Sở Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) thành phố được giao giải ngân 23.846 tỷ đồng chủ yếu cho công tác bồi thường, hỗi trợ và tái định cư của 104 dự án. Đến ngày 30/6, cơ quan này đã giải ngân được hơn 19.439 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 81,5%.
Kết quả giải ngân vốn đầu tư công của Sở NNMT cao như vậy, nhưng thông tin về tình hình thực hiện các công trình, dự án trọng điểm vào ngày 17/6, ông Đậu An Phúc, Giám đốc Ban Hạ tầng đã xác định Dự án xây dựng hạ tầng và cải tạo môi trường kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên vẫn còn 15 trường hợp chưa bàn giao mặt bằng dù đã vào giai đoạn "chạy nước rút" để hoàn thành.
Lý do các địa phương như Bình Tân, Bình Thạnh và Bình Chánh (trước đây) chưa lập hồ sơ bồi thường nên chưa có cơ sở thu hồi đất. Dự án đang chậm tiến độ, nên việc giải ngân số vốn đầu tư công 3.567 tỷ đồng được giao trong năm nay đối với dự án này cũng chỉ đạt 4,6%. Lượng vốn được giao nhiều như vậy, nhưng năm nay Ban Hạ tầng cũng chỉ cam kết giải ngân được 1.298 tỷ đồng cho dự án này bởi nhiều nguyên nhân như chậm bàn giao mặt bằng, nhà thầu thi công chậm tiến độ, vướng các công trình kỹ thuật…
Có sẵn hơn 11 nghìn tỷ đồng để chi trả bồi thường, nhưng nhà cửa ven rạch Xuyên Tâm vẫn chưa được di dời.
Tại Dự án nạo vét, cải tạo môi trường rạch Xuyên Tâm, theo kế hoạch đến cuối tháng 4, quận Gò Vấp cũ đã phải bàn giao toàn bộ mặt bằng cho Ban Hạ tầng, nhưng theo ông Đậu An Phúc, đến tháng 6 địa phương mới chỉ bàn giao được 87 trong tổng số 130 trường hợp phải thu hồi đất. Đã vậy, việc bàn giao mặt bằng của phường An Nhơn lại theo kiểu "da beo" đã khiến việc triển khai thi công gặp nhiều khó khăn.
Tại địa bàn quận Bình Thạnh cũ, ngay từ cuối năm 2024 Ban Hạ tầng đã tạm ứng 11.857 tỷ đồng để địa phương chi trả bồi thường, thu hồi đất phục vụ Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm. Nhưng ở phường Bình Lợi Trung còn 20 trường hợp với chiều dài 160m bờ rạch Xuyên Tâm thuộc Dự án khu dân cư Bình Hòa do Công ty TNHH MTV Tân Thuận làm chủ đầu tư chậm được xử lý. Mặc dù UBND thành phố đã khẳng định không điều chỉnh chính sách bồi thường với các trường hợp này mà chỉ hỗ trợ thêm, nhưng Công ty Tân Thuận chưa chịu phối hợp để chi trả tiền cho người dân.
Địa bàn các phường Gia Định, Bình Thạnh cũng vậy, đến gần giữa năm địa phương mới lên phương án chi tiết được 743 trường hợp với tổng số tiền bồi thường là 1.599 tỷ đồng và cũng chỉ mới chi trả được 1.061 tỷ đồng. Do đó mặt bằng phục vụ thi công 2 gói thầu chính XL-01 và XL-02 của Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm chưa được bàn giao. Năm nay các gói thầy xây dựng của dự án được giao vốn 3.206 tỷ đồng, nhưng đại diện chủ đầu tư chỉ cam kết giải ngân được 1.289 tỷ đồng và đến giữa năm mới chỉ có 163 tỷ đồng được chi ra.
Tháng 11/2024 Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc Kênh Đôi đã được địa phương phê duyệt phương án bồi thường, thu hồi đất. Ban Hạ tầng cũng đã chuyển kinh phí bồi thường để địa phương chi trả cho người dân với mục tiêu sẽ bàn giao mặt bằng vào tháng 8 năm nay. Nhưng đến tháng 6 vừa qua mới chỉ có 1.089 trường hợp trong tổng số 1.617 trường hợp phải di dời đồng ý phương án bồi thường của địa phương. Đồng thời cũng mới chỉ có 104 trường hợp bàn giao mặt bằng với số tiền 465 tỷ đồng được chi ra.
Trong 6 tháng cuối năm nay, Sở NNMT sẽ tăng cường phối hợp với Sở Tài chính, Sở Xây dựng tiếp tục bố trí vốn cho các dự án, trọng điểm cấp bách từ nguồn thu bổ sung từ đất. Trong đó tập trung triển khai việc chuẩn bị để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho 7 dự án trọng điểm Quốc gia và các dự án lớn của thành phố như: Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam, Dự án Mở rộng cao tốc TP Hồ Chí Minh - Long Thành, Dự án Vành đai 4… Trong đó sẽ tiếp tục giải ngân số vốn đầu tư công khá lớn cho việc bồi thường, thu hồi đất như Dự án nâng cấp, cải tạo quốc lộ 1 với số vốn 9.611 tỷ đồng; Dự án nâng cấp, cải tạo quốc lộ 22 với kinh phí 6.234 tỷ đồng; Dự án nâng cấp đường trục Bắc - Nam là 3.596 tỷ đồng; Dự án xây dựng cầu đường Bình Tiên 3.369 tỷ đồng. Hiện, Sở NNMT cũng đã trình UBND thành phố phương án tiếp nhận, quản lý 22 Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng các quận, huyện.
Mục tiêu của việc này theo Sở NNMT là "Để đảm bảo tiến độ thực hiện các dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được xuyên suốt, liên tục và đảm bảo tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đặc biệt là các dự án trọng điểm, cấp bách".
Thực tế cho thấy, năm nay Sở NNMT thành phố (trước khi sáp nhập) được giao vốn 8.000 tỷ đồng để thực hiện các dự án đầu tư công do sở này làm chủ đầu tư. Nhưng hết nửa năm, mới chỉ có 10% số tiền được chi trả cho các dự án. Do đó, Sở NNMT phải có phương án để các Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện giải ngân vốn đầu tư công cho việc bồi thường, thu hồi đất phục vụ các dự án quan trọng một cách hiệu quả hơn. Tránh tình trạng chỉ chuyển tiền chi trả bồi thường, hỗ trợ xuống các địa phương và coi đó là đã hoàn thành trách nhiệm giải ngân vốn đầu tư công. Sau đó địa phương chi trả cho người dân như thế nào là trách nhiệm của địa phương.
Bảo Sơn