Có nên bỏ quy định phải cởi giày, tháo thắt lưng khi kiểm tra an ninh tại sân bay?

17 giờ trướcBài gốc

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam vừa đề xuất bãi bỏ quy định bắt buộc hành khách phải cởi giày, tháo thắt lưng và phụ kiện tại các sân bay nội địa.

Đề xuất này ngay sau đó thu hút sự quan tâm từ dư luận, đặc biệt trong bối cảnh ngành hàng không đang hướng tới nâng cao trải nghiệm hành khách và tăng sức cạnh tranh với khu vực.

Hàng triệu giờ lao động bị lãng phí

Theo Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, mỗi hành khách hiện nay phải mất từ 3 đến 4 phút cho các bước như cởi giày, tháo thắt lưng và các phụ kiện cá nhân để thực hiện kiểm tra an ninh. Theo báo cáo của Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam, lượng hành khách thông qua các cảng hàng không trong năm 2024 đạt 109 triệu lượt người.

Nếu nhân với tổng số hành khách này, thời gian tiêu tốn cho các bước kiểm tra nói trên ước tính lên tới 327 đến 436 triệu phút, tương đương 5,45 đến 7,27 triệu giờ lao động bị lãng phí. Với mức lương tối thiểu trung bình theo giờ tại Việt Nam hiện nay khoảng 20.500 đồng/giờ (theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP), số giờ bị lãng phí này tương ứng với thiệt hại kinh tế lên đến 111,7 đến 149 tỉ đồng mỗi năm – chỉ vì một quy trình kiểm tra chưa được tối ưu hóa.

Thực tế, khi các cơ quan chức năng từng quyết định bỏ kiểm tra thẻ hành lý ký gửi trước khi ra khỏi sân bay, chính sách này đã nhận được sự đồng thuận tích cực từ người dân và được chấp hành nghiêm túc. Sự thay đổi đó không chỉ giúp giảm tải cho nhân viên an ninh, mà còn rút ngắn thời gian làm thủ tục, nâng cao trải nghiệm hành khách. Vì vậy, việc cải cách là hoàn toàn khả thi nếu được thực hiện bài bản, có lộ trình và giải pháp thay thế hợp lý.

Đề xuất bỏ quy định cởi giày, tháo thắt lưng khi kiểm tra an ninh sân bay nhằm nâng cao trải nghiệm hành khách và rút ngắn thời gian làm thủ tục. Ảnh: TT.

Anh Lê Hoàng Minh (ngụ tại TP.HCM), thường xuyên di chuyển công tác giữa TP.HCM - Hà Nội chia sẻ: “Cảm giác phải tháo giày, cúi xuống giữa đám đông, nhất là khi mặc vest công sở, vừa bất tiện vừa... mất tự tin. Có lần giày trượt ra khỏi khay, rơi xuống sàn, tôi phải lôi kéo lại giữa dòng người. Nếu công nghệ hiện đại có thể thay thế quy trình này thì đó là một bước tiến rõ ràng về chất lượng dịch vụ – và cũng là biểu hiện của sự tôn trọng hành khách.”

Trong khi, một nhân viên an ninh hàng không tại sân bay Tân Sơn Nhất (xin được giấu tên) cho biết, chính những người làm nhiệm vụ kiểm tra an ninh cũng hiểu rõ những bất tiện mà hành khách đang gặp phải. Tuy nhiên, việc thay đổi không thể chỉ dừng ở việc bỏ quy định.

“Nếu máy móc còn lạc hậu, không phân luồng khách, ai cũng đi chung một cửa như hiện nay thì có khi còn rối hơn. Với những hành khách nghi ngờ, chúng tôi lại phải kiểm tra kỹ hơn, mất thêm thời gian. Việc cải tiến là đúng hướng, nhưng cần đi kèm đầu tư công nghệ và quy trình hợp lý”.

Cần cải tiến công nghệ và quản trị rủi ro

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, nhấn mạnh rằng để có thể bãi bỏ quy định thủ công, điều kiện tiên quyết là phải cải tiến toàn diện công nghệ và quy trình kiểm tra an ninh. “Tại nhiều quốc gia phát triển, họ đã ứng dụng máy quét hiện đại nhằm rút ngắn thời gian kiểm tra, đảm bảo trải nghiệm hành khách mà vẫn giữ vững tiêu chuẩn an toàn." - ông Hồng Anh nói.

Theo ông Hồng Anh, Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan chức năng như an ninh sân bay, hải quan, cảng vụ, cùng ngành xây dựng vào cuộc, tham khảo ý kiến đa chiều để xây dựng lộ trình đổi mới. Đề xuất này là tiền đề quan trọng để hướng đến một hệ thống giao thông hàng không hiện đại, thông minh và thân thiện hơn với người dân.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Anh Vũ, Phó Tổng Giám đốc Công ty Du lịch Việt cho biết nhiều quốc gia đã áp dụng thành công các giải pháp thay thế kiểm tra thủ công. Nhờ vào thiết bị hiện đại và phân loại luồng khách hiệu quả, các nước này vẫn kiểm soát chặt chẽ an ninh mà không làm mất nhiều thời gian.

