Chuyên gia phân tích, dự báo về xu thế mua sắm Tết 2026

2 giờ trướcBài gốc

Sáng ngày 23.12 Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (DN HVNCLC) phối hợp cùng Trung tâm BSA tổ chức Hội thảo “Khám phá nhu cầu mới của người tiêu dùng Việt mùa Tết & Chiến lược bán hàng hiệu quả”.

Tuy nhiên, khác với những dự báo thị trường thông thường tập trung vào các con số tăng trưởng nóng hay các danh mục sản phẩm "hot trend", chuyên gia nghiên cứu thị trường Nguyễn Phương Nga - Giám đốc Khối Kinh doanh, Công ty Numerator Việt Nam đã mang đến một góc nhìn hoàn toàn khác biệt ngay từ những phút mở đầu. Bà chủ động phá vỡ tư duy lối mòn về việc coi Tết là một mùa vụ kinh doanh riêng lẻ, tách biệt.

Thay vào đó, bà Nga định vị Tết 2026 là điểm hội tụ của những dòng chảy xu hướng đã âm thầm hình thành xuyên suốt năm 2025 và sẽ tiếp tục là kim chỉ nam cho cả năm 2026. Với bà, không có cái gọi là "nhu cầu mới" hoàn toàn, mà chỉ có những nhu cầu cũ được soi chiếu dưới những lăng kính mới, đòi hỏi doanh nghiệp phải thấu hiểu sự chuyển dịch tâm lý sâu sắc của người mua hàng để chuẩn bị không chỉ cho một mùa cao điểm, mà cho một chặng đường dài hơi phía trước.

Khi biểu đồ VN-Index trở thành thước đo cảm xúc và niềm tin

Một trong những khoảnh khắc ấn tượng nhất tại hội thảo là khi màn hình trình chiếu hiện lên biểu đồ VN-Index. Trong một hội thảo về bán lẻ và tiêu dùng, sự xuất hiện của các chỉ số chứng khoán thường gợi liên tưởng đến các phân tích tài chính vĩ mô khô khan. Thế nhưng, bà Nguyễn Phương Nga đã sử dụng nó như một phép ẩn dụ đầy hình tượng để giải mã tâm trạng của người tiêu dùng Việt Nam trong năm qua.

Bà làm rõ rằng mình không đứng ở vai trò nhà đầu tư hay chuyên gia tài chính, mà sử dụng sự trồi sụt của các đường chỉ số để minh họa cho nhịp đập cảm xúc của thị trường. Nhìn ở góc độ dài hạn, biểu đồ vẫn hướng lên, phản ánh sự tăng trưởng tổng thể và sức đề kháng tốt của nền kinh tế Việt Nam. Nhưng khi phóng to vào các giai đoạn ngắn hạn, những cú "rung lắc", những đợt trồi sụt mạnh mẽ chính là tấm gương phản chiếu tâm trạng lo âu, chần chừ và sự thận trọng ngày càng tăng của người dân trước các quyết định chi tiêu.

Sự thận trọng này dẫn đến một hành vi cốt lõi mà bà Nga đúc kết bằng một triết lý marketing kinh điển: Người tiêu dùng hiện nay không đơn thuần mua một sản phẩm vật lý, họ đang bỏ tiền để mua "sự tự tin". Trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động, mỗi đồng tiền bỏ ra đều được cân nhắc kỹ lưỡng. Khách hàng muốn mua cảm giác an tâm rằng mình đang lựa chọn đúng, rằng quyết định chi tiêu này là hợp lý và xứng đáng. Dữ liệu kinh tế đến hết quý III/2025 cho thấy GDP Việt Nam đang tiệm cận mục tiêu của Chính phủ, nhưng cơ cấu chi tiêu đã có sự dịch chuyển ngoạn mục.

Dòng tiền không hề biến mất khỏi thị trường như nhiều người lo ngại, nó chỉ chảy từ túi này sang túi khác, từ các sản phẩm truyền thống sang các dịch vụ mang lại trải nghiệm và cảm xúc. Sự bùng nổ của các lĩnh vực nghệ thuật, giải trí, vận tải và lưu trú là minh chứng rõ ràng nhất. Hàng loạt concert cháy vé, các sự kiện F&B quy mô lớn và nhu cầu du lịch tăng cao cho thấy người Việt vẫn sẵn sàng "móc hầu bao", nhưng là cho những giá trị tinh thần mà trước đây có thể bị xem là xa xỉ.

Tuy nhiên, niềm tin tiêu dùng không phải là một đường thẳng tắp. Dù khảo sát đầu tháng 9/2025 ghi nhận mức lạc quan kỷ lục lên tới 83%, nhưng hàng loạt biến cố dồn dập vào cuối năm như thiên tai, bão lũ, sự điều chỉnh chính sách thuế và đặc biệt là áp lực giá cả leo thang đã tạo ra những gợn sóng bất an. Bà Nga chia sẻ một thực tế vừa hài hước vừa chua xót rằng "giá rau bây giờ có khi còn mắc hơn thịt", gợi nhắc lại câu thành ngữ dân gian "cơm không rau như đau không thuốc" để thấy áp lực lên bữa cơm thường ngày lớn đến mức nào.

