Cơ hội mới cho học sinh vùng khó (Bài 3): Để chính sách sớm đi vào cuộc sống

2 giờ trướcBài gốc

Học lớp 6, Trường THCS Yên Thắng - cậu bé Hà Mạnh Đình, bản Vịn phải trọ học để thuận lợi đến trường.

Kỳ vọng

Sáng sớm ở bản Vịn, xã Yên Thắng, cậu bé Hà Mạnh Đình - học sinh lớp 6A Trường THCS Yên Thắng - lại được ông nội đưa đến lớp. Nhà cách trường hơn 9km, đường đất quanh co, mùa mưa lầy lội, mùa đông rét cắt da cắt thịt. Bố mẹ phải đi làm xa, em sống cùng ông bà đã cao tuổi, nên mỗi ngày đến trường đều là một hành trình không dễ dàng.

Để tiện việc học, Đình phải trọ ở nhà người quen gần trung tâm xã, rút ngắn phần nào quãng đường vốn nhiều trắc trở từ bản ra trường. Gia đình em là hộ cận nghèo, là người dân tộc thiểu số (DTTS) sống ở thôn, bản đặc biệt khó khăn. Theo các quy định của Nghị định 66, Đình được hỗ trợ 936.000 đồng tiền ăn mỗi tháng, 360.000 đồng tiền nhà ở mỗi tháng đối với học sinh bán trú phải tự túc chỗ ở, cùng 15kg gạo mỗi tháng, thụ hưởng không quá 9 tháng/năm học.

Chị Hà Thị Sọ, mẹ của Đình chia sẻ rằng vì mưu sinh, hai vợ chồng đành phải xa quê, gửi con lại cho ông bà. “Nhà xa, đường đi lại khó khăn, ông bà thì tuổi cao. Chúng tôi chỉ mong con được hỗ trợ đầy đủ để những bước chân tới lớp bớt vất vả, để cháu học hành tử tế mà đỡ khổ như cha mẹ”.

Khát vọng nhỏ bé nhưng chân thành ấy cũng là mong mỏi chung của hàng nghìn gia đình vùng cao, vùng đồng bào DTTS, vùng bãi ngang và hải đảo trong tỉnh. Khi chính sách đúng và trúng được thực thi, điều mang lại không chỉ là những khoản hỗ trợ vật chất, mà lớn hơn là niềm hy vọng về một tương lai rộng mở cho con em mình. Với quy định mới, Nghị định 66 được kỳ vọng sẽ giúp hành trình đến trường của trẻ em vùng khó bớt nhọc nhằn hơn, tạo thêm động lực để các em kiên trì đi tiếp con đường chinh phục tri thức.

Từng bước tháo gỡ khó khăn

Ngay sau khi Nghị định 66 được ban hành, UBND tỉnh Thanh Hóa giao Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) chủ trì tham mưu triển khai. Ngày 15/4/2025, Sở GD&ĐT ban hành Công văn số 1072/SGDĐT-VP gửi các sở, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố nhằm tổ chức thực hiện đồng bộ và đúng quy định.

Quy mô giáo dục của Thanh Hóa rất lớn. Theo Quyết định số 1357/QĐ-UBND ngày 7/5/2025, toàn tỉnh có 678 trường mầm non với hơn 210 nghìn trẻ; 588 trường tiểu học với gần 349 nghìn học sinh; 607 trường THCS với hơn 277 nghìn học sinh; 86 trường THPT và 24 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (GDNN–GDTX) với hơn 14 nghìn học viên. Trong số này có 2 trường phổ thông DTNT THPT, 11 trường phổ thông DTNT THCS và 10 trường phổ thông DTBT THCS. Đáng chú ý, học viên các trung tâm GDNN–GDTX ở vùng DTTS, miền núi, ven biển và bãi ngang cũng thuộc đối tượng thụ hưởng chính sách, mở rộng đáng kể phạm vi hỗ trợ của Nghị định 66.

Cùng thời điểm Nghị định 66 bắt đầu triển khai, Thanh Hóa thực hiện sắp xếp địa giới hành chính theo Nghị quyết 1686/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025. Tỉnh còn 166 đơn vị cấp xã từ ngày 1/7/2025. Điều này khiến danh mục địa bàn và khoảng cách học sinh “không thể đi đến trường và trở về trong ngày” tại Nghị quyết 70/2017/NQ-HĐND không còn phù hợp. Nhiều quy định cũ không còn tương thích khiến cán bộ cơ sở, nhất là những người trực tiếp triển khai chính sách gặp nhiều lúng túng. Tại nhiều xã vùng cao, biên giới, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính khiến đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách giáo dục vừa thiếu, vừa không đồng đều về năng lực, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai chính sách.

