Sáng 5-2, tại phiên họp thứ 42, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Một trong những vấn đề lớn được sửa đổi là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, thúc đẩy Chính phủ kiến tạo, phát triển.
Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng Quốc hội nên phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho Chính phủ để Chính phủ chủ động.
“Tư tưởng lớn là để Chính phủ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay và cả tương lai để đất nước phát triển. Chúng ta phải đảm bảo ‘lạt mềm, buộc chặt’. Lạt do chúng ta, mà buộc cũng phải do chúng ta”- Chủ tịch Quốc hội nói.
Từ đó, ông Trần Thanh Mẫn đề nghị lưu ý thống nhất các quy định liên quan phân cấp, phân quyền ở Luật Tổ chức Chính phủ với Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND và một số luật quản lý ngành, lĩnh vực.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: MINH NGHĨA
Chủ tịch Quốc hội đề nghị đầu tư rà soát kỹ hơn nữa, dày công hơn nữa để làm sao sửa Luật Tổ chức Chính phủ lần này ‘tương đối’, khi thực hiện 3 năm có thể sửa toàn diện.
Ông cũng lưu ý nguyên tắc phân định thẩm quyền là hết sức quan trọng. Các nguyên tắc phân định thẩm quyền cơ bản quy định rõ quan hệ Quốc hội, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội.
Phân định rõ trách nhiệm, thẩm quyền của các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói “đúng vai thuộc bài”. Đồng thời, xử lý các nội dung còn giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan.
Chủ tịch Quốc hội cũng nhắc đến thông điệp của Tổng Bí thư Tô Lâm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Trung ương chỉ kiến tạo, Quốc hội giám sát, Chính phủ điều hành.
“Tôi nói tới đây, Quốc hội không quản lý danh mục đầu tư công, không quản lý danh mục tiền mà giao một khối cho Chính phủ, Chính phủ chịu trách nhiệm phân bổ về cho địa phương. Không còn cơ chế xin - cho. Thủ tướng cũng nói với tôi là Thủ tướng cũng giao quyền lại cho bộ, ngành, địa phương”- ông Trần Thanh Mẫn nói thêm.
Chủ tịch Quốc hội nêu thực tế vừa qua chúng ta có danh mục nên mới có người đi chạy, có người bị sai phạm. Vì vậy, theo ông, chúng ta cần minh bạch trong phân cấp, ủy quyền. Nội dung phân cấp, ủy quyền phải được thể hiện dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, phải có mối quan hệ chặt chẽ, thống nhất, thông suốt, đồng bộ.
“Bây giờ nói nhiều về thủ tục hành chính, mình có cải tiến, cải cách cho thông suốt hay chưa? Nói là giao nhưng ở trên vẫn còn ôm, giao nhưng muốn làm cái gì vẫn phải thông qua ở trên”- ông Mẫn nêu thực tế và yêu cầu làm rõ hơn khả năng đáp ứng của các cơ quan, tổ chức- người được phân cấp- nhằm đảm bảo tính khả thi, tránh đùn đẩy trách nhiệm.
“Thực tế cùng một luật, cùng nghị định, thông tư nhưng có địa phương làm quyết liệt, không xin xỏ gì trung ương, không nói khó nhưng có địa phương cứ kêu tại luật, nghị định, thông tư.
Tôi ở Quốc hội cũng điểm danh, nhận diện rất nhiều địa phương làm có sản phẩm, tăng trưởng cao, thu ngân sách cao nhưng không kêu”- Chủ tịch Quốc hội lưu ý hiện có tình trạng những gì làm không được thì đổ lỗi cho Quốc hội, Chính phủ, nghị định, thông tư nên khi sửa luật phải làm rõ chỗ này.
Ông Mẫn cho biết theo chủ trương phân cấp, phân quyền, tới đây xã rất mạnh. Chủ trương là thanh tra cấp huyện không còn, công an cấp huyện không còn và tới đây, còn nhiều đơn vị nữa cũng sắp xếp tương tự.
“Cái gì ở chỗ gác lửng thì thôi không xây dựng nữa. Một trệt, hai lầu, ba lầu, đừng có cái gác lửng nữa”- Chủ tịch Quốc hội một lần nữa lưu ý khi tập trung cho xã thì phân quyền cho xã.
Quốc hội bế mạc, Chính phủ sẽ công bố cơ cấu tổ chức Chính phủ
Báo cáo thêm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết các luật được sửa đồng bộ, toàn diện và căn bản, thể hiện tinh thần đổi mới tư duy trong công tác lập pháp.
Hiện nay, Bộ Nội vụ đã tập trung, chuẩn bị sẵn 3 dự thảo nghị định khung, quy định về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của bộ, cơ quan ngang bộ; cơ quan thuộc Chính phủ và tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và huyện.
Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, khi Quốc hội bấm nút thông qua các dự thảo luật, ngay chiều cùng ngày, Thủ tướng sẽ ký nghị định để vận hành cơ cấu tổ chức của Chính phủ theo Nghị quyết của Quốc hội.
“Quốc hội bế mạc thì Chính phủ sẽ công bố cơ cấu tổ chức Chính phủ và không để khoảng trống pháp lý nào cả”- bà Trà nói.
ĐỨC MINH