Theo ông Vũ, nếu muốn áp dụng rộng rãi tại Việt Nam cần một lộ trình rõ ràng về đầu tư thiết bị, đào tạo nhân lực, chuẩn hóa quy trình giám sát và xây dựng phương án dự phòng các tình huống phát sinh.

Đặc biệt, ông Vũ nhấn mạnh yêu cầu triển khai đồng bộ máy soi chiếu thế hệ mới có khả năng quét không cần tháo phụ kiện để giảm phiền hà cho hành khách mà vẫn giữ vững chuẩn an ninh. Việc xem xét miễn kiểm tra thủ công cho một số nhóm đối tượng như người già, trẻ em, người sử dụng định danh điện tử cũng là gợi ý cần tính đến.

Để bỏ quy định cởi giày, tháo thắt lưng... ngành hàng không cải tiến toàn diện công nghệ và quy trình kiểm tra an ninh. Ảnh: PH.

Một giảng viên đào tạo an ninh hàng không tại Học viện Hàng không Việt Nam nhận định rằng, đề xuất trên là một bước tiến phù hợp xu thế quốc tế, nhưng phải được tiếp cận có hệ thống và dựa trên cơ sở khoa học.

Theo vị chuyên gia này, nhiều quốc gia tiên tiến đang triển khai mô hình kiểm tra an ninh dựa trên đánh giá rủi ro (risk-based screening). Hành khách được phân loại qua các tiêu chí như lịch sử bay, nhân thân, quốc tịch, hành vi trong lúc làm thủ tục… Chỉ những cá nhân có dấu hiệu nghi vấn mới bị kiểm tra kỹ lưỡng.

Với công nghệ như máy soi CT đa lớp, cảm biến phát hiện chất nổ dấu kín, cổng từ có khả năng loại trừ vật kim loại vô hại, nhiều sân bay đã rút ngắn thời gian kiểm tra mà vẫn giữ an toàn tối đa. Nhưng công nghệ chỉ hiệu quả nếu đi kèm cải cách quy trình, quản trị đồng bộ và tư duy mới về an ninh hàng không.

Vị chuyên gia nói: Nếu cải cách nửa vời, chỉ dỡ bỏ quy định mà không cải tiến hệ thống, có thể tạo ra rủi ro tiềm ẩn cho ngành. Bởi kiểm tra an ninh không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà là một bài toán quản trị rủi ro chiến lược đòi hỏi đầu tư lớn cả về hạ tầng, con người và thể chế.

“Nếu làm bài bản, chúng ta có thể vừa nâng cấp trải nghiệm hành khách, vừa củng cố an ninh. Nhưng nếu cẩu thả hoặc duy ý chí, hậu quả có thể rất nghiêm trọng.”- chuyên gia này chia sẻ.

Nhiều quốc gia phát triển đã và đang áp dụng các công nghệ soi chiếu hiện đại. Điển hình như Mỹ đã thông báo bỏ quy định yêu cầu hầu hết hành khách phải cởi giày khi qua cửa an ninh. Sự thay đổi này là kết quả của việc áp dụng các hệ thống thiết bị an ninh hiện đại, cho phép soi chiếu mà không cần hành khách thực hiện thủ tục thủ công.

Trước đó, chương trình “TSA PreCheck” của Cục An ninh Vận tải Mỹ (TSA) đã cho phép những hành khách đã đăng ký và xác minh danh tính được đi qua luồng ưu tiên mà không cần cởi giày, thắt lưng, áo khoác mỏng, hay lấy laptop và chất lỏng ra khỏi hành lý.

Tại châu Âu, nhiều sân bay lớn cũng đã đầu tư vào hệ thống máy quét CT (chụp cắt lớp vi tính) cho hành lý xách tay. Công nghệ này tạo ra hình ảnh 3D chi tiết của vật thể bên trong, cho phép nhân viên an ninh phân tích mà không cần hành khách phải lấy các thiết bị điện tử hay chất lỏng ra ngoài.

Còn tại Singapore, sân bay Changi đầu tư hệ thống Next-Gen Checkpoint, sử dụng AI và cảm biến thế hệ mới để thay thế toàn bộ quy trình tháo gỡ phụ kiện cá nhân, giúp xử lý nhanh hơn mà vẫn đảm bảo an toàn tuyệt đối.

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam

THU TRINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/co-nen-bo-quy-dinh-phai-coi-giay-thao-that-lung-khi-kiem-tra-an-ninh-tai-san-bay-post863508.html