Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu thảo luận tại tổ 5 (gồm các đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương, Quảng Nam, Yên Bái).
Chuyển 90 nhiệm vụ về cấp xã và chuyển 9 nhiệm vụ còn lại lên cấp tỉnh sau khi bỏ cấp huyện
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương đặt ra yêu cầu rất cao trong bối cảnh cấp bách, cấp thiết khi thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy; đây là những căn cứ cơ bản, quan trọng để vận hành toàn bộ nền công vụ của đất nước và chính quyền địa phương các cấp.
Tham gia thảo luận tại Tổ 5 (gồm Đoàn đại biểu Quốc hội: Yên Bái, Đà Nẵng, Bình Dương) về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và dự án Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi), Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, thực tế, Luật Tổ chức chính quyền địa phương mới được sửa hồi tháng 2 nhưng trong bối cảnh chưa đặt vấn đề mô hình chính quyền 2 cấp.
Sau đó, từ chủ trương của các cấp có thẩm quyền, Bộ Nội vụ tiếp tục hoàn thiện dự luật trên cơ sở nguyên tắc, triết lý đổi mới, cải cách thực sự bộ máy chính quyền địa phương và hoạt động công vụ.
"Vậy nên lần này, ban soạn thảo quyết định sửa căn bản, toàn diện dự luật với triết lý, tư duy cải cách, đổi mới, tiến bộ và phát triển", Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.
Thêm vào đó, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, đây là lúc đặt ra yêu cầu rất cao về quản trị quốc gia, xây dựng địa phương hiện đại, bộ máy hiệu lực, hiệu quả, đồng thời hướng đến mục tiêu cải cách nền công vụ.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) trọng tâm là xác lập mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thay thế cho mô hình 3 cấp hiện nay.
Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi) cũng phân định cụ thể thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của từng cấp chính quyền địa phương theo hướng phân cấp và phân quyền triệt để hoạt động của chính quyền địa phương hai cấp.
Trong đó, chuyển gần như tuyệt đối nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện hành về cấp xã mới, đồng thời, sẽ tiếp tục phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn từ cấp tỉnh xuống cấp xã.
"Có thể nói, nhiệm vụ của cấp xã mới hiện nay rất nặng khi có 90/99 nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện sẽ chuyển giao cho cấp xã, 9 nhiệm vụ, quyền hạn còn lại của cấp huyện sẽ được phân cấp cho cấp tỉnh", Bộ trưởng Trà nói và khẳng định việc phân định này rất rạch ròi.
Mặt khác, trong từng loại hình: Đô thị, nông thôn, đặc khu sẽ tiếp tục được phân loại với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp năng lực của từng loại hình.
Trong đó, đặc khu ngoài chức năng, nhiệm vụ của cấp xã còn bổ sung thêm nhiệm vụ, quyền hạn mang tính đặc thù của đặc khu, cùng các cơ chế, chính sách của Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội dành riêng cho khu vực này.
Từ đó, góp phần đảm bảo thực hiện mục tiêu xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời, cũng tạo điều kiện để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở đặc khu.
Theo bà Trà, khi Quốc hội thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), Chính phủ sẽ ban hành 25 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Trong đó, ngày 9/5 tới phải hoàn thành báo cáo Bộ Chính trị về việc triển khai nhiệm vụ phân cấp, phân quyền.
Phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh
Về việc phân loại đơn vị hành chính, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, tới đây sẽ phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm có thành phố trực thuộc Trung ương, đơn vị hành chính cấp tỉnh loại 1, 2, 3 để tương ứng với từng điều kiện phát triển, quản trị địa phương.
Về số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, Bộ trưởng cho biết sẽ điều chỉnh theo diện tích tự nhiên, dân số của các địa phương, tối thiểu 55 Đại biểu Hội đồng nhân dân và tối đa là 90 Đại biểu Hội đồng nhân dân, phải đạt được cả hai mục tiêu là chất lượng và tinh gọn.
Về việc giao quyền khi khuyết Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Bộ trưởng cho biết trong nền hành chính của nước ta thì Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có vị trí, vai trò rất quan trọng. Nếu ủy quyền cho địa phương để Ban Thường vụ, Hội đồng nhân dân thực hiện giao quyền sẽ không đảm bảo sự quản lý, quản trị của hệ thống hành chính quốc gia từ Trung ương đến địa phương.
Vì vậy, quy định này vẫn giữ như hiện hành, khi khuyết Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thì Hội đồng nhân dân có văn bản trình Thủ tướng Chính phủ quyết định. Vấn đề này vừa qua do các địa phương không làm nhanh dẫn đến chưa kịp thời trong việc giao quyền Chủ tịch Ủy ban nhân dân.