Chuyển đổi cây trồng để giảm nghèo bền vững trên vùng cao nguyên đá

17 giờ trướcBài gốc

Diện tích chuyên canh trồng cây cà chua tại thôn Bó Lách, xã Quản Bạ. Ảnh: Hoàng Chính

Quản Bạ là xã vùng cao nằm cách trung tâm tỉnh Tuyên Quang gần 200km, có diện tích 102km2, với 30 thôn, bản, quy mô dân số 18.436 người, đồng bào sinh sống ở đây chủ yếu thuộc các dân tộc: Tày, Nùng, Dao, Mông, Bố Y... Xã Quản Bạ sở hữu những thung lũng đất canh tác có độ phì nhiêu cao, bề mặt đất tơi xốp dày. Ngoài ra, địa phương còn được biết đến có nền khí hậu ôn hòa, dễ chịu, quanh năm mát mẻ, nhiệt độ dao động từ 18-23 độ C, thích hợp phát triển các loại rau quả. Từ những điều kiện thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng ở một số thôn, bản, xã Quản Bạ đã có những giải pháp và hướng đi mang tính đột phá trong thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang cây rau, quả có giá trị kinh tế cao, theo chuỗi giá trị hàng hóa gắn với liên kết trong bao tiêu sản phẩm nông nghiệp cho người dân bản địa.

Cách đây 5 năm, chị Lù Thị Mai, thôn Đông Tinh, là một trong những hộ tiên phong của địa phương thực hiện chuyển đổi diện tích đất ruộng trồng lúa, ngô kém hiệu quả sang trồng rau quả trái vụ.. Năm 2024, từ 3 vụ rau trái vụ đạt năng suất và giá cả ổn định đã giúp chị Mai “thắng” lớn, trừ chi phí, gia đình thu nhập khoảng 300 triệu đồng. Chị Mai tâm sự: “So với các cây trồng đơn thuần như ngô, lúa thì trồng rau quả trái vụ thu nhập cao hơn gấp 5-6 lần. Hiện tại, trên 7.000m2 đất ruộng của gia đình, tôi canh tác luân phiên 3 vụ trồng cà chua, dưa chuột, bí... Ngoài ra, tôi thuê thêm 1.000m2 đất để mở rộng diện tích cây trồng, liên kết trong bao tiêu sản phẩm với công ty và chợ đầu mối lớn ở thị trường thành phố Hà Nội”.

Trao đổi với đại diện Hợp tác xã nông sản 226, xã Quản Bạ về việc liên kết trong bao tiêu sản phẩm rau, được biết, năm 2025, hợp tác xã phối hợp với Công ty dưa leo Quê vùng miền thực hiện chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm dưa leo tại một số thôn trên địa bàn với tổng diện tích 100ha, có 400 hộ dân tham gia chuỗi liên kết. Qua đánh giá, năm 2025 đã thu được 1.600 tấn dưa leo, tổng doanh thu ước đạt 11,2 tỷ đồng. Năm 2026, hợp tác xã sẽ tiếp tục mở rộng mô hình sản xuất dưa leo theo chuỗi giá trị, mở rộng diện tích liên kết theo vùng quy hoạch, dự kiến khoảng 135ha.

Năm 2025, tổng diện tích cây trồng của xã Quản Bạ gần 5.300ha; giá trị sản phẩm thu hoạch trên diện tích đất canh tác đạt 72 triệu đồng/ha; tổng diện tích chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng cây có giá trị kinh tế cao đạt gần 350ha; trong đó, riêng phát triển vùng trồng cây rau quả có diện tích 250ha, trồng hoa hồng trên 20ha. Bình quân giá trị canh tác/ha rau quả mỗi năm tại xã ước đạt 150-250 triệu đồng. Vùng trồng rau quả tại xã Quản Bạ được địa phương quy hoạch theo từng khu, từng lô, từng vùng sản xuất chuyên canh các loại, liên kết trong bao tiêu sản phẩm tại các thôn Đông Tinh, Bó Lách, Nậm Lương, Lùng Thàng, Vĩnh Tiến, Tân Tiến.

Lợi ích từ việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong sản xuất nông nghiệp đã đem lại nguồn thu nhập khá cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương; góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở xã Quản Bạ những năm trở lại đây. Mặt khác, làm thay đổi cơ bản tư duy đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân với sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, mang tính tự cung, tự cấp sang nền kinh tế nông nghiệp hàng hóa; ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc, thu hoạch đảm bảo năng suất, chất lượng của cây trồng; thực hiện mục tiêu trồng chuyên canh rau quả trái vụ, “lệch” vụ so với các địa phương khác để đảm bảo giá thành cạnh tranh khi cung ứng ra thị trường.

Trồng cây dưa leo gắn với liên kết bao tiêu sản phẩm tại thôn Tân Tiến, xã Quản Bạ giúp nông dân có thu nhập ổn định. Ảnh: Hoàng Chính

Từ đầu năm 2025 đến nay, nông dân xã Quản Bạ đã cung ứng, đưa ra thị trường khoảng 7.000 tấn rau quả, chủ yếu là Hà Nội, Bắc Ninh, Nghệ An; một số loại rau quả của địa phương đạt tiêu chuẩn quốc tế bước đầu được xuất khẩu sang thị trường Thái Lan, Malaysia. Tổng giá trị ước tính khoảng trên 100 tỷ đồng.

Ông Đỗ Quang Dũng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quản Bạ cho biết: “Nhiệm kỳ 2025-2030, xã Quản Bạ xác định phát triển kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực nông nghiệp, kết hợp tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và liên kết tiêu thụ sản phẩm là một trong 3 khâu đột phá quan trọng của địa phương. Từ các cơ chế, chính sách của các chương trình mục tiêu quốc gia, xã tiếp tục lồng ghép có hiệu quả để hỗ trợ nhân dân triển khai thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tạo chuỗi giá trị hàng hóa ổn định”.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Quản Bạ lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra mục tiêu chuyển đổi 200ha cây trồng năng suất thấp sang cây trồng có giá trị kinh tế. Trong đó, diện tích chuyển đổi hoàn toàn là 30ha, diện tích chuyển đổi mùa vụ là 170ha. Đồng thời, nâng cao giá trị sản phẩm thu hoạch trên đất trồng cây hằng năm đạt 80 triệu đồng/ha. Quản Bạ phấn đấu giữ vững và khẳng định vùng trồng rau quả lớn của tỉnh và thực hiện xuyên suốt mục tiêu xây dựng nền “nông nghiệp sạch - nông nghiệp thông minh - nông nghiệp hàng hóa” trên địa bàn.

Hoàng Chính

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/chuyen-doi-cay-trong-de-giam-ngheo-ben-vung-tren-vung-cao-nguyen-da-post496559.html