Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành Công văn số 5695 về việc triển khai thực hiện Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035, định hướng đến năm 2045.
Trong đó, 5 nhiệm vụ trọng tâm được xác định bao gồm: Đổi mới chương trình đào tạo STEM; áp dụng phương pháp đào tạo hiện đại, công nghệ tiên tiến; thu hút và giữ chân đội ngũ giảng viên giỏi; nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng; mở rộng hợp tác quốc tế.
Theo đó, Bộ GD&ĐT yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học rà soát, đổi mới chương trình đào tạo các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM), đáp ứng chuẩn chương trình, yêu cầu thực tiễn và tiếp cận các chuẩn mực quốc tế; khuyến khích áp dụng mô hình giáo dục hội tụ, chú trọng năng lực thực tiễn và tiếp cận liên ngành, nhất là các chương trình đào tạo sau đại học về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học.
Bộ GD&ĐT yêu cầu đổi mới chương trình đào tạo các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM).
Các cơ sở giáo dục đại học được khuyến khích ứng dụng đào tạo số, mô hình giáo dục mở, gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp và viện nghiên cứu để hình thành các hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo, không gian ảo phục vụ giảng dạy và nghiên cứu.
Bộ cũng nhấn mạnh việc phát triển các chương trình chất lượng cao thông qua hợp tác quốc tế, liên kết đào tạo với các trường đại học uy tín trên thế giới, nhất là ở trình độ sau đại học.
Về kế hoạch đào tạo kĩ sư, thạc sĩ tài năng trong giai đoạn 2025-2035, các cơ sở giáo dục đại học được yêu cầu xây dựng kế hoạch tuyển sinh, mời giảng viên giỏi, áp dụng phương pháp đào tạo hiện đại, công nghệ tiên tiến và tăng cường trải nghiệm thực tiễn cho người học.
Đồng thời, thống nhất phương thức tuyển sinh đối với chương trình kĩ sư, thạc sĩ tài năng, quy định rõ phương thức xét tuyển tiến sĩ theo từng ngành, nhóm ngành, xây dựng quy chế phối hợp trong tổ chức đào tạo. Trong đó, việc đào tạo phải gắn liền với nghiên cứu khoa học, phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh, nhất là nhóm nghiên cứu liên ngành, liên trường.
Các cơ sở đào tạo cần chủ động mở rộng hợp tác quốc tế với các trường đại học ở những quốc gia có nền khoa học – công nghệ phát triển.
Bên cạnh đó, để bảo đảm nguồn lực triển khai, Bộ GD&ĐT nhấn mạnh các trường cần có chính sách thu hút, trọng dụng người có trình độ tiến sĩ STEM đang làm việc ở nước ngoài; ưu tiên cử giảng viên đi đào tạo tại các đại học có uy tín quốc tế. Bộ cũng yêu cầu đồng thời xây dựng cơ chế đãi ngộ dài hạn, bảo đảm điều kiện làm việc và nghiên cứu, nhất là cho giảng viên trẻ có tiềm năng.
Cùng với đó, các cơ sở giáo dục đại học cần đầu tư nâng cấp hệ thống phòng thí nghiệm, công nghệ và học liệu phục vụ đào tạo, nghiên cứu công nghệ caol tăng cường hợp tác giữa các trường, huy động sự đồng hành của doanh nghiệp để tạo nguồn học bổng, kinh phí, cũng như điều kiện cho sinh viên thực hành, thực tập.
Các cơ sở đào tạo cũng cần chủ động mở rộng hợp tác quốc tế với các trường đại học ở những quốc gia có nền khoa học – công nghệ phát triển, với các tập đoàn công nghệ lớn và tổ chức quốc tế để trao đổi kinh nghiệm, phát triển nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.
Đây được kỳ vọng sẽ là bước đi mạnh mẽ để đưa giáo dục đại học Việt Nam hội nhập sâu hơn với thế giới, đồng thời hình thành đội ngũ nhân lực STEM có khả năng cạnh tranh toàn cầu.
Ngày 24/5/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1002/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045. Trọng tâm là xây dựng lực lượng nhân lực tài năng, đủ năng lực tham gia sâu vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ chiến lược, từ đó tạo lợi thế cạnh tranh quốc gia trong thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phát triển bền vững đất nước trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.
Quỳnh Chi