Có 'bức tường chắn' vững chắc, châu Âu tự tin lấp đầy kho dự trữ khí đốt trước mùa Đông, nhưng rủi ro vẫn chưa kết thúc

7 giờ trướcBài gốc

Nhờ đa dạng nguồn cung, châu Âu đã có thể đảm bảo dự trữ khí đốt gần như đầy vào tháng 9. (Nguồn: DPA)

Châu Âu sắp bước vào mùa Đông lạnh giá. Hiệp hội Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu (GIE) cho biết, tính đến ngày 15/9, lượng dự trữ khí đốt của Liên minh châu Âu (EU) chỉ ở mức hơn 80% - thấp hơn mức 90% của vài năm trước. Vậy mùa Đông năm nay của châu Âu sẽ thế nào?

Sau khi đa dạng hóa nguồn cung cấp năng lượng từ Nga sau chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi tháng 2/2022, các nước EU đã chuyển sang mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Na Uy, Mỹ và Qatar. Đồng thời, khối tiếp tục thúc đẩy triển khai các nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm năng lượng Mặt trời và gió.

Trong hai năm qua, nhờ công suất bổ sung đó, châu Âu đã có thể đảm bảo dự trữ khí đốt gần như đầy vào tháng 9.

Châu Âu được hỗ trợ tốt

Khi dần thoát khỏi cuộc khủng hoảng năng lượng nghiêm trọng, Brussels cho phép các kho dự trữ khí đốt dưới lòng đất của khối thêm thời gian để đạt tỷ lệ lấp đầy 90%. Cụ thể, thời hạn mới kéo dài đến ngày 1/12.

Ông Petras Katinas, nhà phân tích năng lượng tại Trung tâm nghiên cứu năng lượng và không khí sạch nhận thấy, mức dự trữ hiện tại và nguồn cung thay thế tạo nên một "bức tường chắn" vững chắc cho châu Âu.

Song song với đó, điều kiện cung ứng toàn cầu và giá cả ổn định cũng đang hỗ trợ khu vực trong việc lấp đầy các kho dự trữ.

Theo ông Tom Marzec-Manzer từ công ty nghiên cứu và tư vấn toàn cầu Wood Mackenzie, nguồn cung năng lượng toàn cầu tăng trong năm nay, trong khi nhu cầu - đặc biệt là nhu cầu khí đốt - có khả năng yếu hơn.

Ông Tom Marzec-Manzer nhấn mạnh: "Những yếu tố trên sẽ hỗ trợ tốt cho châu Âu trong việc nạp đầy các kho dự trữ khí đốt".

Thuế năng lượng - bất ổn mới

Dù vậy, biến động thời tiết vẫn có thể gây ra tình trạng khí đốt tăng giá tạm thời hoặc thiếu hụt cục bộ trong khu vực châu Âu. Bên cạnh đó, khối 27 thành viên vẫn dễ bị tổn thương trước những cú sốc địa chính trị, đặc biệt là những cú sốc bắt nguồn từ thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Cụ thể, ông chủ Nhà Trắng đang gây sức ép buộc Brussels áp đặt lệnh trừng phạt đối với những quốc gia tiếp tục mua năng lượng của Nga. Ông Trump cho rằng, điều này sẽ gây thêm áp lực tài chính cho Moscow để chấm dứt xung đột tại Ukraine.

Gần đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã nói với EU và Nhóm các nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (G7) rằng, các quốc gia này nên cùng Washington áp đặt mức thuế quan với Trung Quốc và Ấn Độ liên quan đến việc mua dầu Nga.

Người đứng đầu nước Mỹ đã áp đặt mức thuế 50% đối với Ấn Độ với lý do nước này mua dầu Moscow.

Tuy nhiên, Trung Quốc đang nắm giữ vị thế đàm phán mạnh mẽ hơn đáng kể với Washington. Do đó, Tổng thống Trump vẫn chưa vạch ra kế hoạch áp thuế liên quan đến năng lượng đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, trong khi các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp diễn.

