Chủ tịch Quốc hội: Xác định xây dựng pháp luật là 'đột phá của đột phá'

một giờ trướcBài gốc

Ngày 22/11, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ I với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.

Phát biểu khai mạc tại Diễn đàn, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, kế thừa, phát huy kết quả, kinh nghiệm của các nhiệm kỳ trước, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV có nhiều đổi mới, phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, khẳng định vị trí trung tâm của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế. Hoạt động trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, nhưng Quốc hội đã vững vàng khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chụp ảnh cùng các đại biểu tại Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ I

Bên cạnh những mặt được, tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, trong công tác lập pháp còn có một số khó khăn, hạn chế; đồng thời nhắc lại phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua đã chỉ ra, một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai chưa đồng đều; phân cấp, phân quyền chưa thật thông suốt, trách nhiệm giải trình có nơi chưa rõ ràng; xử lý các "điểm nghẽn" về đất đai, thị trường vốn, lao động có kỹ năng... chưa dứt điểm; truyền thông chính sách chưa "đúng - đủ - kịp thời".

Chủ tịch Quốc hội cũng gợi mở những vấn đề như công tác xây dựng pháp luật phải được phối hợp chặt chẽ từ hai phía, đó là Cơ quan trình và hai là Cơ quan thẩm tra. Ban hành các Nghị định, Thông tư sớm, đồng thời với đó là quán triệt, học tập trong cán bộ và Nhân dân, để làm sao mỗi cán bộ, mỗi người dân đều sống và làm việc theo Hiến pháp và Pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu

"Bảo đảm mọi đạo luật đều xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc và nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. Tiếp tục thực hiện yêu cầu đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước, xác định xây dựng pháp luật là “đột phá của đột phá”; rà soát những sơ hở, khoảng trống, vướng mắc, điểm nghẽn của pháp luật để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện. Bảo đảm tính đồng bộ, ổn định, khả thi, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách trước mắt, vừa tạo khung pháp lý lâu dài cho phát triển bền vững, hội nhập quốc tế, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số quốc gia" - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Tại diễn đàn, các đại biểu đã chỉ ra những bất cập như việc hoàn thiện thể chế chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn; quy định trong một số luật chưa thực sự thích ứng nhanh với bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và những vấn đề thực tiễn mới phát sinh; một số quy định pháp luật còn thiếu đồng bộ, khả thi, tính dự báo chưa cao; việc áp dụng luật vào thực tiễn còn nhiều hạn chế…

Quang cảnh Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ I

Quan tâm đến vai trò của thể chế trong giải phòng nguồn lực, đưa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực quan trọng cho sự phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban chính sách, Chiến lược Trung ương kiến nghị: "Cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ cho khoa học công nghệ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo các luật nền tảng như đất đai, ngân sách nhà nước, Luật đầu tư công, Luật doanh nghiệp cần được rà soát, sửa đổi theo hướng thông thoáng, cắt giảm thủ tục, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển".

"Các Nghị định, Thông tư để hướng dẫn triển khai các luật chuyên ngành mới ban hành như Luật khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, công nghiệp, công nghệ số phải được thiết kế thống nhất đồng bộ, tránh chồng chéo và không tạo sự chủ động về phần quỹ khoa học công nghệ tại các địa phương. Thể chế sở hữu trí tuệ phải được nâng cấp toàn diện để trở thành nền tảng của kinh tế tri thức" - Ông Nguyễn Đức Hiển nói thêm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu

Đưa ra những bất cập trong tư duy xây dựng pháp luật, công tác tổ chức thi hành pháp luật ở một số lĩnh vực còn yếu, phản ứng chính sách còn chậm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi kiến nghị: "Đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật xây dựng khuôn khổ pháp luật, minh bạch hiện đại, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, chuyển mạnh từ quản lý kiến tạo, tạo không gian áp dụng pháp luật cho người dân, doanh nghiệp và cả cơ quan thực thi; thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương của Đảng, đẩy mạnh việc đưa nghị quyết của Đảng và pháp luật bảo đảm thống nhất và liên thông với Luật, Nghị định, thông tư. Không để độ trễ thể chế cản trở cho sự phát triển. Chúng tôi thấy cần có sự cập nhật những điểm mới đồng bộ giữa công tác lập pháp và lập quy".

