Quang cảnh hội thảo.
Thúc đẩy quá trình phát triển của các cơ sở giáo dục
Ngày 21/10, Công đoàn Giáo dục Việt Nam tổ chức hội thảo góp ý dự thảo thông tư quy định chuẩn nghề nghiệp giáo dục cơ sở giáo dục phổ thông; thông tư quy định chuẩn nghề nghiệp giảng viên giảng dạy trong cơ sở giáo dục đại học; thông tư ban hành quy định chuẩn nghề nghiệp giáo viên trường dự bị đại học.
Hội nghị được tổ chức tại Hà Nội, kết nối trực tuyến tới các điểm cầu TP.HCM, Nghệ An và Cần Thơ với sự tham gia của cán bộ quản lý giáo dục trường phổ thông, lãnh đạo một số cơ sở giáo dục đại học, giáo viên, giảng viên, nhà khoa học.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Ân - Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam - cho biết: Chuẩn hóa các qui định về đội ngũ là một yêu cầu đặt ra nhằm mục đích đánh giá năng lực nghề nghiệp, định hướng đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và đảm bảo sự thống nhất về chất lượng đội ngũ nhà giáo.
Năm 2025, trước những đổi mới rất lớn về cơ chế quản lý, quản trị trường học, những qui định mới về đội ngũ đặt ra yêu cầu phải thống nhất các chuẩn liên quan. Bộ GD&ĐT xây dựng 3 dự thảo: Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, Chuẩn nghề nghiệp giảng viên đại học và Chuẩn nghề nghiệp giáo viên các trường dự bị đại học.
Công đoàn Giáo dục Việt Nam là đơn vị có chức năng đóng góp xây dựng và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, tập hợp ý kiến của các đối tượng quan tâm, chịu tác động trực tiếp, gián tiếp để đảm bảo các yếu tố khoa học, thực tiễn và khả thi khi văn bản được ban hành. Đồng thời có tác động tích cực tới nguồn lực lao động, thúc đẩy quá trình phát triển của các cơ sở giáo dục, trường học nói riêng và của ngành giáo dục nói chung.
Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam Nguyễn Ngọc Ân phát biểu khai mạc.
Đại diện Cục Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) trình bày một số nội dung của các dự thảo Thông tư.
Ông Ân chia sẻ, tiếp cận với khái niệm chuẩn và việc xây dựng, ban hành chuẩn là việc làm rất phức tạp, khó khăn. Bên cạnh những yêu cầu đặt ra về quy định, quy phạm, quá trình này đòi hỏi phải có sự tham gia của đội ngũ chuyên gia giáo dục, chuyên gia về đánh giá, những nhà giáo, nhà quản lý giáo dục có kinh nghiệm và am hiểu sâu về xu hướng đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp của giáo viên trên thế giới.
Vì vậy, Công đoàn Giáo dục Việt Nam cho rằng, việc đóng góp ý kiến dự thảo 3 thông tư này cần có sự tham gia của các nhà khoa học đã có quá trình tham gia xây dựng các chuẩn trước đây, các nhà khoa học đang tiếp cận công cụ đánh giá năng lực nghề nghiệp giáo viên ở thời điểm hiện tại và đặc biệt là các nhà giáo đang công tác tại các cơ sở giáo dục.
Tại hội thảo, đại diện Cục Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) đã trình bày một số nội dung của các dự thảo Thông tư, nêu những nội dung xin ý kiến gồm: Cấu trúc các dự thảo thông tư; tiêu chuẩn đạo đức, tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ của các chức danh nhà giáo của các cấp học và trình độ đào tạo; giao trách nhiệm cho người đứng đầu cơ sở giáo dục căn cứ vào tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của chuẩn nghề nghiệp.
Chủ tọa điều hành hội thảo.
Các đại biểu dự hội thảo.
Tập trung vào năng lực nghề nghiệp thực chất
Một số điểm mới trong dự thảo 3 thông tư gồm: Đối tượng áp dụng của Thông tư được điều chỉnh mở rộng bao gồm nhà giáo giảng dạy trong cơ sở giáo dục ngoài công lập; một số nội dung về nhiệm vụ và tiêu chuẩn đối với từng chức danh nhà giáo được sửa đổi, bổ sung nhằm bảo đảm phù hợp với các văn bản mới ban hành và thực tiễn giảng dạy.
