Lúc hơn 18 giờ, tại khu vực phía Đông tỉnh Gia Lai, nhiều căn nhà bị cuốn bay mái tôn, cây ven đường bật gốc, vô số tài sản bị gió mạnh làm hư hỏng.
"Ngoài sức tưởng tượng"
Che tay lên mặt tránh gió tạt, ông Hà Văn Hòa (phường An Nhơn, tỉnh Gia Lai) nói dù chủ động tránh bão nhưng không tưởng tượng nổi cuồng phong trong bão mạnh đến thế. Căn nhà vừa gia cố của ông đã tốc mái, cây cối mới tỉa ngã rạp.
"Những năm trước, chúng tôi cũng hứng chịu bão nhưng không mạnh và trực tiếp như lần này. Ngồi trong nhà nghe gió rít, tiếng đồ đạc bay loạn mà lòng như lửa đốt" - ông Hòa lo lắng.
Theo ghi nhận nhanh tại Gia Lai, địa phương có ít nhất 2 người bị thương - gồm 1 người dân phường Quy Nhơn gặp nạn trong lúc leo lên mái nhà để chằng chống mái, 1 dân quân tự vệ xã Tuy Phương trong quá trình hỗ trợ người dân vận chuyển đồ đạc bị ngã, chấn thương cột sống.
Trong khi đó, tại phường Sông Cầu, tỉnh Đắk Lắk, mưa to kèm gió lớn khiến nhiều cửa sổ nhà rung bần bật, khu vực lồng bè nuôi tôm của người dân bị quần thảo tơi bời. Xã Ea Kly có 4 ha cây trồng bị ngập; xã M'Đắk, bão làm tốc mái nhiều phòng học và nhà cửa, nhiều cây xanh đổ ngã.
Tại Khánh Hòa, thời điểm mưa nặng hạt, 9 tổ công tác của UBND tỉnh đã tỏa đi khắp địa bàn để trực tiếp chỉ huy, kiểm tra công tác ứng phó bão. Nước sông lên nhanh, cầu Phú Kiểng bắc qua sông Cái Nha Trang đứng trước nguy cơ sập, gãy.
Cùng với các tỉnh trên, nhiều địa phương lân cận cũng gồng mình trước thiên tai. Đến 19 giờ, bản tin của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia phát thông báo vị trí tâm bão nằm trên đất liền các tỉnh Đắk Lắk - Gia Lai. Sức gió mạnh nhất đến cấp 13 (118-149 km/giờ), giật cấp 15. Cũng theo đơn vị này, trong 3 giờ tiếp theo, bão di chuyển chủ yếu hướng Tây Tây Bắc, tốc độ khoảng 30 km/ giờ… Như vậy, sự tàn phá của bão chưa dừng lại tại thời điểm phát thông báo.
Bão số 13 đổ bộ vùng biển Gia Lai, gây sóng lớn
Chuẩn bị chu đáo
Để hạn chế thấp nhất thiệt hại do cơn bão "hết sức bất thường" này, từ trước đó, nhiều địa phương rốt ráo lên phương án phòng chống. Ở Quảng Ngãi, Thượng tướng Phạm Trường Sơn - Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Trưởng đoàn công tác Bộ Quốc phòng - trực tiếp kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó. Lực lượng biên phòng đã kêu gọi 6.225 tàu/38.425 lao động vào bờ neo đậu.
Toàn tỉnh Quảng Ngãi tổ chức sơ tán hơn 26.700 hộ dân, với hơn 89.400 người tại 77 xã, phường, đặc khu. Quân khu 5 cũng đã huy động hàng trăm cán bộ, chiến sĩ cùng nhiều phương tiện chuyên dụng về thông tin, công binh, quân y... phối hợp cùng lực lượng địa phương luyện tập phương án cứu hộ, cứu nạn và sẵn sàng hỗ trợ nhân dân khi có tình huống khẩn cấp.
Tại TP Đà Nẵng, Chủ tịch UBND TP Phạm Đức Ấn cho biết thành phố sớm ban hành văn bản chỉ đạo công tác ứng phó với bão. Trong đó, việc sơ tán người ở vùng trũng thấp, nguy cơ ngập lụt và lũ quét được triển khai trước trưa 6-11.
Công văn về việc vận hành các hồ thủy điện Đăk Mi 4, Sông Bung 2, Sông Bung 4, A Vương, Sông Tranh 2 cũng đã được ban hành. Một nội dung quan trọng là những thủy điện này được giao điều tiết hạ thấp mực nước các hồ chứa để có dung tích đón mưa lớn.
Sau khi đi kiểm tra, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có những chỉ đạo nhằm ứng phó tốt nhất với thiên tai. Ảnh: HOÀNG THANH
Đề phòng tình huống "không lường trước được"
Ở tầm điều hành chung, ngay từ trưa 6-11, sau khi đi kiểm tra thực tế công tác ứng phó bão số 13, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp với các địa phương gồm TP Huế, TP Đà Nẵng, tỉnh Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa.
