Từ "ách giữa đàng"
Ông Phan Hữu Nhân - TGĐ Công ty TNHH MTV Du lịch xây dựng thương mại Phương Nam (gọi tắt là Công ty PN), chủ PN Resort, trình bày: PN Resort được đưa vào khai thác ngày 01/01/2000, trải qua ¼ thế kỷ, nơi đây trở thành điểm du lịch, nghỉ dưỡng nổi tiếng, góp phần vào sự phát triển của địa phương và tỉnh Bình Dương cũ.
Xuyên suốt từ năm 2000 - 2018, PN Resort đều tăng trưởng cao, số lao động có thời điểm hơn 200 người. Năm 2017 - 2018, công ty đã đầu tư nâng cấp PN Resort đạt tiêu chuẩn "4 sao" (Tổng cục Du lịch chứng nhận) với 77 phòng khách sạn; khu vực nhà hàng phục vụ khoảng 5.000 du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng, hội nghị, tiệc cưới; hội trường với sức chứa 500 khách; khu vực spa, hồ bơi, hồ cá koi (3 hồ với hàng vạn con cá), vườn hoa kiểng đắt tiền...
Sự cố xảy ra lần đầu vào năm 2019 khi chủ khu đất liền kề tiến hành ép cọc thử nghiệm cho dự án chung cư "Stown Gateway" gây thiệt hại lớn cho PN Resort. Với tinh thần chia sẻ, Công ty PN chấp nhận giảm số tiền thiệt hại hơn 6,83 tỷ đồng xuống còn 3,5 tỷ và chủ dự án Stown Gateway đã tự nguyện bồi thường theo Quyết định (QĐ) hòa giải thành ngày 01/7/2022 của Tòa án.
TGĐ Công ty PN xác định: Dự án được cấp giấy phép xây dựng (GPXD) cuối năm 2024, chủ đầu tư (CĐT) tiếp tục thi công, gây thiệt hại cho PN Resort, nghiêm trọng hơn lần trước rất nhiều. Việc đào hệ thống móng sâu trên nền đất yếu, làm sụp lún nhiều phòng khách sạn, gây hư hỏng hệ thống điện, nước, mạng viễn thông... Công ty PN nhiều lần đề nghị tạm dừng thi công, thực hiện biện pháp khắc phục, bảo đảm an toàn cho PN Resort theo quy định, nhưng CĐT vẫn tiếp tục xây dựng.
Biệt thự PN Resort bị nghiêng lệch, "trôi" về phía công trình chung cư
Trước thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng, kéo theo nhiều hệ lụy, ngày 23/7/2025, Công ty PN có đơn kêu cứu khẩn cấp. Sau khi xem xét, UBND TPHCM có văn bản (VB) số 3279/VP-ĐT ngày 14/8/2025 chỉ đạo Sở Xây dựng xử lý.
Sau khi lập đoàn kiểm tra ngày 19/8/2025, Sở Xây dựng kết luận nhiều nội dung, trong đó yêu cầu: "CĐT chung cư tạm ngưng thi công để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho PN Resort và các công trình lân cận".
Ngày 27/8/2025, Phó GĐ Sở Xây dựng Bồ Kỹ Thuật ký VB số 5325/SXD-QLCLCT, nêu rõ: Chung cư (2 tháp A và B) thuộc Dự án Khu dịch vụ thương mại và căn hộ cao tầng Stown Gateway do Công ty STC làm CĐT, thi công theo GPXD số 4460/GPXD của Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương cấp ngày 23/12/2024. Công trình cao 84,1m với 25 tầng nổi, 2 tầng hầm và 1 tầng tum, tổng diện tích sàn xây dựng là 88.741,85m2.
VB xác định: Công trình đang thi công, đào đất, đổ đài móng cọc, gây ảnh hưởng, làm hư hỏng các công trình thuộc PN Resort, cụ thể có 2 căn phòng bị sập đổ 1 phần; hơn 20 căn phòng và 10 căn bungalow có hiện tượng nứt tường, nứt sàn, nứt nền, có dấu hiệu chuyển vị nền đất; một số vị trí lối đi nội bộ bị bong tróc gạch; 1 đoạn tường rào bị sụp đổ hoàn toàn; một phần tường rào còn lại có hiện tượng nghiêng và đang được chống đỡ; các hệ thống điện, nước, mạng bị ảnh hưởng.