Dự thảo gắn trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục trong việc căn cứ vào tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của chuẩn nghề nghiệp để bố trí, phân công, giao nhiệm vụ cho giáo viên; tham mưu với cơ quan quản lý cấp trên, chính quyền địa phương về công tác quản lý, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ nhà giáo...
Góp ý tại hội thảo, bà Phan Thị Hằng Hải - Hiệu trưởng Trường THPT Kim Ngọc (phường Vĩnh Yên, tỉnh Phú Thọ) cho rằng, dự thảo thông tư có bố cục khoa học, đầy đủ, bám sát Luật Nhà giáo, Luật Viên chức và các Nghị định liên quan; quy định chuẩn nghề nghiệp theo từng cấp học.
Đại biểu tham luận tại hội thảo.
Hội thảo kết nối tại các điểm cầu trong cả nước.
Các nhiệm vụ và tiêu chí được xác định rõ ràng theo từng cấp học, gắn chuẩn nghề nghiệp với đạo đức và năng lực chuyên môn. Đặc biệt, chuẩn nghề nghiệp tiếp cận năng lực nghề nghiệp theo hướng hiện đại- yêu cầu giáo viên cần có năng lực số, năng lực ngoại ngữ; tư vấn tâm lý học đường, nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng.
Còn cô Nguyễn Thị Thanh Huyền - giáo viên Trường THPT Kim Ngọc cho rằng, nội dung dự thảo đã giảm tính “thi đua - hành chính”, tập trung vào năng lực nghề nghiệp thực chất như bỏ yêu cầu bắt buộc có danh hiệu chiến sĩ thi đua trong tiêu chí thăng hạng. Dự thảo cũng đã quy định rõ mức năng lực ngoại ngữ, CNTT theo khung tham chiếu.
Góp ý dự thảo chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, ông Vũ Trọng Rỹ - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam đề xuất bổ sung các nhóm tiêu chí về hiệu quả giảng dạy, chuyển đổi số, hợp tác quốc tế, phục vụ cộng đồng bên cạnh tiêu chí học thuật, nghiên cứu. Cho phép nhiều con đường để đạt chuẩn, tránh áp một khuôn cứng nhắc.
Nhận định dự thảo thông tư đã thu hút sự quan tâm của cộng đồng giáo dục đại học, ông Trần Thành Nam - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, dự thảo đã có những điều chỉnh hợp lý như bỏ chức danh “trợ giảng” và bỏ phân hạng I, II, III, giúp đơn giản hóa hệ thống chức danh, tạo sự thống nhất giữa các trường công lập và ngoài công lập.
Nhiều giảng viên trẻ cũng ủng hộ yêu cầu bổ sung về năng lực nghiên cứu khoa học và ứng dụng CNTT như là tiêu chí bắt buộc, vì điều này phản ánh đúng nhu cầu nâng cao chất lượng giảng viên trong bối cảnh mới. Việc cho phép đăng ký xét thăng tiến khi đạt chuẩn (thay vì thi hoặc xét hạng lên lương như trước) cũng được đánh giá tích cực, hứa hẹn giảm bớt tính quan liêu trong quy trình thăng hạng.
Ông Phạm Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết: Hiện nay, các quy định về tiêu chuẩn nghề nghiệp đối với nhà giáo chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phát triển đội ngũ nhà giáo. Vẫn còn nhà giáo có chức danh nghề nghiệp cao song chất lượng thực hiện nhiệm vụ chưa tương xứng, việc phát triển nhà giáo chưa đạt được hiệu quả.
Vì vậy, việc ban hành chuẩn nghề nghiệp nhà giáo theo quy định của Luật Nhà giáo và các luật hiện hành có liên quan sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Bên cạnh đó, chuẩn nghề nghiệp nhà giáo là cơ sở pháp lý để xây dựng, quản lý và phát triển đội ngũ nhà giáo. Cơ quan quản lý giáo dục, cơ sở giáo dục sử dụng chuẩn nghề nghiệp nhà giáo để tuyển dụng, bố trí, đào tạo, bồi dưỡng.
Lan Anh