Chuẩn đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng STEM: Trường đại học đánh giá cao

5 giờ trướcBài gốc

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 2627/QĐ-BGDĐT về Chuẩn chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM. Đây là lần đầu tiên Bộ công bố chuẩn này, với nhiều điểm đáng chú ý

Cụ thể, với đầu vào của bậc thạc sĩ tài năng, Bộ quy định thí sinh có điểm tốt nghiệp đại học tối thiểu 3,2/4 hoặc tương đương, kèm trình độ Tiếng Anh bậc 4/6 trở lên theo khung năng lực ngoại ngữ của Việt Nam.

Hơn nữa, chuẩn này cũng yêu cầu chương trình đào tạo kỹ sư tài năng cần có ít nhất 180 tín chỉ, nhiều hơn 30 tín chỉ so với chương trình đào tạo kỹ sư thông thường. Trong đó, có ít nhất 8 tín chỉ được đào tạo tại doanh nghiệp.

Mở đường cho các trường đại học đào tạo nhân lực STEM chất lượng cao

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Trần Hữu Duy – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Đà Lạt nhấn mạnh, STEM bao gồm nhóm các ngành khoa học cơ bản, công nghệ then chốt và kỹ thuật chiến lược, giữ vai trò nòng cốt trong việc tạo ra giá trị gia tăng cho nền kinh tế đất nước. Chính vì vậy, nếu không chú trọng đầu tư đúng mức và từ sớm sẽ rất nguy hiểm.

Theo Tiến sĩ Duy, sự quan tâm của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc ban hành chuẩn đào tạo chương trình kỹ sư, thạc sĩ tài năng lĩnh vực STEM mang ý nghĩa quan trọng, góp phần hình thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao cho đất nước.

Có thể nói, chuẩn này sẽ là căn cứ để các trường đại học đủ điều kiện đào tạo có thể phát triển chương trình kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM.

Trên thực tế, Trường Đại học Đà Lạt vốn đã có định hướng phát triển chương trình đào tạo tài năng về các lĩnh vực STEM từ trước, nay có chuẩn này sẽ là cơ sở pháp lý và bộ tiêu chí cụ thể để Nhà trường thuận lợi triển khai, xây dựng chương trình.

Ảnh minh họa. Nguồn: Website Trường Đại học Đà Lạt.

Cùng bàn về vấn đề trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng Phòng Đào tạo đại học Trường Đại học Nha Trang cho rằng, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0, kỷ nguyên số và AI như hiện nay, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chuẩn đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng STEM có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là bước đi thể hiện sự chủ động thích ứng của Việt Nam, đồng thời “mở đường” cho các trường đại học đào tạo nhân lực STEM chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới, giai đoạn bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc.

Đáng chú ý, ngay sau khi chuẩn này được công bố, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã ban hành Quyết định số 2628/QĐ-BGDĐT về tiêu chí lựa chọn các chương trình đào tạo, cơ sở đào tạo tham gia chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng thuộc các lĩnh vực STEM; đồng thời, hướng dẫn xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao giai đoạn 2025–2035, định hướng đến 2045. Điều này càng khẳng định quyết tâm mạnh mẽ trong chiến lược đào tạo nhân tài quốc gia. Chuẩn này sẽ giúp Việt Nam nâng cao sức cạnh tranh nhân lực STEM trong khu vực và quốc tế, rút ngắn khoảng cách với các nước tiên tiến và tạo tiền đề để bứt phá trong tương lai gần.

Quy định về chuẩn đầu vào, số lượng tín chỉ là hợp lý và cần thiết

Đối với quy định về chuẩn đầu vào chương trình đào tạo thạc sỹ tài năng lĩnh vực STEM, thầy Phương cho rằng, việc thí sinh phải có điểm GPA tối thiểu 3,2/4 và tiếng Anh đạt tối thiểu bậc 4/6 trở lên là hợp lý và cần thiết. Bởi, để trở thành những nhà khoa học, chuyên gia công nghệ, doanh nhân đổi mới sáng tạo hay các nhà lãnh đạo tiên phong trong lĩnh vực công nghệ lõi, người học cần có năng lực học thuật thực sự xuất sắc và nền tảng ngoại ngữ tốt.

Cụ thể, điểm GPA 3,2/4 phản ánh khả năng học tập nổi trội ở bậc đại học, còn yêu cầu tiếng Anh bậc 4/6 là điều kiện bắt buộc để nghiên cứu, tiếp cận tri thức và công nghệ mới trên thế giới của người học. Chỉ khi đáp ứng được cả hai tiêu chí này, người học mới có thể phát huy tối đa tiềm năng cá nhân và vươn tới chuẩn quốc tế.

Bên cạnh đó, việc tăng thêm 30 tín chỉ cho chương trình kỹ sư tài năng cũng được Phó Giáo sư Tô Văn Phương đánh giá là cần thiết và có ý nghĩa thiết thực. Điều này giúp sinh viên có đủ thời gian để lĩnh hội kiến thức nền tảng sâu rộng hơn, rèn luyện kỹ năng thực hành thành thạo hơn, đặc biệt trong các ngành có hàm lượng “dụng hành” cao.

Trong khi đó, quy định sinh viên phải hoàn thành ít nhất 8 tín chỉ tại doanh nghiệp cũng rất phù hợp. Bởi, nó tạo điều kiện cho sinh viên được trải nghiệm thực tiễn, tiếp cận quy trình công nghệ, văn hóa làm việc và yêu cầu nghề nghiệp thực tế. Đây chính là yếu tố giúp sinh viên học đi đôi với hành, tránh tình trạng “học lý thuyết suông” mà thiếu năng lực ứng dụng.

