Cơ hội với châu Âu khi Ukraine nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí

một ngày trướcBài gốc

Ảnh minh họa: AP/TTXVN

Việc mở cửa ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine sẽ mở ra cánh cửa hợp tác sâu rộng với Liên minh châu Âu (EU), mang lại lợi ích đáng kể cho quá trình tái vũ trang của toàn lục địa. Các chuyên gia nhận định đây sẽ là một cơ hội vàng để châu Âu củng cố năng lực phòng thủ, đồng thời hỗ trợ kinh tế Ukraine.

Nhận định với Politico châu Âu (Politico.eu) ngày 28/5, Melania Parzonka, điều phối viên Chương trình Nga và Âu - Á của Viện Chatham House, cho biết Quốc hội Ukraine đang thảo luận về nới lỏng các hạn chế thời chiến đối với xuất khẩu vũ khí và tìm hiểu các mô hình hợp tác quốc tế. Ban đầu, lệnh cấm xuất khẩu được đưa ra nhằm đảm bảo tất cả nguồn cung cấp quân sự thiết yếu vẫn ở trong nước, phục vụ trực tiếp cho cuộc chiến với Nga.

Tuy nhiên, theo thời gian, năng lực sản xuất của Ukraine đã vượt khả năng mua sắm của chính phủ. Ví dụ, ước tính khu vực quốc phòng tư nhân của Ukraine có khả năng sản xuất hơn 1.700.000 thiết bị bay không người lái (UAV) và hệ thống tác chiến điện tử (EW) so với hiện tại, vượt xa nhu cầu nội địa có thể đáp ứng bằng ngân sách nhà nước.

Có một số cách để Ukraine tận dụng năng lực sản xuất vượt trội này. Một khả năng là các đối tác quốc tế mua vũ khí từ các nhà sản xuất trong nước thay mặt cho Ukraine – được gọi là mô hình Đan Mạch. Điều này giúp các nhà sản xuất Ukraine có nguồn doanh thu, đồng thời cung cấp vũ khí cho quân đội Ukraine thông qua viện trợ từ các nước đối tác.

Một khả năng khác là xuất khẩu trực tiếp. Những người ủng hộ cách tiếp cận này lập luận rằng thuế và doanh thu từ xuất khẩu sẽ cung cấp động lực tài chính mạnh mẽ để phát triển thêm các năng lực mới, cũng như tăng quỹ để trang trải nhu cầu trong nước thông qua việc mua sắm của nhà nước. Điều này tạo ra một vòng tuần hoàn tích cực: xuất khẩu mang lại tiền, tiền được dùng để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, từ đó nâng cao năng lực sản xuất và tạo ra nguồn thu lớn hơn.

Lợi ích "kép" cho châu Âu

Đối với các đối tác của Ukraine, đặc biệt là châu Âu, việc Ukraine mở cửa ngành công nghiệp quốc phòng sẽ mở ra nguồn cung cấp các năng lực và thiết bị đã được thử nghiệm thực tế trong môi trường tác chiến khắc nghiệt. Cuộc chiến ở Ukraine đã đẩy nhanh chu kỳ đổi mới trong lĩnh vực quốc phòng. Các loại vũ khí như UAV, EW và phương tiện mặt đất không người lái sẽ dần trở nên lỗi thời, đòi hỏi khả năng thích ứng và đổi mới liên tục.

Chuyên gia Parzonka nhấn mạnh rằng quân đội châu Âu sẽ được hưởng lợi rất nhiều khi tiếp cận được nguồn sản xuất vũ khí trong nước của Ukraine. Điều này cho phép họ huấn luyện binh lính về tác chiến UAV và tích hợp các đơn vị UAV vào cơ cấu chỉ huy, qua đó thích ứng với thực tế của chiến tranh hiện đại với chi phí thấp. Việc thành lập ngành UAV của riêng châu Âu ngay từ đầu sẽ mất nhiều năm, trong khi hợp tác với Ukraine mang lại giải pháp sẵn có để lấp đầy khoảng trống năng lực hiện tại.

Việc xuất khẩu vũ khí của Ukraine không chỉ dừng lại ở cung cấp trang thiết bị mà còn liên quan đến hỗ trợ hệ sinh thái quốc phòng mới của châu Âu. Hơn 40% vũ khí đang được quân đội Ukraine sử dụng là sản phẩm trong nước, tập trung nhiều vào các hệ thống vũ khí cải tiến. Tuy nhiên, ngành này cần mở rộng quy mô sản xuất vũ khí chiến lược, đặc biệt là tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo và phòng không chiến lược. Đây là những lĩnh vực cần hợp tác và đầu tư lớn nhất từ các đối tác châu Âu.

Tin tốt là EU gần đây đã thành lập quỹ quốc phòng trị giá 150 tỷ euro theo sáng kiến Hành động An ninh cho châu Âu (SAFE). Quỹ này cho phép Ukraine tham gia vào hoạt động mua sắm và vay vốn quốc phòng chung với các thành viên EU. Điều quan trọng là các quỹ này chỉ có thể được chi cho các sản phẩm quốc phòng mà ít nhất 65% các thành phần được sản xuất bởi một quốc gia EU, Na Uy hoặc Ukraine. Điều khoản này khuyến khích mạnh mẽ hợp tác sản xuất giữa Ukraine và các nước châu Âu.

Theo hướng này, Kiev đã thành công trong thành lập liên doanh với các đối tác quốc phòng châu Âu, điển hình là Rheinmetall (Đức) hoặc Thales (Pháp). Nếu bây giờ Ukraine có thể mở cửa xuất khẩu quốc phòng, họ có thể hưởng lợi nhiều hơn từ chương trình EU mới ra đời này.

Chuyên gia Parzonka kết luận, trong bối cảnh lệnh ngừng bắn dường như chưa khả thi, Ukraine vẫn cần phải tiếp tục tăng cường lực lượng vũ trang và khả năng phòng thủ của mình. Đồng thời, phát huy kinh nghiệm của Ukraine trong tái vũ trang theo hướng EU sẽ là chìa khóa để củng cố sức mạnh tổng thể của lục địa.

Việc mở cửa ngành quốc phòng của Ukraine không chỉ là động thái kinh tế mà còn là một bước đi chiến lược, cho phép hội nhập và hợp tác sâu rộng hơn với EU, đồng thời giúp nền kinh tế Ukraine hưởng lợi trực tiếp từ quá trình tái vũ trang của châu Âu trong một thế giới đầy biến động.

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/quan-su/co-hoi-voi-chau-au-khi-ukraine-noi-long-lenh-cam-xuat-khau-vu-khi-20250528181424975.htm