Cơ hội nào cho ngành công nghiệp hỗ trợ hút vốn từ Nhật Bản?

5 giờ trướcBài gốc

Thúc đẩy thu mua nội địa và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa

Việt Nam là điểm đến hấp dẫn với môi trường đầu tư minh bạch và năng lực cạnh tranh ngày càng cải thiện. Tính đến tháng 6/2025, Việt Nam thu hút 43.702 dự án FDI từ 151 quốc gia, tổng vốn đăng ký khoảng 519,54 tỷ USD. Nhật Bản là nhà đầu tư lớn thứ ba với 5.603 dự án, vốn đăng ký 79,47 tỷ USD, tập trung vào công nghiệp chế biến, hạ tầng và chuyển đổi số. Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Nhật Bản đã gắn kết cộng đồng doanh nghiệp hai nước, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Chia sẻ tại hội thảo “Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ” vừa qua, ông Takahiro Kono – Giám đốc Dự án, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội cho biết: Theo khảo sát của JETRO, năm 2024, 56,1% doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng đầu tư trong 1-2 năm tới, cao nhất trong ASEAN, thể hiện kỳ vọng lớn vào thị trường Việt Nam.

Các doanh nghiệp Nhật Bản như Toyota, Canon, và Panasonic tập trung mở rộng chức năng bán hàng và sản xuất, tận dụng nhu cầu nội địa tăng và xuất khẩu sang các thị trường như Nhật Bản (65% tổng kim ngạch xuất khẩu) và Hoa Kỳ (5,7%).

Ông Takahiro Kono – Giám đốc Dự án, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội. Ảnh: Đỗ Nga

"Tỷ lệ thu mua nội địa của doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đạt 50,9% năm 2024, tăng 7,7% so với năm trước, cao nhất ASEAN. Tuy nhiên, chỉ 15,7% đến từ doanh nghiệp Việt Nam, còn lại chủ yếu từ các nhà cung cấp Nhật Bản. Điều này cho thấy dư địa lớn để phát triển công nghiệp hỗ trợ nội địa rất lớn" - ông Takahiro Kono chỉ ra.

Cụ thể, theo ông Takahiro Kono - Giám đốc Dự án, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội, các thách thức chính bao gồm: Chất lượng và năng lực kỹ thuật, doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của các tập đoàn Nhật Bản. Thiếu nhà cung cấp nguyên liệu thô, hạn chế khả năng cung ứng linh kiện và phụ tùng trong nước.

Để khắc phục, ông Takahiro Kono cho biết, JETRO phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại (VIETRADE) tổ chức Triển lãm công nghiệp hỗ trợ Việt Nam - Nhật Bản (SIE 2025) diễn ra từ ngày 6 đến ngày 8/8/2025 tại Trung tâm Triển lãm I.C.E (91 Trần Hưng Đạo, Hà Nội) nhằm tạo cơ hội kết nối doanh nghiệp Việt Nam với các nhà đầu tư Nhật Bản, thúc đẩy thu mua nội địa và nâng cao tỷ lệ nội địa hóa.

Lời giải về thách thức trong xây dựng chuỗi cung ứng

Chia sẻ thêm tại sự kiện, ông Masaru Onaga - CEO Công ty TNHH Onaga Việt Nam cho biết, Onaga là công ty liên doanh thuộc Onaga Japan, thành lập năm 1978. Với 48 năm kinh nghiệm, Onaga Việt Nam có thế mạnh trong gia công cơ khí, đặc biệt với các vật liệu cứng, dài, hoặc nặng, và đã mở rộng sang sản xuất linh kiện động cơ máy bay, tua-bin khí công nghiệp, và robot công nghiệp.

Chỉ ra cơ hội và thách thức về đầu tư tại Việt Nam, ông Masaru Onaga cho hay, hiện Onaga Việt Nam tích cực thúc đẩy thu mua nội địa để tăng tỷ lệ nội địa hóa, tuy nhiên, tỉ lệ linh kiện được thu mua từ doanh nghiệp Việt Nam còn thấp, do hạn chế về chất lượng, năng lực kỹ thuật, và thiếu nhà cung cấp nguyên liệu thô. Công ty đã hợp tác với các doanh nghiệp địa phương đạt tiêu chuẩn quản lý chất lượng cao, đồng thời đào tạo theo tiêu chuẩn AS9100 (Quản lý Chất lượng ngành Hàng không) để đảm bảo sản phẩm đáp ứng yêu cầu của ngành hàng không và vũ trụ.

