Chuyện lạ trên 'bách khoa thư' Wikipedia

18 giờ trướcBài gốc

Trang chủ của Wikipedia. Ảnh: Alamy.

Hiện tại, những bài viết có nhiều phiên bản ngôn ngữ nhất trên Wikipedia gồm “Turkey” (332 ngôn ngữ), “United States” (327 ngôn ngữ) hay “Japan” (324 ngôn ngữ). Nếu không phải tên địa điểm, một số từ khác gồm “Dog” (275 ngôn ngữ), “Cat” và “Jesus” (273 ngôn ngữ).

Nếu quay về vài tháng trước, danh sách trên rất khác. “David Woodard” mới là cái tên dẫn đầu với 335 ngôn ngữ khác nhau.

Theo Ars Technica, đây là nhà soạn nhạc nổi tiếng người Mỹ. Ông từng sáng tác thánh lễ cầu siêu cho Timothy McVeigh vào năm 2001, trình diễn vào đêm trước ngày hành quyết McVeigh sau khi tên này đánh bom tại Oklahoma, giết chết 168 người.

Trên diễn đàn Reddit, nhiều thành viên đặt câu hỏi vì sao bài viết về Woodard có đến 335 ngôn ngữ khác nhau. Sau cuộc điều tra kéo dài nhiều tháng, một biên tập viên biệt danh “Grnrchst” chia sẻ kết quả trên Signpost, một trang tin trực tuyến về Wikipedia điều hành bởi các tình nguyện viên.

Chiến dịch quảng bá lớn nhất Wikipedia

“Tôi phát hiện đây có thể là hoạt động tự quảng bá lớn nhất trong lịch sử Wikipedia, kéo dài hơn một thập kỷ, liên quan đến hơn 200 tài khoản và nhiều địa chỉ IP khác nhau”, Grnrchst kết luận.

Bài viết của Grnrchst xác định mạng lưới tài khoản bày tỏ sự quan tâm bất thường đến Woodard. Từ năm 2025, các tài khoản đã chèn tên Woodard vào 93 bài viết. Những bài viết có xu hướng trích nguồn thông tin do chính Woodard xuất bản.

Từ năm 2017-2019, các tài khoản tạo bài viết về Woodard bằng ít nhất 92 ngôn ngữ khác nhau, trung bình 6 ngày/bài.

“Họ bắt đầu với ngôn ngữ châu Âu sử dụng hệ Latin, nhưng nhanh chóng mở rộng sang các hệ chữ cái khác từ khắp nơi trên thế giới, thậm chí sử dụng ngôn ngữ nhân tạo (constructed language). Họ cũng chuyển từ các bài viết đầy đủ sang dạng ngắn gọn, chiếm khoảng 90% tổng số bản dịch”, Grnrchst cho biết.

Ảnh David Woodard năm 2013. Ảnh: BarunH.

Theo biên tập viên Wikipedia, bài viết có nhiều bản dịch ngôn ngữ cho thấy 2 khả năng: Woodard là một trong những người đa ngôn ngữ tiên tiến nhất lịch sử loài người, hoặc chỉ đơn giản là dùng công cụ dịch để đăng bài hàng loạt. Grnrchst nghiêng về khả năng thứ 2.

Sau khi tạm lắng xuống, chiến dịch tăng tốc trở lại vào năm 2021 khi địa chỉ IP từ khắp nơi tiếp tục viết bài, trích dẫn nguồn về Woodard.

Theo Grnrchst, các địa chỉ IP từ Canada, Đức, Indonesia, Vương quốc Anh và nhiều nơi khác đã thêm thông tin về Woodard vào tổng cộng 15 bài viết trên Wikipedia liên quan đến “calea ternifolia” (một loài thực vật).

Từ tháng 12/2021-6/2025, 183 bài viết về Woodard được tạo mới, mỗi bài sử dụng một ngôn ngữ và đăng bởi tài khoản Wikipedia riêng biệt.

Những tài khoản này có cách hoạt động giống nhau với tên gọi chung chung, chỉ đăng một ảnh lên hồ sơ. Chúng chỉnh sửa một số bài viết hàng chục lần trước khi tạo bài mới về David Woodard, sau đó chỉnh sửa thêm khoảng chục lần nữa trước khi biến mất khỏi nền tảng.

Lợi dụng nền tảng cộng đồng

Grnrchst cho rằng những hoạt động này nhằm “tạo ra nhiều bài viết về Woodard càng tốt, lan truyền ảnh và thông tin về Woodard đến càng nhiều bài viết càng tốt, đồng thời che giấu hành tung càng nhiều càng tốt”.

Biên tập viên Wikipedia không loại trừ khả năng chính Woodard, hoặc những người thân cận với ông, vận hành mạng lưới tài khoản và địa chỉ IP để tự quảng bá bản thân.

Top 10 bài viết với nhiều bản dịch ngôn ngữ nhất trên Wikipedia ngày 26/6/2025.

Sau bài viết của Grnrchst, ban quản trị toàn cầu của Wikipedia đã xóa 235 bài viết về Woodard khỏi các phiên bản có ít người dùng hoặc quản trị viên. Những phiên bản ngôn ngữ lớn có quyền quyết định, và họ xóa thêm 80 bài, đồng thời cấm nhiều tài khoản.

“Chiến dịch tự quảng bá kéo dài một thập kỷ của một mạng lưới cá nhân đã bị cộng đồng của chúng tôi triệt phá trong vài tuần”, Grnrchst nhấn mạnh.

Hiện tại, chỉ còn khoảng 20 bài viết về Woodard trên Wikipedia. Dù nhạc sĩ chưa có bình luận chính thức, vụ việc trên cho thấy các dự án cộng đồng vẫn có thể bị lợi dụng trong thời gian dài.

Phúc Thịnh

Nguồn Znews : https://znews.vn/phat-hien-bat-ngo-tren-wikipedia-post1577401.html