Cơ sở xác định 'miễn trách nhiệm hình sự' trong vụ án 'Gà lôi'

3 giờ trướcBài gốc

Hình ảnh bị cáo Thái Khắc Thành nhận bản án 6 năm tù và vợ con tại tòa.

Theo Bản án sơ thẩm số 35/2025/HSST ngày 8/8/2025 của TAND khu vực 5, Hưng Yên, bị cáo Thái Khắc Thành bị tuyên án 6 năm tù. Thời hạn tù tính từ ngày 4/4/2025; phạt bổ sung bị cáo 30 triệu đồng. Ngoài ra còn xử lý về vật chứng, án phí và quyền kháng cáo.

Theo Luật sư Nguyễn Thị Thanh Phương (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội), có một sự thay đổi lớn và quan trọng, vào ngày 14/6/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã ban hành Thông tư 27/2025 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025: “Gà lôi trắng được đưa ra khỏi danh mục nguy cấp, quý, hiếm (Nhóm IB) và chuyển xuống nhóm thấp hơn (Nhóm IIB)”.

“Phiên tòa xét xử và tuyên án cho anh Thái Khắc Thành diễn ra vào ngày 8/8/2025, sau khi chính sách mới đã có hiệu lực. Theo Điều 29 Bộ luật Hình sự (BLHS), người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có sự thay đổi chính sách, pháp luật làm cho hành vi của họ không còn nguy hiểm cho xã hội. Đây là một quy định bắt buộc phải áp dụng, không phải là tùy ý. Hành vi của anh Thái Khắc Thành, dù sai ở thời điểm ban đầu, nhưng đến lúc xét xử, không còn bị coi là nguy hiểm cho xã hội. Vì thế, việc miễn trách nhiệm hình sự cho anh là cơ sở pháp lý vững chắc”, Luật sư Nguyễn Thị Thanh Phương khẳng định.

Thạc sĩ, Luật sư Chu Thị Út Quỳnh, Phó Giám đốc Hãng luật Lê Hồng Hiển và Cộng sự, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, việc miễn trách nhiệm hình sự trong trường hợp này sẽ vừa đảm bảo quyền lợi của bị cáo, vừa thể hiện tính linh hoạt của chính sách hình sự, cân bằng giữa bảo tồn và quyền lợi chính đáng của người dân.

“Sự thay đổi phân loại của Gà lôi trắng theo Thông tư 27 không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật quản lý mà còn có ý nghĩa thực tiễn lớn, mở ra cơ hội áp dụng nguyên tắc nhân đạo của pháp luật hình sự. Nếu được xem xét, đây sẽ là một minh chứng cho tinh thần 'nghiêm minh nhưng không cứng nhắc', hướng tới nền tư pháp công bằng và hợp lý hơn”, Luật sư Chu Thị Út Quỳnh cho biết.

Hành vi của Thái Khắc Thành được Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng nhận định, không phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 244 BLHS. Tuy nhiên cũng có một số ý kiến băn khoăn, liệu Thái Khắc Thành có vi phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” quy định tại Điều 234 BLHS hay không?

Trả lời phóng viên báo Tin tức và Dân tộc chiều 13/8 về vấn đề này, Luật sư Lê Ngọc Luân, GOLD KEY Law Firm khẳng định, nông dân Thái Khắc Thành không phạm tội theo Điều 234 và cả 244 BLHS 2015.

Theo Luật sư Lê Ngọc Luân, kể từ ngày 1/7/2025, nếu người nào mua bán, nuôi, nhốt, giết Gà lôi trắng không phạm vào tội theo Điều 244 nhưng sẽ phạm vào Điều 234 BLHS 2015 với điều kiện số lượng có giá trị từ 150 triệu đồng trở lên hoặc dưới 150 triệu nhưng bán thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên hoặc có giá trị dưới 150 triệu nhưng đã bị xử phạt hành chính hoặc bị kết án tội này chưa được xóa án tích vì Gà lôi trắng thuộc nhóm động vật hoang dã nguy cấp theo danh mục IIB được quy định theo Thông tư 27/2025 và Điều 234 BLHS 2015.

Trường hợp sau ngày 1/7/2025 nếu người nào mua bán, vận chuyển… Gà lôi trắng có giá trị dưới 150 triệu hoặc thu lợi bất chính dưới 50 triệu đồng chưa từng bị xử phạt vi phạm hành chính, hành vi nuôi, nhốt, vận chuyển… không phạm tội theo Điều 234 và cả 244 BLHS 2015.

Theo Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV - Tổ chức bảo vệ động vật hoang dã), Nhà nước không nghiêm cấm hoạt động nuôi thương mại hay kinh doanh Gà lôi trắng có nguồn gốc gây nuôi, nhưng yêu cầu người nuôi, kinh doanh phải đảm bảo các điều kiện theo quy định. Trong các điều kiện này, quan trọng nhất là người nuôi, kinh doanh phải có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của cá thể động vật hoang dã được nuôi nhốt, kinh doanh.

Tất cả các loài động vật hoang dã đều được bảo vệ ở những cấp độ khác nhau và việc nuôi nhốt phải đảm bảo điều kiện theo quy định pháp luật. Không phải ai cũng may mắn khi chính sách bảo vệ của Gà lôi trắng có sự thay đổi tại thời điểm xét xử như trường hợp của nông dân Thái Khắc Thành.

ENV hy vọng, qua vụ việc này, mỗi người dân sẽ đều có ý thức chấp hành đầy đủ quy định pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã để tránh những rủi ro pháp lý đáng tiếc.

Ngày 13/8/2025, tại Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 09/QĐ-VKS, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Hưng Yên đã kháng nghị toàn bộ bản án trên theo hướng đề nghị hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.

TAND tỉnh Hưng Yên cũng đã ra Quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn đối với bị cáo Thái Khắc Thành từ Tạm giam sang Cấm đi khỏi nơi cư trú, chờ xét xử phúc thẩm lại toàn bộ vụ án theo quy định pháp luật.

Trước đó, ngày 2/4/2025, Công an tỉnh Thái Bình (cũ) đã phát hiện xe ô tô biển số 37K-258.41 đang vận chuyển 10 cá thể gà lôi trắng trên địa bàn. Lái xe khai được ông Thái Khắc Thành thuê vận chuyển số gà này. Khám xét nơi ở của ông Thành, Cơ quan điều tra thu giữ thêm 3 cá thể gà lôi trắng.

Minh Phương/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/giai-ma-muon-mat/co-so-xac-dinh-mien-trach-nhiem-hinh-su-trong-vu-an-ga-loi-20250813152758119.htm