Chuyển mục đích sử dụng đất sẽ không còn 'đau ví' như trước

3 giờ trướcBài gốc

Chi phí chuyển nhượng mục đích sử dụng đất sẽ được điều chỉnh giảm

Không còn chuyện phải "mua lại đất của chính mình", người dân sẽ được giảm gánh nặng tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất. Dự thảo chính sách mới đang hướng tới miễn hoặc giảm chi phí chuyển đổi trong những trường hợp thật sự cần thiết, đặc biệt với hộ gia đình có nhu cầu ở thực.

SẼ ĐIỀU CHỈNH CHI PHÍ CHUYỂN MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT

Ngày 4/9, tại buổi họp báo thường kỳ do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, nhiều nội dung liên quan đến chính sách đất đai và việc triển khai Luật Đất đai sửa đổi đã được lãnh đạo Bộ đưa ra.

Ông Mai Văn Phấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai cho biết, theo Luật Đất đai trước đây, có hai loại giá đất gồm giá đất cụ thể và bảng giá đất, được áp dụng trong các trường hợp như cho thuê hoặc chuyển mục đích sử dụng.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, đã nảy sinh một số khó khăn, đặc biệt đối với hộ gia đình và cá nhân khi thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, do chi phí phát sinh thường rất lớn.

Trước thực trạng này, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng một nghị quyết nhằm tháo gỡ khó khăn trong thực tiễn. Mục tiêu là nghiên cứu và đưa ra phương án tối ưu, giảm gánh nặng chi phí cho người dân có nhu cầu thực sự khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.

Theo dự thảo nghị quyết, trong hạn mức được công nhận sẽ không phải nộp tiền; ngoài hạn mức sẽ thu theo tỷ lệ nhất định tùy từng thời điểm, có thể không dưới 30% và một số trường hợp không dưới 50%. Hiện Bộ Tài chính đang tiếp thu ý kiến để hoàn thiện và trình Chính phủ ban hành.

Liên quan đến vấn đề người thu nhập thấp khó tiếp cận nhà ở, ông Phấn cho biết đây là nội dung thuộc trách nhiệm của Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, Chính phủ cũng đã có chính sách cụ thể đối với nhà ở xã hội, quy định rõ điều kiện và tiêu chí để người thu nhập thấp được tiếp cận.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức họp báo thường kỳ

Về chính sách giá đất, ông Phấn nhấn mạnh cần đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người bị thu hồi đất và người chuyển mục đích sử dụng đất, đồng thời vẫn đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước. Nghị quyết 69 đã đưa ra định hướng mới, trong đó lưu ý rằng nếu tiền sử dụng đất quá cao sẽ ảnh hưởng đến thu hút đầu tư. Vì vậy, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi hướng tới việc sử dụng bảng giá đất có áp dụng hệ số điều chỉnh phù hợp trong các trường hợp cụ thể.

“Ví dụ, khi bồi thường đất cho người dân, sẽ áp dụng bảng giá đất cùng hệ số điều chỉnh nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công cho các dự án sử dụng đất, đồng thời giảm chi phí đầu tư và sản xuất cho doanh nghiệp”, ông Phấn nói.

Bên cạnh đó, trong tháng 8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã cử 34 công chức về các địa phương để hỗ trợ thực hiện các nhiệm vụ trong lĩnh vực đất đai, đặc biệt trong bối cảnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Các đoàn công tác đã tiến hành khảo sát, đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở và bước đầu ghi nhận một số kết quả tích cực.

Tuy nhiên, theo ông Phấn, vẫn còn nhiều bất cập tại các địa phương. Sau khi hợp nhất đơn vị hành chính, nhiều xã được giao thêm nhiệm vụ nhưng lại thiếu nguồn lực, cả về nhân lực và chuyên môn trong quản lý đất đai. Nhiều nơi chưa xây dựng được quy trình phối hợp cụ thể, khiến việc xác định trách nhiệm giữa các cơ quan gặp khó khăn.

Đặc biệt, trong quá trình chuyển đổi số, một số địa phương vẫn chưa hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai kết nối với hệ thống dịch vụ công, gây trở ngại trong thực hiện thủ tục hành chính.

Ngoài nội dung về đất đai, các đoàn công tác còn nắm bắt và đánh giá toàn diện tình hình phát triển nông nghiệp tại các địa phương, nhằm phục vụ công tác quản lý và hoạch định chính sách phù hợp trong thời gian tới.