Học sinh Trường Tiểu học Yên Khương trong giờ ra chơi.

Để tháo gỡ, ngày 30/9/2025, Sở GD&ĐT Thanh Hóa ban hành văn bản hướng dẫn triển khai theo Nghị định 66, yêu cầu các địa phương rà soát kỹ thực tế nhà ở, địa hình và khoảng cách “từ nhà đến trường” theo Khoản 2 Điều 4. Các tiêu chí được nêu rõ: Học sinh tiểu học và THCS phải ở vùng III, II, I hoặc vùng đặc biệt khó khăn; khoảng cách từ nhà đến trường từ 4km (tiểu học) hoặc 7km (THCS) trở lên, hoặc sống trong khu vực địa hình cách trở; học sinh THPT cách trường từ 10km trở lên; kèm theo đó là điều kiện về hộ nghèo, DTTS hoặc hoàn cảnh đặc biệt theo quy định.

Ngay sau khi Nghị quyết 70 được bãi bỏ, Sở GD&ĐT tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quyết định mới làm căn cứ xác định khoảng cách và địa bàn áp dụng. Ngày 28/10/2025, UBND tỉnh ban hành Quyết định 134/2025/QĐ-UBND, có hiệu lực từ 10/11/2025, quy định cụ thể khoảng cách từ nhà đến trường và điều kiện địa hình cách trở đối với từng cấp học; đồng thời xác định rõ các địa bàn áp dụng, gồm xã vùng III, vùng II, vùng I, xã có thôn đặc biệt khó khăn và các xã bãi ngang, ven biển, hải đảo.

Tuy nhiên, theo thầy Lê Đức Thỏa, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Yên Khương thì khó khăn lớn nhất vẫn là xác định khoảng cách thực tế “từ nhà đến trường”, nhất là với học sinh tiểu học. Câu hỏi đặt ra là dùng phương tiện nào để đo đạc chính xác, ai là người thực hiện giám sát, trong khi nhân lực nhà trường còn hạn chế. Thầy Thỏa nhấn mạnh rằng việc xác định đúng đối tượng thụ hưởng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, chính quyền xã/phường và cơ quan chuyên môn, bởi chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi chính sách.

Một vướng mắc khác là nhiều xã đến nay vẫn chưa thể ban hành quyết định phê duyệt danh sách học sinh bán trú, học viên bán trú thuộc diện hỗ trợ. Điều này khiến tiến độ triển khai chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi chính đáng của học sinh. Theo tìm hiểu, các em được truy lĩnh chính sách từ học kỳ II năm học 2024–2025 đến nay vẫn chưa nhận được khoản hỗ trợ theo quy định.

Ở nhiều trường vùng cao, thiếu giáo viên, thiếu nhân viên phục vụ bếp ăn và cơ sở vật chất còn hạn chế. Mặc dù Nghị định 66 quy định rõ ràng các mức hỗ trợ, để chuyển những khoản này thành bữa ăn đủ dinh dưỡng và điều kiện chăm sóc tốt cho học sinh, các nhà trường cần có quy trình quản lý, sử dụng và giám sát chặt chẽ.

Ngoài ra, một bộ phận phụ huynh vẫn chưa quen với mô hình bán trú, còn e ngại khi để con ở lại trường, trong khi nhiều thôn bản đặc biệt khó khăn vẫn thiếu nhà ở bán trú hoặc nơi trọ an toàn cho học sinh. Công tác tuyên truyền, thuyết phục vì thế đòi hỏi sự kiên trì, đồng hành và chia sẻ trách nhiệm giữa nhà trường, chính quyền và cộng đồng.

Dù còn những vướng mắc, hành trình đưa Nghị định 66 vào cuộc sống đang mở ra những thay đổi tích cực. Khi mỗi em nhỏ ở các vùng khó khăn trong tỉnh có thể đến trường an toàn, được ăn no, mặc ấm và học hành trong môi trường tốt hơn, đó không chỉ là thành quả của một nghị định, mà còn là sự kết tinh từ nỗ lực bền bỉ của gia đình, nhà trường, chính quyền và toàn xã hội. Những bước chân bé nhỏ như của Đình sẽ vững vàng hơn, mang theo hy vọng về một ngày mai tươi sáng - nơi tri thức trở thành cây cầu nối những bản làng xa xôi với tương lai rộng mở.

Bài và ảnh: Bùi Huấn – Bá Phượng

Nguồn Thanh Hóa : https://vhds.baothanhhoa.vn/co-hoi-moi-cho-hoc-sinh-vung-kho-bai-3-nbsp-de-chinh-sach-nbsp-som-di-vao-cuoc-song-40119.htm