Thị trường chứng khoán toàn cầu ngày 24/6 đã nhanh chóng phản ứng tích cực trước tin tức về thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran. Tại Mỹ, chỉ số S&P 500 tăng 1,1%, tiến sát mức cao nhất mọi thời đại từng được ghi nhận vào tháng 2, trong khi Dow Jones Industrial Average vọt lên 507 điểm, tương đương 1,2%. Nasdaq Composite cũng không kém cạnh với mức tăng 1,4%.
Sự lạc quan này không chỉ giới hạn ở Phố Wall. Tại châu Âu, chỉ số DAX của Đức tăng 1,8%, CAC 40 của Pháp nhích 1,2%, còn FTSE 100 của Anh ghi nhận mức tăng khiêm tốn 0,3%. Ở châu Á, chỉ số Nikkei của Nhật Bản tăng 1,1%, trong khi Shanghai Composite của Trung Quốc leo dốc 1,2%. Đặc biệt, chỉ số Hang Seng của Hong Kong (Trung Quốc) bật tăng mạnh mẽ 2,1%, và thị trường Hàn Quốc chứng kiến mức tăng ấn tượng 3%.
Nguyên nhân chính thúc đẩy đà tăng này là sự giảm bớt lo ngại về một cuộc xung đột mở rộng ở khu vực Trung Đông. Trước khi có thỏa thuận ngừng bắn, cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran, cùng các cuộc không kích của Mỹ vào cuối tuần trước, đã làm dấy lên nỗi lo về sự gián đoạn nguồn cung dầu thô toàn cầu. Iran, một trong những quốc gia sản xuất dầu lớn, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường năng lượng nếu xung đột leo thang, đặc biệt khi nước này kiểm soát eo biển Hormuz, nơi lưu thông 20% lượng dầu thô toàn cầu.
Tuy nhiên, việc Iran đáp trả bằng một cuộc tấn công có giới hạn và không nhắm vào cơ sở sản xuất dầu đã giúp xoa dịu nỗi lo này. Thêm vào đó, tuyên bố của Tổng thống Trump rằng các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị “phá hủy hoàn toàn”, dù tính xác thực của nó vẫn còn gây tranh cãi, đã củng cố niềm tin rằng nguy cơ chiến tranh toàn diện đã giảm đáng kể.
Giá dầu thô lao dốc, áp lực lạm phát giảm
Trái ngược với đà tăng của chứng khoán, thị trường dầu thô chứng kiến sự sụt giảm mạnh mẽ. Giá dầu Brent giảm 3% xuống còn 69,38 USD/thùng, trong khi dầu WTI của Mỹ mất 6% giá trị, chốt phiên ở mức 64,37 USD/thùng. Chỉ trong 2 ngày, giá dầu thô đã giảm khoảng 16% so với mức đỉnh được ghi nhận hôm 23/6, khi thị trường phản ứng với các cuộc không kích của Mỹ vào Iran.
Diễn biến trên đưa giá dầu về mức thấp hơn so với trước thời điểm xung đột Israel-Iran bắt đầu cách đây gần 2 tuần. Các nhà phân tích nhận định nếu thỏa thuận ngừng bắn được duy trì và không có thêm hành động gây gián đoạn nguồn cung, giá dầu có thể tiếp tục giảm. Carsten Fritsch, chuyên gia phân tích hàng hóa tại tổ chức Commerzbank, nhấn mạnh nguồn cung dầu toàn cầu vẫn đang dồi dào, đặc biệt khi liên minh OPEC+ tiếp tục tăng sản lượng.
Thị trường chứng khoán toàn cầu ngày 24/6 đã nhanh chóng phản ứng tích cực trước tin tức về thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran. Ảnh: UPI
Sự sụt giảm của giá dầu thô không chỉ tác động đến thị trường năng lượng mà còn làm dịu áp lực lạm phát toàn cầu. Giá dầu thấp hơn giúp giảm chi phí nhiên liệu và vận chuyển, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), trong việc xem xét cắt giảm lãi suất.
Trong phiên điều trần trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện Mỹ hôm 24/6, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã bày tỏ sự thận trọng nhưng vẫn để ngỏ khả năng cắt giảm lãi suất trong tương lai gần. Ông nhấn mạnh nếu áp lực lạm phát tiếp tục được kiềm chế, Fed có thể sớm điều chỉnh chính sách tiền tệ.
Chủ tịch Powell cũng lưu ý rằng, nền kinh tế Mỹ vẫn đang duy trì sức mạnh, với tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp và thị trường lao động ổn định, dù dữ liệu mới nhất cho thấy niềm tin của người tiêu dùng Mỹ trong tháng 6 đã bất ngờ sụt giảm.
Thị trường vẫn thận trọng trước rủi ro địa chính trị
Dù thị trường đã phản ứng tích cực, các nhà đầu tư vẫn giữ tâm lý thận trọng do tính chất mong manh của thỏa thuận ngừng bắn. Israel tuyên bố sẽ đáp trả mạnh mẽ các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran, vốn diễn ra ngay sau thông báo ngừng bắn của Tổng thống Trump.
Một số nguồn tin còn cho rằng đã có hành động vi phạm thỏa thuận ngay trong ngày đầu tiên. Tuy nhiên, các nhà phân tích như Kyle Rodda từ nền tảng thương mại trực tuyến Capital.com nhận định, thị trường hiện tại không quá lo ngại về các cuộc không kích hạn chế giữa Israel và Iran.
Điều mà thị trường thật sự e ngại là một cuộc chiến tranh quy mô lớn, với sự can thiệp sâu hơn của Mỹ và khả năng Iran phong tỏa eo biển Hormuz. Hiện tại, khả năng điều này diễn ra được đánh giá là rất thấp.
Sự suy giảm của đồng USD cũng là một điểm đáng chú ý. Chỉ số USD (DXY) giảm 0,1% xuống 97,854, trong khi đồng euro tăng 0,1% lên 1,1625 USD, tiến gần mức cao nhất kể từ tháng 10/2021. Đồng USD cũng mất giá so với yen Nhật, giảm 0,1% xuống 144,70 yen.
Sự suy yếu này phần nào phản ánh kỳ vọng ngày càng tăng về việc Fed sẽ sớm cắt giảm lãi suất, được củng cố bởi nhận xét từ hai thống đốc Christopher Waller và Michelle Bowman rằng việc cắt giảm có thể được xem xét tại cuộc họp tiếp theo vào các ngày 29-30/7. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm, vốn phản ánh sát sao kỳ vọng về chính sách của Fed, đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ ngày 8/5, đạt 3,787%.
Nhìn chung, sự hạ nhiệt của căng thẳng giữa Iran và Israel đã mang lại một làn gió lạc quan cho thị trường tài chính toàn cầu. Chứng khoán tăng mạnh, giá dầu giảm sâu, và triển vọng về một chính sách tiền tệ nới lỏng hơn từ Fed đã tạo động lực cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, với tình hình địa chính trị vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, thị trường có thể sẽ tiếp tục biến động trong những ngày tới. Giới đầu tư vẫn phải chờ đợi thêm tín hiệu từ Fed và diễn biến thực tế của thỏa thuận ngừng bắn để định hình chiến lược trong thời gian tới.
Việt Anh