Chuyên gia cảnh báo gì về bánh trung thu 'nhà làm'?

5 giờ trướcBài gốc

Bánh trung thu "tự làm” liệu có an toàn như quảng cáo?

Còn gần 2 tháng nữa mới đến Tết Trung thu, nhưng thị trường bánh trung thu trở nên sôi động. Bên cạnh các thương hiệu truyền thống và công nghiệp, một lượng lớn bánh được quảng cáo là “nhà làm”, “handmade” xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội. Với lời giới thiệu như: “Không chất bảo quản”, “nguyên liệu tươi ngon”, “làm thủ công tại nhà”, những sản phẩm này nhanh chóng thu hút người tiêu dùng, nhất là những ai ưa chuộng thực phẩm được cho là tự nhiên, lành mạnh và đảm bảo an toàn.

Bánh trung thu "nhà làm" được rao bán tràn lan trên "chợ mạng". Ảnh mạng xã hội

Dạo quanh mạng xã hội, không khó để bắt gặp những mặt hàng bánh trung thu “nhà làm” được bày bán dưới dạng 3 không (không nhãn mác, không thương hiệu, không hạn sử dụng). Mức giá khá đa dạng, từ 15.000 - 250.000 đồng/chiếc tùy kích thước và nguyên liệu. Phổ biến nhất là các loại nhân đậu xanh, đậu đỏ, thập cẩm, trà xanh, khoai môn, socola; một số nơi còn quảng cáo bánh nhân “cao cấp” như bào ngư, cá hồi, gà quay, jambon, hạt mắc ca… có giá từ 200.000 đồng đến cả triệu đồng/hộp (4 - 6 chiếc) tùy loại. Về nguyên liệu, người bán thường giới thiệu sử dụng đường phèn, trứng muối, hạt dinh dưỡng hoặc bột mì cao cấp.

Chị Hồng Phúc, một người chuyên bán bánh trung thu “nhà làm” trên mạng xã hội, cho biết từ đầu tháng 8, cửa hàng online của chị đã tung ra hơn 10 loại bánh với nhiều loại nhân như đậu xanh, trà xanh, khoai môn, thập cẩm, socola, phô mai và một số loại nhân mặn như gà quay, jambon. Ngoài kích cỡ truyền thống 150 - 200 gram, năm nay, cửa hàng còn bán loại bánh mini 100 gram, tạo hình nhân vật hoạt hình như thỏ, mèo, gấu… thu hút nhiều khách hàng trẻ và gia đình có trẻ nhỏ. “Hiện, loại bánh trung thu in hình Tổ quốc được rất nhiều khách hàng lựa chọn để sử dụng trong những ngày Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2/9 sắp tới nên tôi phải thuê thêm nhân công để đáp ứng số lượng đơn hàng ngày càng lớn, chị Phúc chia sẻ.

Bánh trung thu "nhà làm" với tạo hình Tổ quốc hút khách. Ảnh Hồng Phúc

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, TS.BS Trương Hồng Sơn - Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng, đằng sau lớp vỏ quảng cáo hấp dẫn là nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Phần lớn các loại bánh “nhà làm” hiện nay được sản xuất tại hộ gia đình hoặc cơ sở nhỏ lẻ, không đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh nghiêm ngặt như tại các nhà máy chuyên nghiệp. Không gian chế biến thường thiếu kiểm soát về nhiệt độ, độ ẩm, côn trùng; dụng cụ làm bánh không được tiệt trùng đúng cách; người làm bánh không sử dụng găng tay, khẩu trang, mũ bảo hộ, thậm chí chưa từng khám sức khỏe định kỳ. Điều này làm tăng nguy cơ vi sinh vật từ tay, tóc, quần áo xâm nhập vào thực phẩm.

