Chưa đăng ký thường trú cho con: Luật sư cho rằng phạt chưa đúng luật!

3 giờ trướcBài gốc

Liên quan đến sự việc hàng ngàn phụ huynh ở TP Đà Nẵng và nhiều tỉnh thành đối diện bị xử phạt hành chính vì chưa biết để đăng ký thường trú cho con, phóng viên Báo Người Lao Động đã trao đổi với các luật sư để làm rõ hơn về mặt pháp lý.

Theo các luật sư, việc áp dụng hình thức xử phạt đối với trường hợp có con sinh trước thời điểm luật có hiệu lực là không phù hợp, người bị xử phạt có quyền khiếu kiện.

Sau ngày 10-1-2025, khi khai sinh quá 60 ngày mà không đăng ký thường trú cho con mới bị phạt

Luật sư Trần Duyên – Công ty Luật MZI Lawyers, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng, cho biết: theo Khoản 2 Điều 7 Nghị định 154/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Cư trú: "Trong thời hạn tối đa 60 ngày, kể từ ngày người chưa thành niên được đăng ký khai sinh thì cha hoặc mẹ hoặc chủ hộ hoặc người giám hộ có trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo thông tin về cư trú cho người chưa thành niên".

Luật sư Trần Duyên – Công ty Luật MZI Lawyers, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng

Quy định này có hiệu lực bắt đầu từ ngày 10-1-2025. Trước đó, chưa có bất kỳ quy định nào ràng buộc về thời gian thực hiện thủ tục đăng ký về cư trú cho người chưa thành niên.

Vì vậy, cần phải làm rõ việc "không đăng ký cư trú cho người chưa thành niên trong thời hạn tối đa 60 ngày, kể từ ngày người chưa thành niên được đăng ký khai sinh" xảy ra trước ngày 10-1-2025 có bị xử phạt theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP hay không?

Theo luật sư Duyên, Khoản 2 Điều 58 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025 (trước đây là Khoản 1 Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015) có quy định rằng: "Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng đối với hành vi, sự kiện xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu lực. Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật có quy định hiệu lực trở về trước thì áp dụng theo quy định đó".

Ngoài ra, khoản 2 Điều 55 của Luật này cũng quy định: "Văn bản quy phạm pháp luật không được quy định hiệu lực trở về trước đối với các trường hợp sau đây:

a) Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý;

b) Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn".

Xét trong trường hợp này, từ thời điểm ngày 10-1-2025 chưa có bất kỳ quy định nào ràng buộc về thời gian thực hiện thủ tục đăng ký về cư trú cho người chưa thành niên. Nếu áp dụng Nghị định 154 cho cả trường hợp trước ngày 10-1-2025 là không có lợi cho người dân, trách nhiệm pháp lý nặng hơn.

Vậy nên, theo quan điểm của luật sư Trần Duyên thì quy định tại Khoản 2 Điều 7 Nghị định 154/2024/NĐ-CP chỉ được áp dụng với hành vi: "không đăng ký khai sinh cho người chưa thành niên trong thời hạn tối đa 60 ngày" và sự kiện "người chưa thành niên được đăng ký khai sinh" kể từ ngày 10-1-2025.

"Có nghĩa là những trường hợp đăng ký khai sinh cho con kể từ ngày 10-1-2025 mà không thực hiện thủ tục đăng ký về cư trú cho con trong thời hạn tối đa 60 ngày thì mới bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 9 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.

Còn đối với các trường hợp con được khai sinh trước ngày 10-1-2025 mà chưa thực hiện thủ tục đăng ký về cư trú cho con thì sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính" – luật sư Duyên khẳng định.

Không đăng ký thường trú cho con trước ngày 10-1-2025 sẽ không bị xử phạt

Luật sư Nguyễn Anh Tuấn – Công ty Luật ATG, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng, cho biết Nghị định 154/2024/NĐ-CP được ban hành ngày 26-11-2024, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú.

