Trong khuôn khổ Tuần Di sản văn hóa Quảng Ngãi năm 2025 với chủ đề “Kết nối di sản – Viết tiếp tương lai”, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi trở thành điểm hẹn đặc biệt, thu hút đông đảo người dân và du khách.
Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi, nơi trưng bày hàng trăm cổ vật từ các tàu cổ.
Tại đây đang trưng bày nhiều cổ vật vớt từ các tàu cổ dọc vùng biển Việt Nam – những dấu tích quý giá phản ánh lịch sử giao thương hàng hải suốt hàng ngàn năm.
Không gian trưng bày được bố trí khoa học, tinh tế tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi (ngã ba Lê Trung Đình – Phạm Văn Đồng, phường Cẩm Thành), dẫn dắt người xem lần lượt đi qua từng lớp trầm tích lịch sử.
Từ các hiện vật gốm, đồ dùng sinh hoạt đến những cổ vật mang dấu ấn trao đổi thương mại, tất cả được sắp xếp theo chủ đề, kết hợp thuyết minh và hình ảnh tư liệu, giúp du khách hình dung rõ nét hành trình của những con tàu cổ từ đáy biển sâu trở về với đời sống hôm nay.
Song song với trưng bày di sản tàu cổ, Tuần Di sản văn hóa Quảng Ngãi năm 2025 còn mang đến không gian trải nghiệm văn hóa đa dạng. Du khách có dịp khám phá những nét đặc trưng của văn hóa biển và miền núi qua hệ thống hiện vật, lễ hội; tái hiện không gian thiên nhiên từ đại ngàn đến biển cả. Các hoạt động trình diễn, giới thiệu nghề thủ công truyền thống như gốm Mỹ Thiện, gốm Sa Huỳnh, nghề làm muối Sa Huỳnh cùng các loại hình diễn xướng dân ca tiêu biểu đã tạo nên bức tranh sinh động về bản sắc văn hóa Quảng Ngãi.
Điểm nhấn nổi bật của Tuần Di sản chính là bộ sưu tập cổ vật được trục vớt từ các tàu cổ dọc chiều dài đất nước. Đây là dịp hiếm hoi để công chúng tiếp cận tương đối đầy đủ những hiện vật đã được phát hiện, khai quật trong nhiều năm qua. Mỗi cổ vật không chỉ mang giá trị khảo cổ, mà còn là “chứng nhân” cho một thời kỳ giao thương hàng hải sôi động trên vùng biển Việt Nam.
Việt Nam được đánh giá là một trong những khu vực có số lượng tàu cổ được trục vớt nhiều nhất Đông Nam Á. Với vị trí nằm trên tuyến giao thương hàng hải quan trọng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương, vùng biển nước ta lưu giữ nhiều dấu tích tàu cổ có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa và kinh tế biển. Những hiện vật trưng bày tại Quảng Ngãi vì thế không chỉ phản ánh lịch sử quốc gia, mà còn cho thấy vai trò của Việt Nam trong dòng chảy thương mại biển khu vực và thế giới.
Cổ vật trục vớt từ tàu cổ từ thế kỷ XIII ở Bình Châu, Quảng Ngãi.
Nhiều du khách rất ấn tượng khi lần đầu được tận mắt chiêm ngưỡng số lượng lớn cổ vật tàu cổ của Việt Nam. Theo cảm nhận chung, mỗi hiện vật đều như mang theo câu chuyện dài từ hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm trước, giúp người xem hình dung rõ hơn về sự phong phú của lịch sử giao thương trên biển.
Không ít người dân địa phương cũng cho rằng, việc được trực tiếp tiếp cận các di sản tàu cổ giúp lịch sử trở nên gần gũi, dễ hiểu hơn. Cách trưng bày mạch lạc, dễ xem, dễ tiếp cận không chỉ tạo sức hấp dẫn với du khách mà còn góp phần nâng cao nhận thức về giá trị bảo tồn di sản, đặc biệt đối với thế hệ trẻ.
Đến Quảng Ngãi trong những ngày diễn ra Tuần Di sản văn hóa, du khách không chỉ tham quan một cuộc trưng bày đơn thuần, mà còn có cơ hội “ngược dòng thời gian”, tìm hiểu hành trình giao thương hàng hải của dân tộc qua những di sản được trục vớt từ đáy biển. Qua đó, giá trị của di sản tàu cổ được tiếp nối trong đời sống đương đại, kết nối quá khứ với hiện tại và hướng tới tương lai bền vững.
Một số cổ vật trục vớt từ tàu cổ ở khắp cả nước:
Hũ từ tàu cá thế kỷ XIV tại Bình Châu 2.
Bình, ấm, bát, hộp từ tàu cổ thế kỷ XV tại Cù Lao Chàm.
Cổ vật tìm thấy tại Cù Lao Chàm.
Cổ vật tìm thấy trong tàu cổ ở Bình Thuận cũ.
Các tượng cổ niên đại hàng trăm năm.
NGUYỄN YÊN