Nguồn nguyên liệu như trứng muối, lạp xưởng, mỡ đường, thịt… cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nếu không được bảo quản đúng cách, có thể nhiễm vi khuẩn E. coli, Salmonella hoặc nấm mốc, gây ngộ độc cấp tính với các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn. Không ít người bán sử dụng nguyên liệu trôi nổi, giá rẻ hoặc phụ gia, phẩm màu công nghiệp không nằm trong danh mục cho phép, có thể gây hại cho gan, thận và hệ tiêu hóa. Ngay cả những thành phần cơ bản như bột mì, đường, dầu ăn, nếu không đạt chuẩn cũng có thể chứa kim loại nặng hoặc độc tố nấm mốc, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Bánh trung thu handmade còn có thời hạn sử dụng ngắn. Trong khi bánh nướng thường chỉ bảo quản được khoảng một tuần, bánh dẻo từ ba đến bốn ngày nếu không dùng chất bảo quản. Không ít trường hợp, người bán chỉ dựa vào cảm quan để đánh giá chất lượng, bỏ qua các bước kiểm nghiệm vi sinh, độc tố hay kim loại nặng. Trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, sản phẩm dễ bị hư hỏng, mốc hoặc nhiễm khuẩn trong quá trình vận chuyển và trưng bày.

Không có chất bảo quản không đồng nghĩa với an toàn hơn

Một quan niệm phổ biến hiện nay là bánh “nhà làm” an toàn hơn bánh công nghiệp vì không chứa chất bảo quản. Tuy nhiên, TS.BS Trương Hồng Sơn cho rằng đây là sự hiểu lầm. Chất bảo quản, nếu sử dụng đúng loại và liều lượng theo quy định của Bộ Y tế, có tác dụng ức chế sự phát triển của vi sinh vật, nấm mốc, giúp kéo dài thời gian bảo quản mà vẫn đảm bảo an toàn. Bánh của các thương hiệu uy tín phải trải qua kiểm nghiệm nghiêm ngặt trước khi đưa ra thị trường, từ đó giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

TS.BS Trương Hồng Sơn - Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam. Ảnh: NVCC

Ngược lại, bánh “nhà làm” nếu thiếu kiểm soát vệ sinh sẽ nhanh chóng bị nhiễm khuẩn và hư hỏng, đặc biệt trong điều kiện thời tiết nóng ẩm. Nguy cơ ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra chỉ sau một đến hai ngày sản xuất nếu quy trình chế biến, đóng gói và bảo quản không đạt chuẩn. Điều này càng đáng lo ngại với trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh mạn tính.

“Bánh “nhà làm” không tự động đồng nghĩa với “an toàn hơn”. Nếu làm trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh, nguy cơ nhiễm khuẩn và hư hỏng thực phẩm có thể cao hơn bánh công nghiệp”, TS.BS Trương Hồng Sơn cho hay.

TS.BS Trương Hồng Sơn khuyến cáo, để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt với trẻ nhỏ và người cao tuổi, cần chọn và dùng bánh trung thu hợp lý, nên ăn lượng nhỏ, ưu tiên buổi sáng hoặc trưa, tránh tối muộn; chọn bánh ít đường, ít béo, có nguồn gốc rõ ràng và đọc kỹ nhãn mác.

Bên cạnh đó, nên kết hợp ăn cùng rau xanh hoặc trái cây để cân bằng đường huyết, hạn chế dùng chung với món nhiều đường khác. Trẻ em chỉ nên ăn ít và được theo dõi phản ứng; sau khi ăn cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Người thừa cân, tiểu đường, huyết áp cao hay mỡ máu nên chọn bánh chế biến riêng cho người bệnh với vỏ từ bột hạnh nhân, yến mạch hoặc ngũ cốc, nhân từ đậu, hạt, trái cây tươi và dùng đường thay thế. Có thể thay một phần bánh bằng hoa quả tươi hoặc hạt dinh dưỡng để vừa thưởng thức trung thu, vừa giữ sức khỏe.

Khi lựa chọn và sử dụng bánh trung thu, người tiêu dùng nên chọn mua tại các cơ sở có địa chỉ rõ ràng, đáp ứng các yêu cầu về điều kiện kinh doanh thực phẩm. Bánh phải có nguồn gốc rõ ràng, có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản. Sản phẩm phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng. Người tiêu dùng không nên ham giá rẻ lựa chọn mua những loại bánh trôi nổi, bánh nhập lậu, không có nguồn gốc rõ ràng, hết hạn sử dụng.

Phương Cúc

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/chuyen-gia-canh-bao-gi-ve-banh-trung-thu-nha-lam-414731.html