Ngày 25/2, ông Suan Teck Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) đưa ra những nhận định về mục tiêu tăng trưởng GDP 8% của Việt Nam năm 2025.
Khó đoán định về thách thức với xuất khẩu
Theo ông Suan Teck Kin, việc đạt mức tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí hai con số là hoàn toàn có thể như kinh nghiệm của Singapore và Trung Quốc, đặc biệt khi Việt Nam đã có động lực tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 với mức tăng trưởng trên 7%.
Chuyên gia Ngân hàng UOB phân tích, Việt Nam có mức độ phụ thuộc rất lớn vào thương mại, với tổng kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP, đứng thứ hai trong ASEAN, sau Singapore (174%) và vượt xa Malaysia (69%). Đặc biệt, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trong bối cảnh đó, năm 2025, Việt Nam sẽ đối mặt với rủi ro từ các chính sách thuế quan của Trump. Trên góc độ gián tiếp, ông Suan Teck Kin phân tích, nếu nhu cầu xuất khẩu giảm do hoạt động kinh tế chậm lại, điều này sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu và tăng trưởng GDP của Việt Nam.
Chuyên gia Ngân hàng UOB gợi mở giải pháp giúp Việt Nam đạt tăng trưởng GDP cao. Ảnh minh họa.
Ở góc độ trực tiếp, giả sử nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam, tác động sẽ lan rộng đến cả ngành sản xuất và dịch vụ, làm giảm chi tiêu trong nước.
Cùng với đó, chu kỳ bán dẫn suy giảm cũng sẽ ảnh hưởng đến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) của Việt Nam đã giảm trong hai tháng liên tiếp (tháng 12/2024 và tháng 1/2025), cho thấy đơn hàng có thể đang chậm lại và các nhà sản xuất đang thu hẹp hoạt động. Dòng vốn FDI có thể chịu tác động từ chính sách thuế quan, khi các doanh nghiệp cân nhắc chuyển hướng đầu tư sang các địa điểm ít có khả năng bị áp thuế từ Mỹ.
Tăng mạnh đầu tư công
Nhìn lại những động lực thúc đẩy tốc độ tăng trưởng GDP mạnh mẽ của Việt Nam trong năm 2024, Ngân hàng UOB cho rằng, chủ yếu nhờ thương mại, khi xuất khẩu tăng 14% sau khi giảm trong năm 2023. Dòng vốn FDI vào Việt Nam cũng đạt kỷ lục mới với 25,4 tỷ USD vốn FDI thực hiện (so với 23,2 tỷ USD năm 2023). Tuy nhiên, chu kỳ bán dẫn có dấu hiệu suy giảm sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong năm 2024.
Hướng tới cơ hội đạt mức tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí hai con số trong giai đoạn 2026-2030, ông Suan Teck Kin cho rằng, điều quan trọng là tăng mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng và giảm tác động từ sự suy giảm trong xuất khẩu và sản xuất.
Theo dữ liệu từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tỷ lệ chi tiêu cho hình thành vốn (capital formation expenditure) tại Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30% GDP, thấp hơn nhiều so với mức 41% của Trung Quốc.
Bên cạnh đó, chính sách tài khóa của Việt Nam dường như thận trọng trong giai đoạn phát triển hiện nay, khi Chính phủ đặt mục tiêu giảm tỷ lệ nợ công/GDP đến năm 2029. Để tăng đầu tư công, theo Ngân hàng UOB, có thể xem xét tăng vay nợ và sử dụng đòn bẩy tài chính nhiều hơn.
“Một vấn đề quan trọng khác là tốc độ giải ngân và thực hiện đầu tư công. Ngay cả khi ngân sách đã được phân bổ cho các dự án hạ tầng, quá trình triển khai cần được đẩy nhanh, để vừa tạo động lực tăng trưởng ngắn hạn trong khi đầu tư được thực hiện, vừa nâng cao năng suất dài hạn sau khi dự án hoàn thành” - ông Suan Teck Kin nhấn mạnh.
Hiện nhiều dự án giao thông hạ tầng quy mô lớn tiếp tục được khởi động và triển khai, giúp thay đổi bộ mặt giao thông và chắp cánh nền kinh tế. Gần đây, siêu dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam hơn 67 tỷ USD, dự án đường sắt 8 tỷ USD kết nối Trung Quốc - Việt Nam được thông qua, cao tốc trục Bắc - Nam sắp hoàn thành. Bên cạnh các dự án giao thông, Việt Nam cũng vẫn cần đầu tư mạnh vào các lĩnh vực hạ tầng quan trọng khác, đặc biệt là AI (trí tuệ nhân tạo), dữ liệu, năng lượng, nguồn nước… để hỗ trợ tăng trưởng bền vững trong tương lai./.
Ông Suan Teck Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore).
"Ẩn số" rủi ro từ chính sách thuế quan
"Để Việt Nam đạt mức tăng trưởng trên 7% và tiến tới 8% hoặc cao hơn vào năm 2025 sẽ là một thách thức, do các rủi ro từ chính sách thuế quan của Mỹ có thể ảnh hưởng đến một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của Việt Nam, đó là thương mại quốc tế. Với môi trường còn nhiều bất ổn, chúng tôi cho rằng cần thận trọng với mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Ở thời điểm hiện tại, chúng tôi vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Việt Nam ở mức 7% cho năm 2025".
Ánh Tuyết