Tại cuộc họp, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, cho biết tỉnh đã kích hoạt kịch bản ứng phó với bão cấp độ 5 đối với 16 xã và cấp độ 4 đối với 42 xã, phường còn lại của khu vực phía Đông. Tỉnh ủy Gia Lai đã thành lập Sở Chỉ huy tiền phương tỉnh và phân công nhiều lãnh đạo túc trực ở các địa bàn cụ thể.
Trung tướng Lê Quang Đạo - Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam - thông tin nhiều đơn vị được giao chuẩn bị lực lượng, phương tiện, thông tin liên lạc, lương thực, nhu yếu phẩm sẵn ở những địa bàn trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra lũ, ngập lụt, sạt lở đất, khu vực bị chia cắt, cô lập. Qua đó, xử trí kịp thời, hiệu quả mọi tình huống...
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các địa phương tăng cường và phân bổ lực lượng, phương tiện, trang thiết bị ở các nơi xung yếu, sẵn sàng cứu hộ cứu nạn. Ưu tiên hàng đầu là các giải pháp bảo đảm an toàn cho người dân trước bão mạnh và mưa lũ sau bão.
Lưu ý công tác phòng mưa lũ sau bão, nhất là tại các lưu vực có mưa lớn trên 100 mm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh bên cạnh lực lượng công an, bộ đội…, cần huy động người tại chỗ trong dân, như ngư dân có kinh nghiệm về phòng chống lụt bão, để tham gia thời điểm này. Bởi lẽ, có thể rất nhiều tình huống xảy ra mà không lường trước được.
Trước khi bão đổ bộ, mọi công tác giảm thiểu thiệt hại đã được triển khai
Không để môi trường bị tổn hại
Bên cạnh công tác hướng tới người dân, việc bảo vệ môi trường cũng được hết sức quan tâm. Trong đó, liên quan tàu Star Bueno (quốc tịch Liberia) đang mắc cạn tại vùng biển Dung Quất, đoàn công tác của Bộ Xây dựng và Bộ Quốc phòng đã làm việc với UBND tỉnh Quảng Ngãi để bàn giải pháp xử lý.
Tàu này có trọng tải 175.000 tấn, mắc cạn tại vùng biển Dung Quất chiều 26-10. Hiện, Cảng vụ Hàng hải Quảng Ngãi phối hợp Trung tâm Ứng phó sự cố tràn dầu khu vực miền Trung và các đơn vị chức năng địa phương, thả phao quây quanh tàu và túc trực sẵn sàng ứng phó nếu xảy ra sự cố tràn dầu.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang yêu cầu các lực lượng khẩn trương xây dựng kịch bản ứng phó. "Hiện không thể lai dắt tàu vì nguy cơ tàu sẽ chìm, sóng biển lại lớn nên chưa thể hút dầu ra khỏi tàu. Cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trung ương và địa phương, chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, thiết bị và nhân lực để ứng cứu khi cần thiết" - ông Sang nói, đồng thời yêu cầu xây dựng phương án xử lý dầu loang nếu trôi dạt vào.
Tất cả vì nhân dân
Trong công điện ký ngày 6-11, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố từ Quảng Trị đến Khánh Hòa ứng phó với bão số 13 và mưa lũ do bão với tinh thần khẩn trương, quyết liệt nhất; bảo đảm an toàn tính mạng nhân dân, hạn chế thiệt hại về tài sản.
Tại Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh hội nghị kết thúc sớm hơn dự kiến để các lãnh đạo địa phương trở về tập trung chỉ đạo công tác phòng chống bão lũ theo tinh thần "Bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân là trên hết, trước hết, tất cả vì nhân dân".
Nhiều địa phương dù không ảnh hưởng trực tiếp bão số 13 nhưng luôn trong tâm thế cảnh giác cao độ.
Tại TP HCM, trước khả năng mưa lớn do tác động của bão, các phương án được chuẩn bị kỹ lưỡng. Ông Trần Nhân Nghĩa - Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP HCM - cho hay đây cũng là thời điểm triều cường rằm tháng 9 âm lịch dâng cao. Do vậy, người dân vùng ngoại thành, đặc biệt ven sông Sài Gòn, sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn. Thành phố đã ban hành văn bản về cảnh báo triều cường, yêu cầu các địa phương và đơn vị liên quan chủ động ứng phó. Bộ Tư lệnh TP HCM cũng đang lấy ý kiến các địa phương, đơn vị để trình UBND TP HCM ban hành phương án bảo đảm an toàn cho các tàu thuyền.
NHÓM PHÓNG VIÊN