Cộng hưởng với đó là nỗi lo thường trực về an toàn vệ sinh thực phẩm. Trong khủng hoảng niềm tin, phản ứng tự vệ đầu tiên của người tiêu dùng là thắt chặt hầu bao, sau đó là sàng lọc khắt khe hơn. Đây chính là lý do nghịch lý mà các doanh nghiệp đầu ngành, đặc biệt là nhóm sữa và thực phẩm thiết yếu, lại gia tăng thị phần trong giai đoạn khó khăn. Khi rủi ro xuất hiện, người tiêu dùng có xu hướng tìm về những "bến đỗ" an toàn là các thương hiệu lớn, uy tín lâu năm để gửi gắm niềm tin, thay vì mạo hiểm với các lựa chọn mới mẻ nhưng thiếu kiểm chứng.

Chuyên gia Nguyễn Phương Nga đã phác họa chân dung thị trường Tết 2026

"Kiềng ba chân" của Tết 2026: Truyền thống, Thiết thực và Tiện lợi

Từ bức tranh toàn cảnh đầy biến động đó, chuyên gia Nguyễn Phương Nga đã phác họa chân dung Tết 2026 thông qua ba trụ cột chính, đóng vai trò như kim chỉ nam cho mọi chiến lược bán hàng. Trụ cột đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là Truyền thống, nhưng được định nghĩa lại theo hướng tinh giản về hình thức để tập trung vào chiều sâu cảm xúc. Tết trong tâm thức người Việt vẫn là dịp đoàn viên thiêng liêng, là thời điểm để gia đình sum họp và trao gửi tình thân.

Dữ liệu cho thấy dù có nhiều thay đổi, các ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) vẫn ghi nhận mức tăng trưởng dương trong mùa Tết, và tỷ lệ hộ gia đình nhận quà Tết vẫn duy trì ở mức cao khoảng 80%. Điều này khẳng định vị thế "bất khả xâm phạm" của Tết trong văn hóa tiêu dùng. Tuy nhiên, xu hướng dịch chuyển nằm ở chỗ người dân vẫn giữ trọn vẹn tinh thần lễ hội nhưng bắt đầu giản lược các nghi thức rườm rà, hướng tới những giá trị cốt lõi của sự sum vầy hơn là phô trương hình thức.

Trụ cột thứ hai chi phối hành vi mua sắm là tính Thiết thực. Đã qua rồi cái thời mua sắm Tết theo kiểu "thừa mứa" hay mua vì sĩ diện. Khảo sát từ Kantar Insights chỉ ra rằng hơn một nửa người tiêu dùng (52%) sẽ tập trung mua sắm nhiều hơn cho nhu cầu thực tế của bản thân và gia đình. Đáng chú ý, gần 50% người được hỏi sẵn sàng chi mạnh tay hơn cho các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp và sức khỏe. Xu hướng nấu nướng cũng thay đổi khi 42% người nội trợ muốn thử nghiệm các món ăn mới, món Âu hoặc các món sáng tạo thay vì lặp lại mâm cỗ truyền thống cầu kỳ.

Sự tăng trưởng của nhóm ngành sức khỏe và làm đẹp không phải là hiệu ứng mùa vụ nhất thời, mà phản ánh nhu cầu sử dụng thật sự. Người tiêu dùng mua vì họ cần sản phẩm đó cho cuộc sống hàng ngày, chứ không chỉ để trưng bày trong ba ngày Tết. Đây là tín hiệu cho thấy các doanh nghiệp cần tập trung vào công năng và giá trị thực tế của sản phẩm thay vì chỉ đầu tư vào bao bì hào nhoáng.

Trụ cột cuối cùng, và có lẽ là xu hướng thú vị nhất, được gói gọn trong thông điệp Tiện lợi – "Rest, not Rush" (Nghỉ ngơi, không vội vã). Khái niệm tiện lợi trong Tết 2026 đã vượt xa định nghĩa về tốc độ giao hàng hay thanh toán nhanh. Nó bao hàm sự thoải mái, dễ dàng và giảm tải áp lực cho người phụ nữ cũng như cả gia đình trong dịp lễ. Người tiêu dùng đang tìm kiếm sự nhẹ nhàng trong toàn bộ hành trình trải nghiệm, từ lúc mua sắm cho đến khi sử dụng.

Chính vì thế, các dòng sản phẩm "ready-to-heat" (chỉ cần làm nóng là ăn), gia vị nêm sẵn hoàn chỉnh hay thực phẩm đóng gói tiện lợi đang chứng kiến đà tăng trưởng mạnh mẽ ngay cả trong mùa Tết – thời điểm vốn tôn vinh sự khéo léo của người nội trợ. Các kênh mua sắm online và siêu thị mini tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng nhờ khả năng đáp ứng nhu cầu "mua nhanh, nghỉ sớm", dù chợ truyền thống và siêu thị lớn vẫn giữ vai trò chủ đạo.

Cuối cùng, bà Nguyễn Phương Nga nhấn mạnh rằng ba từ khóa Truyền thống – Thiết thực – Tiện lợi không chỉ là công thức cho mùa Tết 2026 mà sẽ là dòng chảy chủ đạo xuyên suốt cả năm tới. Người tiêu dùng sẽ mua chậm hơn, cân nhắc kỹ hơn nhưng chắc chắn hơn trong từng quyết định. Đối với các doanh nghiệp, thách thức lớn nhất không nằm ở cuộc đua giảm giá hay khuyến mãi sốc, mà nằm ở khả năng xây dựng niềm tin bền vững, giúp khách hàng cảm thấy an tâm và được thấu hiểu trong bối cảnh kinh tế còn nhiều biến số. Doanh nghiệp nào giải được bài toán "mua sự tự tin" cho khách hàng, doanh nghiệp đó sẽ nắm giữ chìa khóa thành công trong chu kỳ kinh doanh mới.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/chuyen-gia-phan-tich-du-bao-ve-xu-the-mua-sam-tet-2026-242710.html