Người hùng từ sự cố "báo cháy giả"
Lê Đoàn Kế Tồn (SN 2006, sinh viên trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức) vẫn nhớ khoảnh khắc "thót tim" ngay tại căn bếp nhà mình. Hôm đó, mẹ em quên tắt bếp khiến ngọn lửa bén vào thức ăn, khói bốc mù mịt. Trong lúc cả nhà hoảng loạn, Tồn lập tức lao vào khóa van gas, dùng biện pháp dập lửa ban đầu và khống chế đám cháy chỉ trong vài giây. "Sau khi an toàn, em còn hướng dẫn lại ba mẹ cách phòng cháy, cách xử lý khi sự cố xảy ra. Lúc đó, em mới thật sự thấy giá trị những buổi tham gia Tổ phản ứng nhanh tại ký túc xá”, Tồn tự hào chia sẻ thành tích của mình.
Ít ai biết rằng trước đó, Tồn cũng là chàng tân sinh viên rụt rè như những sinh viên khác vừa chuyển vào TPHCM. Cơ duyên đến với kỹ năng PCCC của em bắt đầu từ một lần báo cháy giả tại tòa nhà D5, Ký túc xá và Khu đô thị Đại học Quốc gia TPHCM (KTX-KĐT ĐHQG). Nhờ sự nhanh nhẹn và vốn kỹ năng học lỏm được từ Internet, em đã hỗ trợ cô bảo vệ tắt báo động và kiểm tra hiện trường, Tồn được Ban quản lý mời tham gia lực lượng phản ứng nhanh. Từ đó, em trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới an toàn PCCC của hàng ngàn sinh viên.
Bài toán an toàn tại các trường chuyên ngành kỹ thuật
câu chuyện của Tồn là minh chứng cho sự chuyển dịch mạnh mẽ trong tư duy đào tạo an toàn tại các cơ sở giáo dục, đặc biệt là các trường khối kỹ thuật. Tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, nơi Tồn và hơn 12.000 sinh viên khác đang theo học, nguy cơ cháy nổ luôn hiện hữu từng giờ.
Thạc sĩ Tô Thanh My giới thiệu về các trang thiết bị chữa cháy tại trường
Trao đổi với chúng tôi, Thạc sĩ Tô Thanh My - Trưởng phòng Thanh tra giáo dục, Công tác sinh viên, Bí thư Đoàn trường, đồng thời là thành viên Ban tự quản ký túc xá Trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức - đã chia sẻ và chỉ ra những thách thức của nhà trường về vấn đề PCCC: "Là cơ sở đào tạo khối công nghệ kỹ thuật, nhà trường sở hữu hệ thống phòng thực hành dày đặc từ xưởng tiện, xưởng hàn, công nghệ tự động hóa cho đến các gian bếp Âu - Á công suất lớn của khoa Nhà hàng - Khách sạn. Quá trình thực hành kéo dài cả ngày, mức độ tiêu thụ điện năng cực lớn cùng các thiết bị sinh nhiệt cao khiến nguy cơ cháy nổ luôn thường trực. Đây là bài toán sống còn để bảo đảm quá trình dạy và học".
Để giải bài toán này, trường xác định đầu tư trang thiết bị PCCC, thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ trang thiết bị và bố trí hợp lý bình chữa cháy, thùng đựng cát chữa cháy tại các khu vực có nguy cơ theo sự hướng dẫn của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH. Đồng thời, trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức vận hành nghiêm phương châm "4 tại chỗ" (Chỉ huy tại chỗ - Lực lượng tại chỗ - Phương tiện tại chỗ - Vật tư hậu cần tại chỗ).
Bãi giữ xe được trang bị bình chữa cháy
Trong đó, lực lượng thường trực về mặt chuyên môn của nhà trường là đơn vị phòng quản lý thiết bị cơ sở vật chất; đội ngũ bảo vệ; lực lượng quản lý xưởng tại khu vực; Ban chỉ huy quân sự tự vệ trường và lực lượng tự quản sinh viên trong ký túc xá. Lực lượng sinh viên chính là lực lượng đông đảo nhất, góp phần phát hiện, thông báo và xử lý nhanh chóng tại hiện trường.
Những "trưởng phòng" tuổi 18 và cuộc chiến với... nồi cơm điện
không chỉ tại KTX-KĐT ĐHQG, mô hình sinh viên tự quản, kiểm tra an toàn PCCC cũng được nhiều ký túc xá tại TPHCM thực hiện. Tại ký túc xá của trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, sinh viên năm nhất Lê Hoài Thiên Uyên (ngành Quản trị kinh doanh) đang đảm nhận vai trò Trưởng phòng số 9, đồng thời là thành viên đội tự quản. Hàng đêm, ngoài việc tự bảo đảm việc học, Uyên và các bạn sẽ tuần tra từ 18 đến 21 giờ, kiểm tra chéo giữa các phòng về ý thức giữ gìn trật tự và an toàn cháy nổ tại KTX.
Chia sẻ với chúng tôi, Uyên cho biết nguyên nhân lớn nhất dẫn đến nguy cơ cháy, nổ em phát hiện được phần lớn do ý thức sinh viên. Dù quy định cấm nấu ăn trong phòng rất rõ, nhiều sinh viên vẫn lén dùng nồi cơm điện, bàn ủi, ấm siêu tốc... cắm chung một ổ điện, gây ra nguy cơ quá tải, chập cháy. "Có bạn khó chịu khi bị nhắc, nhưng vì an toàn chung tụi em phải lập biên bản, thu giữ thiết bị và báo cáo đến nhóm Zalo của Ban tự quản KTX để kịp thời xử lý”, Uyên nói.