Ông Masaru Onaga – CEO Công ty THNN Onaga Việt Nam. Ảnh: Đỗ Nga

Cũng theo ông Masaru Onaga, Onaga Việt Nam gặp nhiều thách thức trong việc xây dựng chuỗi cung ứng tại Việt Nam: Thứ nhất, doanh nghiệp địa phương chưa đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của ngành hàng không.

Thứ hai, việc cung cấp sản phẩm từ nguyên liệu thô đến giao hàng cuối cùng đòi hỏi quy trình tích hợp phức tạp, nhưng nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng được.

Thứ ba, thủ tục hành chính phức tạp: Các biểu mẫu hồ sơ thiếu chuẩn hóa, thường xuyên phải chỉnh sửa, dẫn đến kéo dài thời gian hoàn tất thủ tục. Sự thiếu nhất quán giữa người phụ trách và cấp trên cũng gây chậm trễ.

Thứ tư, việc đạt chứng nhận AS9100 đòi hỏi chi phí cao, là rào cản cho doanh nghiệp địa phương.

Thứ năm, thiếu hướng dẫn về hồ sơ cần thiết, khiến doanh nghiệp Nhật Bản khó chuẩn bị đầy đủ.

Nhằm nâng tỷ lệ nội địa hóa và thu hút thêm doanh nghiệp Nhật Bản, thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ và thu hút đầu tư, theo các chuyên gia, Việt Nam cần sớm khắc phục các thách thức về chất lượng, thủ tục hành chính, và chi phí chứng nhận.

Cụ thể, ông Chu Việt Cường - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ phát triển công nghiệp, Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương đề xuất, cần chuẩn hóa biểu mẫu và quy trình như cung cấp biểu mẫu hồ sơ thống nhất và danh sách kiểm tra (checklist) để doanh nghiệp dễ dàng chuẩn bị. Đơn giản hóa quy trình hành chính để doanh nghiệp Nhật Bản gia nhập thị trường Việt Nam mà không cần thông qua công ty tư vấn.

Hội thảo "Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ" với sự tham gia của trên 200 đại biểu trong nước và quốc tế bàn về nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.

Hội thảo “Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ” với sự tham gia của trên 200 đại biểu trong nước và quốc tế.

Hỗ trợ chi phí chứng nhận: Chính phủ Việt Nam cần hỗ trợ chi phí xin chứng nhận AS9100 cho doanh nghiệp địa phương, tương tự như hỗ trợ từ chính phủ Nhật Bản cho Onaga Japan. Cung cấp bản dịch tiếng Việt chính thức của tiêu chuẩn AS9100 để đảm bảo tính chính xác và dễ hiểu.

Tăng cường hợp tác Việt Nam – Nhật Bản: Hai chính phủ nên hợp tác xây dựng biểu mẫu và checklist thống nhất, tạo niềm tin cho doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản. Hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản gia nhập thị trường Việt Nam và mở rộng sang các lĩnh vực như hàng không, vũ trụ, và bán dẫn.

Đào tạo và nâng cao năng lực: Tăng cường liên kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp để phát triển nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của ngành công nghiệp hỗ trợ. Hỗ trợ doanh nghiệp địa phương cải thiện năng lực kỹ thuật và quản lý chất lượng.

Ông Chu Việt Cường nhấn mạnh: Từ các chính sách thu hút đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ, các ưu đãi về thuế, đất đai, và hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đã và đang tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp FDI, đặc biệt từ Nhật Bản. Với 56,1% doanh nghiệp Nhật Bản dự kiến mở rộng đầu tư và 50,9% tăng thu mua nội địa, Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo đó, việc triển khai đồng bộ các giải pháp từ chuẩn hóa quy trình đến hỗ trợ chi phí và hợp tác song phương, sẽ góp phần xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/co-hoi-nao-cho-nganh-cong-nghiep-ho-tro-hut-von-tu-nhat-ban-413888.html