Vững vàng vượt qua cuộc khủng hoảng năng lượng, EU hiện đang ở vị thế mạnh mẽ hơn để đa dạng hóa nguồn cung cấp hydrocarbon cuối cùng từ Nga. (Nguồn: Tylaz)

Ngoài ra, việc thỏa thuận trung chuyển khí đốt Nga-Ukraine hết hạn vào đầu năm nay đã tạo thêm áp lực địa chính trị lên nguồn cung năng lượng của châu Âu. Quyết định không gia hạn thỏa thuận của Kiev cũng nhằm mục đích cắt đứt nguồn thu tài trợ cho chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow.

Thỏa thuận kết thúc về cơ bản đã đóng lại một trong những tuyến đường khí đốt cuối cùng từ xứ bạch dương chảy vào EU. Nhưng đến thời điểm hiện tại, việc đóng lại thỏa thuận này chưa tác động đáng kể đến thị trường khí đốt châu Âu.

Các nước Tây Âu đã đa dạng hóa các nguồn năng lượng và kho dự trữ khí đốt vẫn ở mức cao.

Lý giải cho vấn đề này, ông Tom Marzec-Manzer nói: "Sự sụt giảm về khối lượng qua Ukraine không quá lớn, mặc dù một số quốc gia - đặc biệt là Slovakia - đã phải điều chỉnh lại một số giao dịch mua hàng. Vì đã được dự đoán trước, việc chấm dứt thỏa thuận trung chuyển khí đốt qua đất nước Đông Âu không gây ra tác động lớn đến giá cả hoặc nguồn cung."

Kế hoạch siết chặt nguồn cung khí đốt Nga có khả thi?

Vững vàng vượt qua cuộc khủng hoảng năng lượng, EU hiện đang ở vị thế mạnh mẽ hơn để đa dạng hóa nguồn cung cấp hydrocarbon cuối cùng từ Nga.

Theo Ủy ban châu Âu, tính từ tháng 2/2022 đến cuối năm 2024, khối 27 thành viên đã cắt giảm lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga từ 45% xuống còn 19%. Trong khi đó, lượng dầu nhập khẩu từ Nga đã giảm từ 27% xuống chỉ còn 3%.

Vào tháng 5/2025, Ủy ban Châu Âu (EC) đã công bố kế hoạch loại bỏ hoàn toàn khí đốt và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga khỏi EU vào năm 2027. Kế hoạch này là một phần trong chiến lược dài hạn của EU nhằm chấm dứt sự phụ thuộc vào năng lượng Nga, nhưng việc thực thi có thể gặp khó khăn do các hợp đồng dài hạn và nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh nguồn cung.

Ông Katinas cho hay, các nước Baltic đã làm rất tốt việc chuyển hướng khỏi nhiên liệu hóa thạch của Nga, Ba Lan phần lớn đã loại bỏ khí đốt của xứ bạch dương.

Tuy nhiên, một số quốc gia chưa làm được như vậy. Đơn cử như Hungary - quốc gia vẫn phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hạt nhân từ Moscow và từng phản đối các lệnh trừng phạt năng lượng mạnh tay của khối 27 thành viên.

Có thể khẳng định, dự trữ khí đốt dồi dào và nguồn cung đa dạng đang giúp châu Âu tự tin bước vào mùa Đông, nhưng vẫn còn những bất ổn có thể "phủ bóng đen" lên tương lai thị trường khí đốt khu vực. Điều Brussels cần làm là đa dạng nguồn cung hơn nữa để luôn có một "bến đỗ" thay thế, dù có vấn đề gì xảy ra.

(theo DW)

Linh Chi

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/co-buc-tuong-chan-vung-chac-chau-au-tu-tin-lap-day-kho-du-tru-khi-dot-truoc-mua-dong-nhung-rui-ro-van-chua-ket-thuc-327912.html