Tại tọa đàm "Hà Nội cấm xe máy xăng theo giờ: Tính toán nào cho hạ tầng và sinh kế?", chuyên gia Phan Lê Bình phân tích nguyên nhân gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội.
Đáng chú ý, chuyên gia Phan Lê Bình chỉ ra mức độ ô nhiễm không khí giữa Hà Nội và TP.HCM có sự chênh lệch.
"Tôi khá ngạc nhiên khi so sánh Hà Nội và TP.HCM. Tại TP.HCM, dân số cao hơn, nhiều phương tiện hơn nhưng mức độ ô nhiễm tại thành phố này lại thấp hơn Hà Nội. Sau khi tìm hiểu, tôi nhận thấy một phần đến từ tính chất địa hình, cũng như khí hậu", ông Bình cho hay.
Vị chuyên gia phân tích, nguyên nhân đầu tiên do Hà Nội nằm ở vùng trũng, được bao bọc bởi một số quả núi khiến gió không thể khuếch tán không khí.
Chuyên gia Phan Lê Bình trả lời câu hỏi tại tọa đàm.
Bên cạnh đó, Hà Nội có mùa đông và xảy ra hiện tượng nghịch nhiệt, tức là không khí lạnh được lưu giữ gần mặt đất, không cho phép các độc khí, bụi mịn thoát đi, khiến bầu không khí khá là khó chịu. Thực tế vào mùa đông, các chỉ số không khí tại Hà Nội nghiêm trọng hơn thời điểm khác.
"Bản thân tôi hôm nay khi trao đổi, trả lời phỏng vấn cũng cảm thấy rát cổ, một phần có lẽ đến từ vấn đề ô nhiễm không khí ở Hà Nội. Như vậy, nhiệm vụ cải thiện không khí tại Hà Nội trở nên cấp bách hơn, cụ thể như việc gấp rút chuyển đổi phương tiện ít ô nhiễm hơn chắc chắn sẽ góp phần làm sạch không khí", chuyên gia Phan Lê Bình nhấn mạnh.
Trước câu hỏi xe máy có phải là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, ông Bình nhận định, các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, gồm cả ô tô và xe máy, đều là những nguồn phát thải khí thải độc hại ra môi trường, trong đó có bụi mịn, xuất phát từ quá trình đốt hóa thạch.
Tuy nhiên, ông Bình cho rằng, cũng nên nhận định một cách rõ ràng và khách quan, bên cạnh phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch, cũng có những nguồn phát thải khác gây ô nhiễm không khí, như hoạt động sản xuất công nghiệp, hoạt động đốt rác. Đây cũng là những nguồn gây ô nhiễm không khí, chứ không riêng giao thông.
"Dù vậy, phương tiện giao thông sử dụng hóa thạch chắc chắn là một trong những nguồn đóng góp đáng kể vào ô nhiễm không khí ở Hà Nội", vị chuyên gia khẳng định.
Liên quan lộ trình chuyển đổi phương tiện xanh, ông Bình cho rằng, nếu mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp chuyển đổi từ phương tiện sử dụng xăng sang sử dụng điện thì chúng ta giảm được ô nhiễm không khí nhưng không giảm được ùn tắc giao thông.
"Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu, 2 vấn đề quan trọng của TP Hà Nội là giải quyết ùn tắc giao thông và ô nhiễm không khí. Do đó, mỗi người chuyển đổi từ phương tiện cá nhân sang phương tiện công cộng mới là chuyển đổi bền vững giúp chúng ta giải quyết cùng lúc 2 bài toán", ông Bình đề nghị.
Về lộ trình mở rộng vùng phát thải thấp ra Vành đai 2, Vành đai 3, vị chuyên gia cho rằng việc này là hợp lý khi thực hiện theo từng bước.
Khi có các lộ trình theo từng khu vực, theo ông Bình, trong quá trình áp dụng vào Vành đai 1, các biện pháp hỗ trợ từ chính quyền, kết hợp với sự phối hợp của doanh nghiệp, người dân, sẽ thể hiện ra được sự hiệu quả.
Minh Tuệ