Để bảo đảm an toàn công trình và khắc phục hư hỏng, Sở Xây dựng đề nghị: Thứ nhất, Công ty STC tạm ngưng thi công; khẩn trương rà soát toàn bộ hồ sơ biện pháp thi công phần ngầm công trình, bảo đảm tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 18:2021/BXD (QCVN 18:2021) về an toàn trong thi công xây dựng, trong đó xác định vùng nguy hiểm, biện pháp bảo đảm an toàn (bao gồm việc sử dụng thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn); báo cáo Sở Xây dựng trước ngày 29/8/2025.
Được Sở Xây dựng mời làm việc sáng 04/12/2025, đại diện Công ty PN đã trình bày những nội dung theo đơn khiếu nại đề ngày 21/11/2025 và cung cấp thêm tài liệu liên quan. Công ty PN cho rằng, việc Sở Xây dựng cho phép CĐT tiếp tục thi công là không có căn cứ. Ghi nhận ý kiến của Công ty PN, "Tổ công tác" của Sở Xây dựng chuyển đơn khiếu nại đến đơn vị liên quan để xử lý theo quy định.
Thứ hai, Công ty STC thỏa thuận với Công ty PN chọn đơn vị có năng lực kiểm tra hiện trạng các công trình bị hư hỏng, đề xuất phương án khắc phục; thống nhất phương án sửa chữa, bồi thường thiệt hại.
Thứ ba, đề nghị UBND P.Bình Hòa hỗ trợ trong quá trình STC thỏa thuận với Công ty PN về thực hiện bồi thường thiệt hại.
Thứ tư, Công ty PN tạm dừng sử dụng các khu vực, công trình bị ảnh hưởng; có giải pháp rào chắn cách ly, cảnh báo nguy hiểm ngăn ngừa tiếp cận.
Thứ năm, giao Phòng Kiểm tra chuyên ngành thuộc Sở Xây dựng kiểm tra, giám sát việc tạm ngưng thi công xây dựng công trình; kiểm tra, tham mưu xử lý vi phạm trong việc thi công gây hư hỏng công trình lân cận.
Ngày 14/11/2025, Trung tâm Quản lý nhà và Giám định xây dựng (QLN-GĐXD) thuộc Sở Xây dựng TPHCM có VB số 15494 kết luận về độ nghiêng lệch tổng thể được đo ngày 10/11/2025 tại PN Resort, hạng mục "Biệt thự 1" (ký hiệu số phòng từ R40 - R53), như sau: "Bị nghiêng lệch theo hướng sang bên phía công trình đang xây dựng với độ nghiêng là 2% độ cao và được đánh giá là "nguy hiểm". Đề nghị Công ty PN khẩn trương tiến hành phong tỏa, tạm ngưng sử dụng hạng mục nêu trên, đồng thời tiến hành các biện pháp bảo đảm an toàn cho công trình trong thời gian sớm nhất, tránh xảy ra sự cố".
Đến văn bản "tiếp tục thi công"(?!)
TGĐ Công ty PN bày tỏ: "Dù Sở Xây dựng ra lệnh tạm ngưng và đã có kết luận giám định về mức độ nguy hiểm của khu biệt thự PN Resort nhưng CĐT vẫn tiếp tục thi công. Quá bức xúc, PN Resort đã dựng bảng "cảnh báo khẩn" trước dự án (mặt tiền Quốc lộ 13), yêu cầu tạm ngừng thi công nhằm tránh thiệt hại chồng chất. Đang cảnh "ngặt nghèo", công ty bất ngờ nhận được VB của Sở Xây dựng.
Một căn phòng khách sạn sát công trình chung cư còn trơ khung, nguy cơ sụp đổ bất kỳ lúc nào
VB số 16714/SXD-QLCLCT ngày 20/11/2025 do Phó GĐ Bồ Kỹ Thuật ký, xác định: Hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình chung cư đã "vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây lún, nứt hoặc hư hỏng công trình lân cận" đã bị Sở Xây dựng ban hành 2 QĐ xử phạt ngày 26/9/2025. Trong đó, QĐ số 1004/QĐ-XPHC xử phạt đối với Công ty STC và QĐ số 1005/QĐ-XPHC xử phạt Công ty CP Xây lắp công nghiệp và dân dụng Phương Nam (gọi tắt "Công ty XL" - đơn vị thi công "Stown Gateway", không liên quan Công ty PN). Các đơn vị đã nộp phạt ngày 06/10/2025.
Về khắc phục các công trình hư hỏng của PN Resort, VB số 16714 nêu: STC đã thỏa thuận với Công ty PN về việc lựa chọn đơn vị kiểm định chất lượng các hạng mục công trình bị ảnh hưởng, xác định chi phí khắc phục tại PN Resort. Ngày 22/10/2025, Công ty PN đã ký hợp đồng với Trung tâm QLN-GĐXD. STC cũng thống nhất lựa chọn đơn vị này. Sau khi có kết quả kiểm định sẽ thực hiện khắc phục.