Luật sư Nguyễn Anh Tuấn – Công ty Luật ATG, Đoàn Luật sư TP Đà Nẵng

Nghị định này thay thế cho Nghị định số 62/2021/NĐ-CP ngày 29-6-2021 quy định chi tiết một số điều Luật Cư trú. Nghị định 154/2024/NĐ-CP không quy định mức phạt về việc chậm thực hiện thủ tục đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo thông tin về cư trú cho người chưa thành niên mà nó được áp dụng dựa trên các quy định trước đó về đăng ký cư trú.

Về trách nhiệm đăng ký khai sinh, căn cứ theo khoản 1 Điều 15 Luật Hộ tịch 2014 thì trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em.

Theo điểm a khoản 1 Điều 9 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, đối với trường hợp không thực hiện đúng quy định về đăng ký thường trú (bao gồm việc chậm đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú...) thì người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với số tiền từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng.

Như vậy, trường hợp cha, mẹ hoặc người giám hộ (là người có trách nhiệm thực hiện thủ tục đăng ký thường trú cho trẻ) chậm đăng ký thường trú cho trẻ theo thời hạn được quy định thì có thể bị xử phạt hành chính từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Anh Tuấn cũng lưu ý, căn cứ Khoản 1, Điều 15 của Nghị định Nghị định 154/2024/NĐ-CP thì Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 10-1-2025, nên các trường hợp không đăng ký thường trú cho con trước ngày 10-1-2025 sẽ không bị xử phạt hành chính, vì theo quy định chung của pháp luật Việt Nam không có tính hồi tố.

Đối với các trường hợp không đăng ký thường trú cho con sau ngày Nghị định này có hiệu lực thì có thể xem xét, xử lý tùy thuộc vào lỗi của ai sau khi cơ quan chức năng xác minh.

Theo luật sư Nguyễn Anh Tuấn, hiện nay Công an TP Đà Nẵng đang xin ý kiến hướng dẫn từ Cục C06 – Bộ Công an. Vì vậy, người dân cần theo dõi hướng dẫn của cơ quan chức năng.

Đối với trường hợp người dân đã bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu có căn cứ thì có quyền khiếu nại đối với quyết định được cho là chưa đúng quy định của pháp luật như đã phân tích ở trên.

"Tôi được biết, hiện nay Công an TP Đà Nẵng cũng đã vào cuộc để rà soát và xác định nguyên nhân của bất cập này để tìm hướng xử lý. Tuy nhiên, bất cứ một quy định pháp luật nào muốn đi vào cuộc sống cũng có thời gian để tuyên truyền, hướng dẫn, giúp người dân hiểu và thực hiện mới đạt được cả lý lẫn tình"- Luật sư Tuấn nhấn mạnh.

Luật sư Trần Duyên cho rằng, hiện nay, một số địa phương vẫn xác định đối với người chưa thành niên đã được giải quyết đăng ký khai sinh trước ngày Nghị định số 154/2024/NĐ-CP có hiệu lực (ngày 10-1-2025), việc xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng khi thực hiện thủ tục đăng ký cư trú lần đầu sau 60 ngày kể từ ngày 10-1-2025.

Tuy nhiên, luật sư Duyên cho rằng hướng xử phạt này là không phù hợp, bởi Nghị định 154/2024/NĐ-CP đã quy định rõ mốc thời gian là "kể từ ngày người chưa thành niên được đăng ký khai sinh" mà không phải là kể từ ngày Nghị định 154/2024/NĐ-CP có hiệu lực.

Để đồng bộ trong việc giải quyết xử phạm vi phạm hành chính, tránh gây bức xúc cho người dân, thiết nghĩa cơ quan có thẩm quyền cần ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với trường hợp đăng ký cư trú lần đầu cho người chưa thành niên theo hướng có lợi cho người làm thủ tục.

Trần Thường

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/chua-dang-ky-thuong-tru-cho-con-luat-su-cho-rang-phat-chua-dung-luat-19625091920453787.htm