Ngày 5/8, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo “Phát triển ngành sữa Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài chủ trì hội thảo.
Minh bạch tuyệt đối trong ghi nhãn sữa
Phát biểu tại hội thảo, GS.TS.BS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhấn mạnh vai trò của sữa trong nâng cao thể lực, trí tuệ trẻ em, đồng thời bày tỏ quan điểm về tính minh bạch trong phân biệt các loại sữa, đặc biệt trong chương trình "Sữa học đường".
Vị chuyên gia cũng nêu thực tiễn từ năm 2010, khi Viện Dinh dưỡng phối hợp cùng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và UNICEF xây dựng tài liệu hướng dẫn dinh dưỡng hợp lý. Ban đầu, WHO và UNICEF phản đối việc đưa sữa vào khuyến nghị, nhưng sau quá trình thuyết phục, tài liệu cuối cùng đã có nội dung: Sau 6 tháng tuổi, trẻ em có thể bổ sung sữa và các sản phẩm từ sữa phù hợp cho từng nhóm đối tượng như học sinh, phụ nữ mang thai, người cao tuổi...
GS.TS.BS Lê Thị Hợp, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia
Đề cập đến các dòng sữa hiện có trên thị trường, bà Hợp cho rằng, cần nhìn nhận rõ ràng hơn về "sữa hoàn nguyên", loại sữa pha lại từ sữa bột. Theo bà, tranh luận hiện nay xoay quanh loại sữa sử dụng trong chương trình sữa học đường. Dù trên nhãn có ghi "sữa tươi tiệt trùng", nhưng thực tế rất khó xác định đó là sữa tươi nguyên liệu hay sữa hoàn nguyên pha lại từ bột.
"Nếu là sữa hoàn nguyên thì giá thành có thể rẻ hơn, nhưng chất lượng dinh dưỡng chắc chắn không bằng sữa tươi nguyên chất", bà nhận định.
Bà Hợp cho rằng, đối với các sản phẩm sữa, cần minh bạch tuyệt đối trong thông tin ghi nhãn và truyền thông sản phẩm, đặc biệt với các chương trình cộng đồng có liên quan đến trẻ em. "Chúng ta không thể gian lận với người tiêu dùng, nhất là trẻ nhỏ", bà nói đồng thời khuyến nghị cơ quan quản lý cần có quy định rõ ràng về việc phân loại, ghi nhãn sữa, đặc biệt trong các chương trình quốc gia như sữa học đường để tạo dựng lòng tin và đảm bảo quyền lợi dinh dưỡng cho học sinh.
Xây dựng luật riêng, chuẩn hóa bữa ăn học đường
GS.TS. Lê Thị Hợp chia sẻ, chương trình " Sữa học đường" hiện nay đã có những đóng góp đáng kể trong việc cải thiện thể trạng và tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em tại nhiều địa phương. Dẫn chứng từ một nghiên cứu lâm sàng do Viện Dinh dưỡng Quốc gia triển khai tại Nghệ An, Hà Tĩnh, bà cho biết: "Chúng tôi ghi nhận nhiều trường hợp trẻ suy dinh dưỡng có sự cải thiện rõ rệt về thể lực sau khi tham gia chương trình".
Bà Hợp nhấn mạnh, dù quy mô nghiên cứu chưa lớn nhưng nhóm chuyên gia đã tiến hành các đánh giá định kỳ để theo dõi hiệu quả của chương trình. Từ đó, bà đề xuất tiếp tục duy trì và mở rộng chương trình, xem đây là biện pháp thiết thực để nâng cao tầm vóc và thể lực thế hệ trẻ.
Vị chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần hướng tới việc ban hành Luật Dinh dưỡng học đường. Dẫn chứng kinh nghiệm từ Nhật Bản, quốc gia từng ban hành luật riêng về dinh dưỡng học đường để ứng phó với tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em, bà Hợp cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một hành lang pháp lý tương tự, với quy định cụ thể về bữa ăn, chế độ dinh dưỡng bắt buộc và cơ chế phối hợp liên ngành.
"Luật không nhất thiết phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách nhà nước. Vai trò của phụ huynh và chính quyền địa phương cũng cần được quy định rõ về mức hỗ trợ, mức đóng góp và phương thức triển khai', bà nói.
Theo bà Hợp, việc giáo dục dinh dưỡng trong nhà trường không chỉ dừng ở việc cung cấp sữa hay bữa ăn. "Qua bữa ăn học đường, các em được học về kỹ năng sống, kiến thức dinh dưỡng và sức khỏe, đó là một lợi ích kép đáng giá", bà chia sẻ.
Hiện nay, một số mô hình phối hợp giữa dinh dưỡng và thể chất trong trường học đã được triển khai thí điểm giữa Bộ Y tế, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và doanh nghiệp. Bà Lê Thị Hợp đánh giá cao hướng đi này và cho rằng đây là bước chuẩn bị cho một chính sách dài hạn, bài bản về chăm sóc sức khỏe học đường.
"Tôi tha thiết đề nghị các cơ quan liên quan tiếp tục ủng hộ và sớm xây dựng Luật Dinh dưỡng học đường, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của thế hệ tương lai", bà nhấn mạnh.
Nguyên Thảo