Về lập lại thiết kế biện pháp thi công phần ngầm: Công ty STC đã cung cấp các tài liệu liên quan. VB số 16714 kết luận: Qua xem xét hồ sơ thiết kế biện pháp thi công phần ngầm do Công ty STC phê duyệt phù hợp QCVN 18:2021 nên Sở Xây dựng cho phép CĐT và các đơn vị liên quan được "tiếp tục thi công công trình".
VB số 16714 đưa ra 2 lưu ý với CĐT: Thực hiện biện pháp gia cố công trình và các công trình lân cận trước khi thi công. Thực hiện đầy đủ các nội dung tại QCVN 18:2021 và các quy định khác liên quan; có biện pháp tạm ngưng thi công trong trường hợp công trình và các công trình lân cận có hiện tượng chuyển vị.
Trong VB gửi lãnh đạo Sở Xây dựng và các cơ quan chức năng, TGĐ Công ty PN đề nghị xem xét 4 điểm mấu chốt:
Thứ nhất, sự cố mà PN Resort gánh chịu xuất phát từ xây chung cư Stown Gateway đã được Sở XD kết luận bằng VB. Hiện trạng, căn nhà cổ với 2 phòng khách sạn đã bị sập đổ; tòa nhà 2 tầng với 14 phòng bị nứt tường, sập trần, lún, nghiêng lệch hơn 2%, được Sở Xây dựng cảnh báo "nguy hiểm"; hơn 30 phòng bị lún sụp, nứt nền. Nhiều hạng mục, trong đó hệ thống thoát nước bị hư hỏng không thể vận hành; hệ thống điện, mạng bị đứt, gây gián đoạn... Không chỉ nhân viên bị điện giật, bị thương do kính nhà hàng tự vỡ; cả TGĐ Công ty PN cũng bị té, chấn thương do nền sụp, lún. Chưa hết, cẩu tháp "thò” sang PN Resort khiến du khách hoảng sợ, không dám ở, trả phòng...
Thứ hai, không chỉ gây thiệt hại về tài sản cho Công ty PN (tính sơ bộ hơn 20 tỷ đồng và chưa dừng lại), nguy cơ đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của nhiều người đã hiện hữu. Dễ nhận thấy, thiệt hại này mang tính hệ thống và ngày càng nghiêm trọng. Phía CĐT chưa thực hiện biện pháp khắc phục, trả lại hiện trạng như ban đầu, bồi thường thiệt hại, bảo đảm an toàn cho PN Resort theo quy định pháp luật. Việc tái thi công khi chưa có giải pháp xử lý khả thi có thể dẫn đến hậu quả khó lường.
Thứ ba, liên quan đến "thỏa thuận lựa chọn đơn vị kiểm định", đề nghị Sở Xây dựng kiểm tra lại. Bởi, đơn vị giám định do Công ty PN trực tiếp thuê, tự chi trả; công ty chưa ký VB nào với STC về việc thống nhất đơn vị giám định, xác định thiệt hại và thỏa thuận bồi thường.
Thứ tư, với thực trạng hiện tại, Công ty PN rất mong lãnh đạo Sở Xây dựng xem xét, chỉ đạo đánh giá lại tác động, ảnh hưởng môi trường đối với công trình liền kề khi thi công dự án Stown Gateway, theo quy định của pháp luật.
TGĐ Phan Hữu Nhân lên tiếng: "Công ty PN chia sẻ việc CĐT muốn đẩy nhanh tiến độ dự án, đưa vào khai thác. Tuy nhiên, việc thi công phải bảo đảm nguyên tắc và an toàn tuyệt đối cho các công trình liền kề theo quy định pháp luật. Công ty PN luôn sẵn sàng hợp tác giải quyết nhằm giảm thiệt hại cho cả 2 bên...".
Qua kiểm tra hiện trạng, chúng tôi nhận thấy bức xúc dẫn đến kêu cứu, khiếu nại Công ty PN là có căn cứ, chính đáng. Trân trọng đề nghị quý lãnh đạo Sở Xây dựng TPHCM chỉ đạo xử lý vụ việc một cách toàn diện, khách quan, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Trên hết là sự an toàn tuyệt đối trong xây dựng, đặc biệt đối với những dự án lớn luôn đặt lên hàng đầu, được kiểm tra, giám sát nghiêm ngặt...
HẢI VĂN - VĂN CƯƠNG