THU TIỀN SỬ DỤNG ĐẤT CẦN PHÙ HỢP, KHẢ THI

Liên quan đến tiền sử dụng đất, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 8160/VPCP-NN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính xử lý thông tin báo chí và dư luận về nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất quá cao, ảnh hưởng đến sinh kế.

Trước đó, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã có báo cáo về thông tin, báo chí và dư luận liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành số 768/2025/TTĐT ngày 21/8/2025, trong đó có thông tin phản ánh về nghĩa vụ tài chính khi chuyển mục đích sử dụng đất quá cao, ảnh hưởng tới sinh kế.

Theo nội dung phản ánh, nhiều ý kiến cho rằng việc phải xây dựng bảng giá đất hàng năm và ban hành để áp dụng ngay từ ngày 1/1 của năm sẽ tốn nguồn lực, thời gian.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, giá đất theo bảng giá thường chênh lệch lớn so với giá thị trường, dẫn đến bất cập trong tính toán bồi thường và thu hút đầu tư.

Vì vậy, Bộ Tài chính cần xác định hệ số phù hợp để tính nghĩa vụ tài chính của người dân. Sự chênh lệch quá lớn giữa khung giá đất và giá thị trường đã ảnh hưởng trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp.

Nhiều hộ dân muốn chia đất cho con nhưng phải đóng đến tiền tỷ, như thể "mua lại mảnh đất của chính mình"

Thực tế thời gian qua, tại Hà Nội và TP.HCM, nhiều hộ dân gặp khó khăn trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, bởi nghĩa vụ tài chính tính theo bảng giá đất quá cao. Điều này cũng gây áp lực lên chi phí sản xuất - kinh doanh, ảnh hưởng tới sinh kế và môi trường đầu tư.

Do đó, cần đặc biệt quan tâm đến chính sách tài chính đất đai, bảo đảm nghĩa vụ tài chính của người dân ở mức hợp lý, đồng thời có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp.

Về thông tin trên, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất giải pháp sử dụng hệ số điều chỉnh giá đất để thu tiền sử dụng đất phù hợp, khả thi, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 10/9/2025.

Theo TS. Trần Xuân Lượng, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam, thời gian gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm đến một trường hợp tại Nghệ An, phản ánh rõ những bất cập trong cơ chế đấu giá và chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Nhiều hộ dân muốn chia đất cho con nhưng phải đóng đến tiền tỷ, như thể "mua lại mảnh đất của chính mình".

Trong nhiều năm qua, đất ở thường được tổ chức đấu giá trên nền đất nông nghiệp, vốn có giá rất thấp. Điều này tạo ra khoảng cách rất lớn về giá giữa đất ở và đất nông nghiệp, dù phần lớn đất đai có nguồn gốc từ đất nông nghiệp, chiếm tới 80–90% quỹ đất cả nước.

Việc chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất ở đang gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt trong bối cảnh các địa phương đồng loạt áp dụng bảng giá đất mới theo Nghị quyết 18. Dù chủ trương đúng đắn, nhưng cách triển khai lại vội vàng, chưa đánh giá đầy đủ tác động về kinh tế, xã hội và lịch sử sử dụng đất.

Đất đai là tài sản công, do Nhà nước đại diện quản lý. Việc định giá đất cần được thực hiện liên ngành, phản ánh đúng giá trị thực tế, công sức cải tạo của người dân, nhất là những thửa đất được sử dụng ổn định từ trước năm 1993. Thay vì thu phí chuyển đổi cao, người dân nên được khuyến khích và hỗ trợ khi chuyển sang đất ở.

Nếu không có chính sách linh hoạt, nhiều khu đất sẽ bị “mắc kẹt” với mục đích nông nghiệp dù nằm giữa lòng đô thị. Cần phân loại rõ: nếu chuyển đổi để ở, nên miễn hoặc giảm phí; nếu chuyển đổi để kinh doanh, mới thu theo cơ chế thị trường.

“Không thể "may chung một cỡ giày" cho tất cả. Chính sách cần có nhiều "size", phù hợp với từng hoàn cảnh, mục đích sử dụng và đóng góp của người dân. Đây mới là cách tiếp cận công bằng, sát thực tế và nhân văn hơn”, ông Lượng nhấn mạnh.

Mỹ Linh

Nguồn Thương Gia : https://thuonggiaonline.vn/chuyen-muc-dich-su-dung-dat-se-khong-con-dau-vi-nhu-truoc-post562905.html