Từ trái sang phải: Thủ tướng Campuchia Hun Manet, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai tại họp báo sau hội đàm ngày 28/7 ở Malaysia. (Nguồn: News Straits Times)
Tờ Thời báo Hoàn cầu (một ấn phẩm của Nhân dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc) ngày 30/7 đăng bài viết của Phó Viện trưởng Viện ASEAN thuộc Đại học Dân tộc Quảng Tây (Trung Quốc) Cát Hồng Lượng, trong đó cho rằng các cơ chế liên quan của ASEAN đã cung cấp một nền tảng đối thoại tương đối trung lập, mang bản sắc văn hóa khu vực cho các bên xung đột, qua đó một lần nữa chứng minh vai trò không thể thay thế của tổ chức này đối với an ninh và sự ổn định của khu vực.
Theo tác giả bài viết, với vai trò trung gian của Malaysia, Thái Lan và Campuchia đã đồng ý ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện từ 0 giờ ngày 29/7/2025. Mặc dù vẫn còn xảy ra giao tranh lẻ tẻ sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, nhưng các nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia cho biết tình hình biên giới đã lắng dịu.
Việc giảm leo thang căng thẳng nhanh chóng ở khu vực biên giới được cho là nhờ nỗ lực “hạ nhiệt” của Trung Quốc cũng như vai trò quan trọng của Malaysia (Chủ tịch ASEAN 2025) và chính ASEAN.
Theo tác giả bài viết, ASEAN có lịch sử lâu đời và nhiều lần thành công trong việc giải quyết các vấn đề an ninh và ổn định của khu vực. Điều này mang lại cho ASEAN uy tín quốc tế và giúp các nước thành viên có được đồng thuận. ASEAN được thành lập vào tháng 8/1967 với các mục đích là hợp tác, thúc đẩy sự ổn định, an ninh khu vực và hợp tác kinh tế.
Gần 60 năm kể từ khi ra đời, ASEAN cũng cho thấy các vấn đề liên quan chính trị và an ninh khu vực luôn được đặt lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của Hiệp hội.
Theo chuyên gia Trung Quốc, việc xử lý và giải quyết cuộc khủng hoảng giữa Thái Lan và Campuchia lần này không chỉ củng cố tiếng nói của ASEAN mà còn hình thành một số phương thức và cách thức hòa giải tranh chấp trong nội bộ các quốc gia thành viên.
Đối với Thái Lan và Campuchia, hai quốc gia trực tiếp tham gia vào xung đột lần này, việc hai bên có thể thực hiện hiệu quả thỏa thuận ngừng bắn hay không sẽ là chìa khóa cho diễn biến tình hình tiếp theo.
Ông Cát Hồng Lượng cho rằng mặc dù vai trò trung gian của ASEAN không dẫn đến việc giải quyết trực tiếp các tranh chấp biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, song việc ASEAN thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn chắc chắn là đáng khen ngợi. Giải pháp cuối cùng cho xung đột tất nhiên sẽ phụ thuộc vào sự chân thành và thiện chí hợp tác của chính phủ Thái Lan và Campuchia.
Vai trò trung gian của ASEAN sẽ giúp củng cố lòng tin của các nước trong khu vực và đảm bảo quá trình giải quyết xung đột công bằng và minh bạch.
Chuyên gia Trung Quốc khẳng định chính nền móng bao gồm “phương thức ASEAN” và “chuẩn mực ASEAN”, giúp ASEAN vượt qua khủng hoảng, đạt được sự phát triển và tăng trưởng đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an ninh và ổn định của khu vực.
(theo Thời báo Hoàn cầu)
Vy Anh