“Theo tôi, để chuẩn này đi vào thực chất, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở đào tạo và người học cần phối hợp một cách đồng bộ.

Cụ thể, Bộ cần tiếp tục hoàn thiện khung chính sách, hỗ trợ các trường về điều kiện thực hiện; Trường đại học cần chú trọng xây dựng chương trình đào tạo hiện đại, tăng cường đội ngũ giảng viên có trình độ cao, đồng thời đầu tư cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, kết nối doanh nghiệp; Người học cần chủ động nắm bắt cơ hội, phấn đấu để trở thành nhân lực STEM tài năng, góp phần phục vụ đất nước trong thời kỳ phát triển công nghệ cao”, thầy Phương nói.

Sinh viên Trường Đại học Nha Trang. Ảnh: Website nhà trường.

Thầy Duy cũng cho rằng, quy định đầu vào đối với chương trình đào tạo thạc sĩ tài năng các lĩnh vực STEM là hợp lý. Bởi, chất lượng đầu vào là một trong những yếu tố có tính quyết định đến chất lượng đầu ra của nguồn nhân lực. Nếu chuẩn đầu vào thấp sẽ khó kỳ vọng có được những “tài năng” thực sự.

Đối với chương trình đào tạo kỹ sư tài năng, quy định 180 tín chỉ cũng là phù hợp với khối lượng kiến thức của một chương trình đào tạo tài năng đặt ra. Quy định tối thiểu 8 tín chỉ đào tạo tại doanh nghiệp cũng không phải cao, bởi trên thực tế, quá trình đào tạo kỹ sư tài năng tất yếu đòi hỏi nhiều hơn thời gian thực tập tại doanh nghiệp và nghiên cứu tại các viện chuyên ngành nên khi triển khai thực tế thì số tín chỉ này có thể sẽ nhiều hơn nữa.

Ngoài ra, thầy Duy cũng bày tỏ kỳ vọng Nhà nước sớm ban hành thêm chính sách hỗ trợ từ tín dụng ưu đãi đến học bổng, nhằm khuyến khích sinh viên và học viên tham gia chương trình. Điều này sẽ tạo động lực, đồng thời gia tăng sức hút đối với người học lựa chọn STEM. Khi đó, điều quan trọng là các trường sẽ thực thi việc đào tạo chương trình tài năng ra sao. Bởi, việc đào tạo nguồn nhân lực tài năng không nên chạy theo số lượng tuyển sinh mà phải đặt chất lượng lên hàng đầu. Đồng thời, mối quan hệ hợp tác giữa trường đại học với doanh nghiệp cũng cần được chú trọng, để việc đào tạo gắn chặt với nhu cầu thực tiễn.

Trong khi đó, Tiến sĩ Nguyễn Văn Bồng – Trưởng khoa Khoa Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Trường Đại học Tây Nguyên nhấn mạnh, trong bối cảnh giáo dục thời đại mới hiện nay, việc đào tạo nhân lực chất lượng cao cho các ngành thuộc lĩnh vực STEM mang ý nghĩa rất quan trọng, bởi đây là nền tảng để thúc đẩy sự phát triển khoa học, công nghệ và kỹ thuật của đất nước.

Theo thầy Bồng, với quy định đầu vào chặt chẽ như chuẩn đầu vào chương trình đào tạo thạc sỹ tài năng lĩnh vực STEM mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành, chương trình đào tạo này sẽ bảo đảm tuyển được những thí sinh đủ năng lực để đào tạo chuyên sâu, từ đó tạo ra nguồn nhân lực sau tốt nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu thực tiễn mà còn đủ sức phát triển khối ngành STEM trong dài hạn. Điều kiện này là yếu tố then chốt giúp chất lượng đầu ra của chương trình đào tạo thạc sỹ tài năng lĩnh vực STEM cao hơn so với mặt bằng chung, đồng thời khẳng định ý nghĩa của chuẩn đào tạo mới đối với sự nghiệp giáo dục.

Mặt khác, Tiến sĩ Nguyễn Văn Bồng cũng nhận định, việc quy định số lượng tín chỉ trong chương trình đào tạo kỹ sư tài năng cao hơn so với chương trình kỹ sư thông thường là hợp lý. Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng, trong bối cảnh hiện nay, người học cần được khuyến khích phát huy khả năng tự học, tự nghiên cứu. Vì vậy, số tín chỉ nhiều hơn phải được thiết kế một cách khoa học và hợp lý trong cấu trúc chương trình đào tạo kỹ sư tài năng.

Đặc biệt, việc quy định tối thiểu 8 tín chỉ đào tạo tại doanh nghiệp đối với chương trình đào tạo kỹ sư tài năng STEM cũng được thầy Bồng đánh giá là thiết thực nhằm gắn kết đào tạo với thực tiễn. Bởi, với các ngành kỹ thuật, người học buộc phải trải nghiệm thực hành, tương tác trực tiếp với môi trường làm việc nhiều để tích lũy kỹ năng và kinh nghiệm nghề nghiệp.

Tiến sĩ Bồng cũng nhấn mạnh, trách nhiệm đặt ra cho các trường đại học để triển khai chương trình đào tạo này là phải bảo đảm chất lượng cơ sở vật chất và đội ngũ giảng viên để triển khai thành công chương trình, qua đó đào tạo được những kỹ sư, thạc sĩ tài năng đầu tiên của các lĩnh vực STEM theo chuẩn chất lượng mới. Đây sẽ là tiền đề quan trọng để tiếp tục nhân rộng mô hình, nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực trong tương lai.

Tường San

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/chuan-dao-tao-ky-su-thac-si-tai-nang-stem-truong-dai-hoc-danh-gia-cao-post254722.gd