Dưới góc độ đại diện cho các doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế của VCCI lưu ý cần rà soát hệ thống hóa và sửa đổi, đồng bộ hệ thống pháp luật theo hướng loại bỏ những quy định mâu thuẫn, đặc biệt, xây dựng một cổng thông tin pháp luật tập trung.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế của VCCI phát biểu

"Các quy định của pháp luật trong hệ thống pháp luật phải theo hướng số hóa và hiệu quả. Chúng tôi cũng kỳ vọng trong thời gian tới, nếu có luật về thủ tục hành chính và thể chế nguyên tắc tương tác giữa doanh nghiệp, người dân và chính quyền là tốt. Hiện nay, nếu so sánh thủ tục hành chính của rất nhiều lĩnh vực, thấy rất khác nhau" - Ông Đậu Anh Tuấn nói.

Nêu những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt là cơ sở dữ liệu chuyên ngành trung ương, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP Đà Nẵng Phan Thái Bình đề xuất: "Tiếp tục rà soát và hoàn thiện hành lang pháp lý nhất về mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, đặc biệt là cấp xã. Cần phải tổ chức bộ máy thế nào, con người thế nào, rất cần có một chủ trương chung thực hiện đồng bộ".

"Đặc biệt đề nghị Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp hướng dẫn thống nhất về quy trình, trình tự, thủ tục trong phân cấp, phân quyền ủy quyền phân định thẩm quyền cũng như hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực giữa các cấp trung ương với cấp tỉnh và cấp tỉnh với cấp cơ sở. Đồng thời phải xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về phân cấp, phân quyền, phải bàn giao những tư liệu, dữ liệu trong phân cấp, phân quyền" - Ông Phan Thái Bình nói thêm.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng phát biểu

Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đánh giá cao diễn đàn thể hiện tầm nhìn chiến lược và tinh thần đổi mới trong công tác lập pháp, đồng thời mở ra không gian đối thoại sâu sắc, thực chất, góp phần củng cố hoàn thiện hệ thống pháp lí phát triển đất nước; đồng thời cũng là dịp để Chính phủ lắng nghe ý kiến của Quốc hội, các chuyên gia, nhà khoa học, địa phương để nâng cao chất lượng hiệu quả của công tác xây dựng hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật trong thời gian tới.

Trong bối cảnh thế giới và khu vực biến động nhanh phức tạp đất nước đứng trước cơ hội lịch sử để phát triển nhanh, bền vững và hiện thực hóa khát vọng đến năm 2045 trở thành quốc gia phát triển. Hơn bao giờ hết, thể chế pháp luật giữ vai trò then chốt và mang tính quyết định. Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ I khẳng định vai trò của Quốc hội trong kiến tạo không gian đối thoại chính sách cởi mở, lắng nghe thực tiễn và đồng hành cùng Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, giới chuyên gia, các nhà khoa học để kiến tạo, định hướng lập pháp cho giai đoạn phát triển mới.

Phát biểu bế mạc Diễn đàn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đã tóm lược những nội dung chính các tham luận tại diễn đàn. Diễn đàn đã diễn ra chất lượng, sôi nổi, hấp dẫn, lôi cuốn với nhiều thông tin phong phú, bổ ích và các ý kiến phát biểu sâu sắc, trách nhiệm, thẳng thắn. Các cơ quan, tổ chức, các đại biểu và chuyên gia đã đề xuất 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong thời gian tới như tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, thúc đẩy đột phá chiến lược, kiến tạo hệ sinh thái phát triển mới, tập trung hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế để phát triển nhanh, bền vững đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu

"Tăng cường kiểm soát quyền lực trong hoạt động xây dựng pháp luật, ngăn chặn tình trạng lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong xây dựng chính sách; thường xuyên theo dõi, rà soát, đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành, ứng dụng công nghệ trong tiếp nhận, phản hồi và xử lý các phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp liên quan đến việc thực thi pháp luật. Chính sách ban hành phải đo được bằng tác động, kiểm soát được rủi ro, đặc biệt là phải tạo ra thuận lợi, không tạo thêm thủ tục" - Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nói.

Bên cạnh đó, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp mang tính đột phá, toàn diện và quyết liệt để tạo ra sự chuyển biến căn bản về chất lượng đội ngũ nhân lực trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế số, dữ liệu số đang được ứng dụng ngày càng sâu, rộng vào mọi lĩnh vực quản trị quốc gia, công tác hoàn thiện thể chế, pháp luật không thể đứng ngoài dòng chảy đó. Do vậy cần tiếp tục nghiên cứu việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong xây dựng pháp luật nhằm giúp cho hệ thống pháp luật của Việt Nam vận hành minh bạch, thông suốt và hiệu quả hơn.

Lê Tuyết/VOV

Nguồn VOV : https://vov.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-xac-dinh-xay-dung-phap-luat-la-dot-pha-cua-dot-pha-post1248004.vov