Tranh luận về đề xuất miễn học phí cho sinh viên y khoa

2 giờ trướcBài gốc

Thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan các cơ chế đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân tại Quốc hội sáng ngày 2/12, nhiều đại biểu quan tâm đề nghị miễn học phí cho sinh viên y khoa, bởi thực tế hiện nay đào tạo bác sĩ thời gian dài, học phí cao, vượt khả năng của nhiều gia đình thu nhập trung bình, thấp.

Về vấn đề này, trao đổi với PV Báo điện tử VTC News, ĐBQH Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) cho rằng, đề xuất bổ sung sinh viên bác sĩ y khoa tại các cơ sở công lập vào nhóm đối tượng được hỗ trợ học phí trong thời gian đào tạo, kèm theo cam kết sau khi tốt nghiệp làm việc theo phân công của Nhà nước nhằm giải quyết bài toán thiếu nhân lực.

"Ngành bác sĩ y khoa tại các trường công lập luôn có điểm chuẩn ở mức cao nhất trong 10 năm qua. Thời gian học lại dài, mức học phí cao do các trường công lập hoạt động tự chủ tài chính, nguồn thu chủ yếu từ học phí. Học phí các trường đều cao, vượt khả năng của các gia đình có thu nhập trung bình thấp. Điều này trở thành rào cản đối với nhiều sinh viên muốn theo đuổi ngành y", ĐBQH Khánh Thu bày tỏ.

ĐBQH Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên).

Bà Thu dẫn báo cáo của Bộ Y tế cho thấy, cả nước có 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế, trong đó 66 trường đại học (18 trường công lập đào tạo bác sĩ y khoa). Năm 2024, gần 11.300 bác sĩ tốt nghiệp nhưng con số này vẫn “không đáng kể”, khi tổng nhân lực ngành y khoảng 431.700 người, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 632.500 người theo quy hoạch nhân lực y tế giai đoạn 2011-2020.

Hiện nhu cầu bác sĩ, đặc biệt tại tuyến y tế cơ sở đang ở mức cấp bách. Riêng hơn 3.300 trạm y tế xã trên toàn quốc cần từ 4 - 5 bác sĩ mỗi trạm từ nay đến năm 2030. ĐBQH Khánh Thu nói đây là lý do quan trọng để tính toán chính sách hỗ trợ học phí hiệu quả nhất.

ĐBQH Trần Khánh Thu đưa ra 3 đề xuất về hỗ trợ học phí cho sinh viên Y khoa, gồm: Miễn học phí cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn (đã được xác nhận đầy đủ); Hỗ trợ 70% học phí cho sinh viên Y khoa tại trường công lập, tương tự cơ chế đang áp dụng với điều dưỡng, kỹ thuật viên hay xét nghiệm. Cuối cùng, cần làm rõ quy mô hỗ trợ, tránh gom chung mọi nhóm ngành y tế khiến tổng chi ngân sách của Nhà nước tăng quá cao.

Nhiều ý kiến cho rằng việc miễn học phí cho sinh viên Y khoa giúp tháo gỡ rào cản tiếp cận giáo dục và xây dựng đội ngũ bác sĩ chất lượng cho tương lai. (Ảnh minh họa)

Trong khi đó, ông Phạm Văn Học – Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Giám đốc Hệ thống Y tế Hùng Vương lại đánh giá, đề xuất miễn học phí cho sinh viên Y khoa "đi ngược" cơ chế thị trường, có thể gây nhiều hệ lụy trong đào tạo.

Ông Học đưa ra 3 lý do chính. Thứ nhất, giáo dục - đào tạo trong bối cảnh kinh tế thị trường là loại hình dịch vụ, phải tuân thủ nguyên tắc bình đẳng giữa trường công - trường tư và giữa ngành Y với các ngành nghề khác. Việc quay lại tư duy bao cấp là không phù hợp, thậm chí làm chậm sự phát triển.

Thứ hai, chủ trương miễn học phí nghe đơn giản, nhưng việc triển khai lại phức tạp và nan giải. Nếu không thiết kế cơ chế phù hợp, có thể tạo tâm lý ỷ lại cho cả người học lẫn người dạy.

Ngoài ra, hàng loạt câu hỏi quan trọng vẫn chưa có lời giải: "Miễn học phí đến mức nào?"; "Chỉ miễn học phí hay miễn cả sinh hoạt phí như chi phí ăn ở, đi lại?"; "Ai sẽ chịu trách nhiệm chi trả và giám sát nguồn kinh phí?";...

Thứ ba, ông Học cho rằng không cần miễn học phí vì cơ chế xã hội tự điều tiết. Người yêu nghề Y sẽ tìm được cách vượt qua khó khăn để theo đuổi mục tiêu, chứ không phải bởi được miễn học phí mà yêu nghề hơn hay chuyển từ ngành khác sang ngành Y.

Giải thích về rủi ro, ông Phạm Văn Học đặt câu hỏi: Nếu sinh viên học được 2-3 năm rồi bỏ chương trình cử nhân sẽ xử lý thế nào? Khi được “bao cấp học phí” và cam kết việc làm, động lực học tập và chất lượng đào tạo có thể bị ảnh hưởng. Sinh viên có thể vừa học vừa chơi, miễn ra trường có việc, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đội ngũ ngành Y. Trong khi, nếu sinh viên tự lo chi phí sẽ có động lực phấn đấu, rèn kỹ năng và mở rộng cơ hội việc làm, từ đó thu nhập cũng cao hơn.

Thực tế tại các trường công lập hiện nay, học phí sinh viên đóng chỉ là phần rất nhỏ trong tổng chi phí đào tạo. Phần lớn kinh phí do ngân sách Nhà nước chi trả. Cơ sở vật chất, trang thiết bị và hệ thống đào tạo đều là tài sản công, nhưng khi tốt nghiệp, sinh viên không chịu bất kỳ ràng buộc nào và có thể lựa chọn làm việc tại bệnh viện công, bệnh viện tư hoặc ra nước ngoài. Do đó, cần luật hóa các gói đào tạo theo cơ chế “tính đúng – tính đủ”.

"Đơn cử như phí đào tạo bác sĩ đa khoa 6 năm khoảng 1 tỷ đồng; chuyên khoa I khoảng 300 triệu đồng; chuyên khoa II khoảng 400 triệu đồng. Sinh viên có khả năng đóng đủ chi phí đào tạo được toàn quyền lựa chọn nơi làm việc sau khi tốt nghiệp. Ngược lại, sinh viên không có khả năng chi trả vẫn được đào tạo nhưng được ghi nợ học phí. Các trường đại học (cả công lập và tư thục) có quyền chưa cấp bằng nếu các em chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính", ông Phạm Văn Học đề xuất.

Khi các bệnh viện muốn nhận sinh viên, họ sẽ trả phần học phí còn nợ cho trường. Mức chi trả được phân theo kết quả học tập: Loại giỏi là 1,3 tỷ đồng; Loại khá là 1,2 tỷ đồng; Loại trung bình là 1,1 tỷ đồng".

Ông Học cho rằng, cơ chế này có thể vừa tạo động lực cho sinh viên và giảng viên, vừa đảm bảo minh bạch và hiệu quả trong đào tạo Y khoa.

TRANG NHUNG

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/tranh-luan-ve-de-xuat-mien-hoc-phi-cho-sinh-vien-y-khoa-ar991004.html