Lê Đoàn Kế Tồn, sinh viên trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức
Mỗi đêm, sau khi hoàn thành ca trực, các trưởng phòng như Uyên phải báo cáo tình trạng quân số, an ninh và PCCC lên nhóm chung. Sự sát sao này tạo nên một màng lọc an toàn, giúp phát hiện và ngăn chặn nguy cơ cháy, nổ từ "trứng nước".
Để sinh viên tiên phong đưa văn hóa an toàn PCCC vào cuộc sống
tại trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, nhà trường thường xuyên phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các buổi diễn tập, tập huấn sử dụng bình chữa cháy dập lửa và cách sơ cứu người bị nạn. Đồng thời, lồng ghép giảng dạy kỹ năng mềm, kiến thức pháp luật vào các môn học An toàn lao động, Pháp luật đại cương trong chương trình chính khóa.
Sinh viên học tập và thực hành tại xưởng, bếp không chỉ học nghề mà phải học cách bảo vệ thiết bị, kiểm tra nhà xưởng, bảo đảm an toàn cháy nổ trước khi ra về. "Chúng tôi hướng đến hình thành phản xạ xử lý nguy cơ cháy nổ cho sinh viên, chứ không phải thấy cháy là chạy", Thạc sĩ Tô Thanh My nhấn mạnh.
Song song với công tác giảng dạy, hướng dẫn, nhà trường còn triển khai chế độ cộng điểm rèn luyện và khen thưởng kịp thời cho các thành viên tích cực của Đội tự quản, qua đó biến trách nhiệm PCCC từ một nhiệm vụ khô khan trở thành động lực phấn đấu thiết thực, khích lệ tinh thần xung kích của sinh viên.
Từ câu chuyện của Tồn cứu cả nhà khỏi đám cháy bếp gas, đến sự kiên quyết của Uyên khi thu giữ chiếc nồi cơm điện nấu lén lút của bạn, có thể thấy một thế hệ trẻ đang dần nâng cao nhận thức về phòng chống cháy, nổ.
Thạc sĩ Tô Thanh My - Trưởng phòng Thanh tra giáo dục, Công tác sinh viên - trường Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức cho hay: "Bản thân tôi vừa làm công tác quản lý sinh viên, vừa là thành viên Ban chỉ huy quân sự tự vệ trường, tôi hiểu rằng phổ biến kiến thức an toàn phòng cháy, chữa cháy là một nhiệm vụ quan trọng và vô cùng cần thiết cho sinh viên. Mục tiêu giáo dục an toàn và PCCC của nhà trường không chỉ gói gọn trong khuôn khổ giảng đường. Chúng tôi muốn dù bất cứ nơi đâu, mỗi sinh viên sẽ vận dụng và lan tỏa những kiến thức về phòng cháy, chữa cháy như một tuyên truyền viên, mang kỹ năng PCCC về từng gia đình, từng khu phố, góp phần kéo giảm những vụ cháy đau lòng trong xã hội".
Sự cộng hưởng giữa công tác giáo dục của nhà trường và tinh thần xung kích của sinh viên đã tạo nên "lá chắn" an toàn vững chắc. Với những nhân tố tích cực như Tồn và Uyên, mọi áp lực từ ca trực đêm hay định kiến bạn bè đều trở nên nhỏ bé trước mục tiêu lớn lao vì sự bình yên cho cộng đồng. Hành động của các em gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng an toàn không phải là sự ngẫu nhiên mà là kết quả của ý thức và trách nhiệm, và người trẻ chính là lực lượng tiên phong đưa văn hóa PCCC đi vào thực tiễn cuộc sống.
Trường Cao đẳng công nghệ Thủ Đức (TDC): Tổ chức huấn luyện kỹ năng PCCC&CNCH
Tại buổi huấn luyện, đồng chí Nguyễn Hoàng Giang (cán bộ huấn luyện Công an PCCC&CHCN Công an TP.Hồ Chí Minh) chia sẻ một số quy định liên quan đến công tác PCCC&CHCN, phân tích các nguyên nhân gây cháy, biện pháp để phòng tránh cháy, nổ và hướng dẫn một số phương án, kỹ thuật xử lý đám cháy cơ bản tại nơi ở và nơi làm việc. Với hơn 150 viên chức, người lao động công tác tại các phòng, lực lượng trung đội tự vệ, đội ngũ cán bộ Đoàn - hội và ban tự quản ký túc xá (KTX) vào sáng 25/10.
Lực lượng tham gia tập huấn quan sát diễn tập cứu hỏa bằng xe chuyên dụng
Bên cạnh phần lý thuyết, Phòng Cảnh sát PCCC&CHCN Công an TP.Hồ Chí Minh còn tổ chức thực hành mô phỏng tình huống cháy, nổ tại cơ sở; đồng thời hướng dẫn sử dụng thành thạo các thiết bị PCCC tại chỗ. Học viên được trực tiếp quan sát diễn tập chữa cháy nhà cao tầng bằng xe chuyên dụng, qua đó nâng cao kỹ năng xử lý sự cố trong thực tế và ứng dụng kỹ năng để sơ cứu nạn nhân trong phần thực hành của buổi huấn luyện.
Công tác huấn luyện nghiệp vụ PCCC&CHCN được TDC duy trì tổ chức hàng năm. Đây là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm cũng như kỹ năng, nghiệp vụ PCCC cho lực lượng tại chỗ, giúp kịp thời phòng ngừa các nguy cơ cháy, nổ và giảm thiểu thiệt hại tại nơi làm việc, khu vực KTX của sinh viên. Đồng chí Nguyễn Hoàng Giang đã ghi nhận sự chuẩn bị chu đáo cùng tinh thần chủ động, phối hợp của TDC và lực lượng tại chỗ tham gia trong đợt tập huấn.
QUỲNH PHƯƠNG
PHƯƠNG VINH - THÚY QUỲNH