Có nên đánh chìm tàu để tạo điểm du lịch lặn biển ở đặc khu Côn Đảo?

2 giờ trướcBài gốc

Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Amadive vừa gửi văn bản cho Sở Du lịch TP Hồ Chí Minh đề xuất đề án đánh chìm tàu Sheng Li để tạo điểm lặn biển cao cấp ở Côn Đảo. Ảnh: CTV

Tiềm năng du lịch lặn biển

Côn Đảo từ lâu được biết đến như một “thiên đường” của biển xanh và hệ sinh thái phong phú, song loại hình du lịch lặn biển ở đây chưa được khai thác xứng tầm. Ý tưởng đánh chìm tàu Sheng Li để tạo điểm lặn nhân tạo được kỳ vọng sẽ mở ra một không gian trải nghiệm mới mẻ, vừa phục vụ khách du lịch, vừa góp phần bảo tồn sinh thái.

Theo Th.S Nguyễn Minh Mẫn, chuyên gia du lịch, đây là ý tưởng đáng để nghiên cứu. Du lịch Việt Nam lâu nay chủ yếu dựa vào tài nguyên trên đất liền, trong khi tiềm năng dưới biển vẫn còn bỏ ngỏ. Mô hình lặn biển gắn với xác tàu chìm đã thành công ở nhiều quốc gia như Úc, Thái Lan, Philippines. Nếu làm đúng chuẩn quốc tế, Côn Đảo hoàn toàn có thể trở thành một trong những trung tâm lặn biển hấp dẫn nhất Đông Nam Á.

Trên thế giới, nhiều địa danh đã đánh chìm tàu quân sự hoặc tàu hàng cũ để tạo rạn nhân tạo, thu hút du khách và thúc đẩy sự phát triển của san hô. Tại Hoa Kỳ, tàu USS Oriskany được mệnh danh là “Great Carrier Reef” đã trở thành biểu tượng của du lịch lặn ở Florida. Úc có HMAS Brisbane và HMAS Swan; Canada có HMCS Annapolis… Tất cả đều trở thành điểm đến nổi tiếng, vừa góp phần xử lý tàu cũ an toàn, vừa tạo môi trường sống mới cho sinh vật biển.

Côn Đảo nổi tiếng với điểm đến là di tích lịch sử Cách mạng.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Minh Mẫn, du lịch lặn biển là loại hình trải nghiệm điều kiện, không đơn thuần là nhấn chìm một con tàu vào lòng biển là có thể khai thác du lịch, cần phải có những đánh giá thực tế về tác động môi trường, trong đó yếu tố dòng chảy là một trong những yếu tố rất quan trọng liên quan đến sự an toàn của du khách.

Vì thế, để khai thác loại hình du lịch lặn biển phải đánh giá dòng chảy và cách tác động môi trường, kế đến thiết kế sơ đồ khoan lặn phục vụ công tác đào tạo và cứu hộ. Quan trọng nhất phải có một quy trình đào tạo hoặc chỉ tiếp nhận người tham gia lặn đạt yêu cầu đã qua lớp đào tạo, có chứng chỉ lặn quốc tế.

Tương tự, bà Trần Thị Bảo Thu, Giám đốc truyền thông Công ty Vietluxtour cho rằng, nếu xử lý tốt các vấn đề kỹ thuật và môi trường, dự án sẽ góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nhất là trong bối cảnh du lịch trải nghiệm và du lịch bền vững đang được quan tâm.

TS Dương Đức Minh, Phó Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế và Du lịch TP Hồ Chí Minh cũng nhận định, xác tàu có thể trở thành “hạt nhân” kích hoạt cả một không gian trải nghiệm đa giá trị, từ hoạt động lặn biển, nhiếp ảnh dưới nước cho đến giáo dục môi trường. Nếu đảm bảo an toàn sinh thái, nó không chỉ thu hút khách quốc tế mà còn góp phần nâng cao ý thức bảo tồn cho cộng đồng.

Còn nhiều rào cản pháp lý

Dù tiềm năng là có, song việc biến ý tưởng này thành hiện thực lại đối diện hàng loạt vấn đề pháp lý và kỹ thuật. Trước đây, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã quyết định xử lý tàu Sheng Li bằng phương án đấu giá thu hồi phế liệu với giá khởi điểm khoảng 1,7 tỉ đồng, theo quy định tại Nghị định 5/2017 về xử lý tài sản chìm đắm.

Theo luật sư Lê Doãn Tuấn (Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh), quy định hiện hành chỉ cho phép tổ chức hoặc cá nhân trúng đấu giá sử dụng con tàu để thu hồi phế liệu, không cải hoán hay dùng vào mục đích khác. Để một doanh nghiệp, như Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Amadive có thể mua tàu với mục đích đánh chìm phục vụ du lịch, họ phải tham gia đấu giá hợp lệ, sau đó xin đầy đủ giấy phép từ các cơ quan có thẩm quyền, bao gồm cả đánh giá tác động môi trường và phương án đảm bảo an toàn hàng hải.

Theo ông Lê Doãn Tuấn, hiện tại, chưa có văn bản pháp luật cụ thể hướng dẫn thủ tục đánh chìm tàu phục vụ du lịch. Điều này đồng nghĩa, ngoài việc xử lý các yếu tố kỹ thuật như làm sạch tàu, loại bỏ nhiên liệu, sơn chứa kim loại nặng và vật liệu độc hại, doanh nghiệp còn phải phối hợp với nhiều cơ quan chuyên môn để đảm bảo dự án không ảnh hưởng tới ngư trường, khu bảo tồn biển và tuyến vận tải hàng hải.

Dưới góc độ nhà bảo vệ môi trường biển, TS Nguyễn Văn An, nhà hải dương học cho rằng, việc đánh chìm tàu Sheng Li cần được cân nhắc cực kỳ thận trọng. “Biển Côn Đảo có hệ sinh thái rất đặc thù, nhiều loài san hô và sinh vật biển quý hiếm. Nếu vị trí đánh chìm không được lựa chọn kỹ, dòng chảy và trầm tích thay đổi có thể gây chết hàng loạt san hô hoặc làm mất nơi sinh sản của nhiều loài cá. Bên cạnh đó, kim loại từ thân tàu và các hợp chất còn sót lại dù đã xử lý cũng có thể rò rỉ, tích tụ lâu dài trong môi trường, ảnh hưởng đến an toàn của cả du khách và môi trường”, ông An cảnh báo.

Theo ông Nguyễn Văn An, thực tế, các mô hình thành công trên thế giới đều bắt đầu bằng một quy trình đánh giá nghiêm ngặt: Khảo sát vị trí, đo đạc thông số môi trường, lập kế hoạch cứu hộ, đào tạo thợ lặn đạt chuẩn quốc tế và duy trì giám sát ít nhất 5 năm sau khi hạ đặt. Việt Nam nếu muốn áp dụng, cần xây dựng quy chuẩn tương tự, vừa để bảo đảm uy tín quốc tế, vừa để bảo vệ di sản biển của mình.

Bài và ảnh: Hoàng Tuyết/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/du-lich/co-nen-danh-chim-tau-de-tao-diem-du-lich-lan-bien-o-dac-khu-con-dao-20250812093958962.htm