối sản phẩm lúa – tôm với các siêu thị, chợ đầu mối, hội chợ quốc tế, cũng như quảng bá mạnh mẽ trên nền tảng số.

Không dừng lại ở đó, nhiều dự án do Liên minh HTX Việt Nam phối hợp triển khai, như dự án phát triển chuỗi thủy sản tuần hoàn, hay dự án tín chỉ carbon xanh gắn với bảo vệ rừng ngập mặn ven biển…, đang mở ra hướng đi mới, vừa gia tăng thu nhập, vừa bảo vệ môi trường.

Từ xóa đói giảm nghèo đến làm giàu bền vững

Cà Mau là một trong những địa phương chịu tác động nặng nề nhất của biến đổi khí hậu, với xâm nhập mặn, hạn hán và sụt lún đất ngày càng gay gắt. Mô hình lúa – tôm chính là minh chứng cho triết lý “thuận thiên” – dựa vào quy luật tự nhiên để sản xuất.

Ông Phạm Văn Mười, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, khẳng định: “Phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn và thông minh là con đường tất yếu. Đây không chỉ giúp người dân ổn định sinh kế, mà còn là nền tảng để nâng tầm nông sản Cà Mau trên thị trường quốc tế”.

Với 93.000 ha diện tích lúa – tôm, nông dân Cà Mau vừa đảm bảo nguồn lương thực, vừa tạo ra sản phẩm tôm sạch, gạo sinh thái, đạt chứng nhận quốc tế như ASC, BAP, EU Organic. Điều này không chỉ giúp Cà Mau củng cố vị thế “thủ phủ tôm” mà còn mở rộng cánh cửa xuất khẩu gạo sạch ra thế giới.

Nhìn lại hành trình, từ chỗ chỉ trồng lúa năng suất thấp, bấp bênh mùa vụ, đến nay, HTX, nông dân Cà Mau đã biết kết hợp tôm – lúa để khai thác lợi thế đất đai, khí hậu. Người dân thoát nghèo, vươn lên khá giả, nhiều hộ trở thành triệu phú, tỷ phú nông dân.

Điều quan trọng hơn cả là sự thay đổi về tư duy của các hộ sản xuất, việc sản xuất không chỉ để “ăn no” mà còn phải “ăn sạch, bán sạch”, có thương hiệu, truy xuất nguồn gốc. Chính sự đồng hành của HTX và sự hỗ trợ thiết thực từ Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Cà Mau đã giúp nông dân Cà Mau tự tin đưa sản phẩm “lúa thơm – tôm sạch” ra thị trường toàn cầu.

Ở vùng đất cực Nam Tổ quốc, mô hình lúa – tôm đã và đang chứng minh sức sống bền bỉ. Nó không chỉ là giải pháp sinh kế thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu, mà còn là con đường thoát nghèo, làm giàu bền vững cho hàng vạn hộ dân.

Với sự tiếp sức từ chính quyền, doanh nghiệp và đặc biệt là hệ thống HTX cùng Liên minh HTX Việt Nam, “con tôm ôm cây lúa” sẽ tiếp tục bơi xa, đưa thương hiệu nông sản Cà Mau vững vàng trên bản đồ thế giới.

Nam Phong

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/mo-hinh/chop-thoi-co-tu-mon-qua-bac-ty-nhieu-nong-dan-ca-mau-thanh-trieu-phu-ty-phu-1109356.html