Chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện để tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính

6 giờ trướcBài gốc

Nhiều ý kiến cho rằng, chuyển đổi phương thức thi trên máy tính là bước đi chiến lược, phản ánh xu thế tất yếu của giáo dục trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, để việc triển khai đảm bảo an toàn, minh bạch, hiệu quả, cần chuẩn bị kỹ lưỡng, toàn diện các điều kiện và thí điểm theo lộ trình.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang triển khai nhiều giải pháp để thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính từ năm 2027. (Ảnh minh họa)

TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho rằng, tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính là bước chuyển quan trọng. Cách thức thi này giảm thiểu tối đa sai sót do con người, hạn chế tiêu cực như gian lận, lộ đề. Việc không cần in ấn, vận chuyển, bảo quản đề thi, bài thi giấy sẽ giảm áp lực cho giám thị, cán bộ coi thi trong quản lý, thu nhận bài thi. Kết quả được chấm tự động, khách quan, đảm bảo công bằng cho tất cả thí sinh. Dữ liệu thi được số hóa, giúp quản lý, thống kê, phân tích kết quả nhanh chóng, chính xác hơn.

Tuy nhiên, việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính cũng sẽ đặt ra một số khó khăn cần phải có giải pháp khắc phục như hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, hiện nhiều địa phương, đặc biệt vùng sâu, xa còn thiếu trang thiết bị máy tính; vấn đề an ninh, bảo mật dữ liệu, đảm bảo an toàn, bảo mật tuyệt đối cho đề thi, bài thi và kết quả thi đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khá lớn.

Do đó, cần chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện để triển khai tổ chức kỳ thi như xây dựng và hoàn thiện các quy định, quy chế thi mới phù hợp hình thức thi trên máy tính đảm bảo tính chặt chẽ, minh bạch; hạ tầng công nghệ thông tin đồng bộ, hiện đại và đặc biệt là phải xây dựng được ngân hàng đề thi chất lượng cao, chuẩn hóa để đảm bảo công bằng; đội ngũ cán bộ khảo thí cần được đào tạo bài bản; giáo viên, thí sinh phải được tập huấn kỹ lưỡng. Đặc biệt, việc triển khai thi tốt nghiệp THPT cần thực hiện theo lộ trình, áp dụng thí điểm ở các thành phố lớn, nơi có điều kiện, sau đó mới triển khai trên diện rộng.

Từ góc độ chuyên gia, TS Đặng Quang Vinh, giảng viên Khoa Khoa học Máy tính & Công nghệ, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam cũng nhận định, nếu chuẩn bị tốt về hạ tầng, ngân hàng đề, nhân lực kỹ thuật và quy trình bảo mật, phương thức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính không chỉ khả thi mà còn góp phần nâng cao tính công bằng, minh bạch và tiệm cận chuẩn quốc tế.

Thực tế cho thấy, trên thế giới, nhiều kỳ thi lớn đã áp dụng mô hình thi trên máy tính như IELTS, SAT hay các kỳ thi có giám sát trực tuyến. Ở Việt Nam, các kỳ thi đánh giá tư duy, đánh giá năng lực do các trường đại học lớn tổ chức từ nhiều năm nay cũng đã triển khai trên máy tính với quy mô thí sinh tham dự lớn, diễn ra đồng loạt tại nhiều địa phương. Với điều kiện hiện nay, việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT trên máy tính hoàn toàn có thể làm được.

Cũng theo TS Đặng Quang Vinh, với một kỳ thi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và quy mô cả triệu thí sinh như thi tốt nghiệp THPT, việc triển khai cần hết sức thận trọng. Trước hết, cần giải quyết tốt các thách thức về sự chênh lệch về điều kiện tiếp cận máy tính giữa các học sinh tại các vùng miền.

Cùng với đó là thách thức về tổ chức phòng thi bởi nếu thi giấy, một phòng có thể chứa tới 30 em, thì khi thi trên máy tính, để đảm bảo chống gian lận, mỗi thí sinh phải có vị trí riêng biệt, số lượng có thể giảm xuống chỉ còn khoảng 10 em. Điều này đồng nghĩa kỳ thi phải chia thành nhiều ca, đòi hỏi ngân hàng đề thi đủ lớn và có độ tương đương cao.

Mặt khác, các máy tính dùng cho kỳ thi thường là thiết bị chuyên dụng, chỉ cài đặt phần mềm phục vụ thi, nên cả năm hầu như không khai thác cho mục đích khác, đây cũng là một bài toán về chi phí và tính hiệu quả cần cân nhắc kỹ. Một vấn đề nữa là về mặt kỹ thuật, sẽ rất khó tránh khỏi những sự cố như mất điện, treo máy hay gián đoạn kết nối. Do đó, mỗi điểm thi phải có đội ngũ kỹ thuật viên túc trực để hỗ trợ kịp thời, đảm bảo quyền lợi thí sinh.

Ngoài ra, còn phải kể đến nguy cơ can thiệp trái phép vào hệ thống bởi trên máy tính, nguy cơ chỉnh sửa kết quả ở mức hệ thống thường dễ xảy ra hơn nếu không có các cơ chế giám sát, bảo mật và truy vết chặt chẽ. Đây cũng là điểm cần phải đặc biệt lưu ý khi thiết kế giải pháp công nghệ nhằm đảm bảo an toàn, phòng chống gian lận trong việc tổ chức thi.

Từ những phân tích trên, TS Đặng Quang Vinh cho rằng, phương án khả thi là thí điểm tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, nơi có hạ tầng tốt; tiến hành tổ chức song song cả thi trên giấy và trên máy tính để rút kinh nghiệm và đánh giá; tạo điều kiện để thí sinh làm quen với trải nghiệm thi trên máy bởi phản xạ và tư duy khi làm bài trên màn hình rất khác so với trên giấy.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, để chuẩn bị cho việc thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính từ năm 2027 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT đang tập trung triển khai một số công việc trọng tâm như: Xây dựng Đề án tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong năm 2026; huy động chuyên gia xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa, dự kiến áp dụng từ năm 2027; xây dựng quy trình, quy chế tổ chức thi trên máy tính, tổ chức chức tập huấn, hội thảo trên toàn quốc; tiếp tục phối hợp với Ban Cơ yếu Chính phủ trong việc chuyển, nhận đề thi và các khâu bảo mật khác liên quan của kỳ thi. Hiện Bộ GD&ĐT đang chuẩn bị các hệ thống phần mềm tổ chức thi trên máy và thử nghiệm việc thi trên máy tại các địa phương. Dự kiến ngay trong năm học này, sẽ triển khai thử nghiệm cho hơn 100.000 học sinh.

Huyền Thanh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/giao-duc/chuan-bi-ky-luong-cac-dieu-kien-de-to-chuc-thi-tot-nghiep-thpt-tren-may-tinh-i781667/