Con lười ăn, dễ bỏ bữa ở trường khiến cha mẹ lo lắng: Bác sĩ dinh dưỡng đưa ra lời khuyên

5 giờ trướcBài gốc

Nỗi lo này khiến nhiều phụ huynh lo lắng, con có thể bị ảnh hưởng sức khỏe, hay không có đủ năng lượng để tập trung học tập và tham gia các hoạt động vui chơi tại trường.

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính, kiêm Giám đốc Trung tâm tư vấn, phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho hay, với trẻ ở lứa tuổi đi học, ngoài bữa ăn bán trú tại trường, trẻ ăn 2 bữa chính và bữa phụ tại gia đình, vì thế bữa ăn gia đình vẫn chiếm phần lớn nguồn dinh dưỡng để trẻ phát triển. Thay vì quá quan tâm về số lượng thức ăn trong một bữa, phụ huynh hãy quan tâm nhiều hơn đến chất lượng, cũng như sự đa dạng thực phẩm của trẻ trong mỗi bữa ăn, trong cả ngày ăn.

Học sinh tại Trường tiểu học Thanh Liệt, Hà Nội thưởng thức bữa trưa theo thực đơn của Dự án Bữa ăn học đường. Ảnh: Báo Sức khỏe và Đời sống.

Về chất lượng bữa ăn, thay vì một suất ăn nhiều cơm, nhiều thịt hay có những món trẻ yêu thích như khoai tây chiên, đồ ăn nhanh, nước ngọt... Phụ huynh nên quan tâm đến việc ăn đủ về số lượng, nhưng cần nâng cao chất lượng và đa dạng thực phẩm. Chất lượng chính là những thực phẩm tươi ngon từ thịt, cá, trứng và rau củ quả, còn đa dạng thực phẩm là có nhiều thực phẩm cung cấp các nguồn chất xơ, vitamin, khoáng chất và nhóm protein.

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng ví dụ, một suất ăn nếu chỉ có cơm, một món thịt, một món rau dù số lượng nhiều, nhưng dưới góc độ dinh dưỡng sẽ không tốt bằng một suất ăn có 2-3 món rau, 2 món cung cấp protein và trái cây theo mùa với lượng vừa đủ theo lứa tuổi. Với suất ăn có đa dạng thực phẩm, dù số lượng các món ít hơn nhưng sẽ cung cấp được nhiều chất và chúng giúp bổ trợ lẫn nhau tốt hơn, nhất là với hệ tiêu hóa và vận chuyển dinh dưỡng trong cơ thể. Do vậy, cần phải có cái nhìn khách quan về bữa ăn cho trẻ, bởi trẻ ăn nhiều chưa chắc đã tốt bằng trẻ ăn đa dạng thực phẩm.

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng cho rằng, dù bữa ăn gia đình hay bữa ăn bán trú, đều cần lưu ý đến nguyên tắc dinh dưỡng, cụ thể:

Những điều cần làm với bữa ăn của trẻ

Cần ăn đủ nhóm chất

Nguồn dinh dưỡng đa dạng, đầy đủ rất cần thiết với trẻ dù ở lứa tuổi nào, vì thế cần cho trẻ ăn đủ nhóm chất dinh dưỡng và thay đổi theo thực đơn hàng ngày:

Nhóm cung cấp tinh bột: cơm, mỳ, bún, phở, bánh mỳ...
Nhóm cung cấp đạm (protein): Thịt gia súc, thịt gia cầm, cá, trứng, sữa...
Nhóm cung cấp chất béo: Mỡ động vật, dầu ăn, các chất béo từ các loại hạt. Thực tế, nhiều gia đình sợ trẻ béo nên loại bỏ mỡ động vật ra khỏi khẩu phần ăn, điều này là không nên vì mỡ động vật vẫn rất cần cho trẻ phát triển. Mỡ động vật không đồng nghĩa với việc ăn các loại mỡ đã rán (ép lấy mỡ nước), mà nó còn có lẫn khi ăn thịt ví dụ như thịt lợn ba chỉ, gầu bò....
Nhóm cung cấp vitamin và khoáng chất: Các loại rau xanh ăn lá, củ quả và trái cây. Đây là nhóm chất quan trọng, nhưng nhiều trẻ ăn thiếu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Thực đơn hằng ngày cho học sinh cần đảm bảo đầy đủ bốn nhóm thực phẩm chính: nhóm cung cấp chất bột đường, nhóm cung cấp chất đạm, nhóm cung cấp chất béo, nhóm cung cấp vitamin và khoáng chất. Ảnh minh họa: Trường Tiểu học Dĩnh Kế (Bắc Ninh).

Cần chú ý an toàn thực phẩm khi chế biến và khi ăn

An toàn thực phẩm là vấn đề quan trọng, nhất là các bếp ăn tập thể ở trường học. Do vậy, cần phải có hệ thống giám sát từ nhập nguyên liệu, khâu sơ chế, đến khâu chế biến món ăn để tránh nguy cơ ngộ độc tập thể. Ngoài ra, khi cho trẻ sử dụng món ăn, cần giáo dục trẻ về vấn đề vệ sinh trước khi ăn, bởi quá trình hoạt động, vui chơi bàn tay rất dễ nhiễm vi khuẩn lây bệnh, nếu không vệ sinh cũng dễ gây ngộ độc.

Cần kết hợp giáo dục trẻ

Đây là vấn đề quan trọng cần sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Bởi chỉ khi trẻ nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học khi đó trẻ mới có tính phản biện về những thực phẩm được sử dụng trong các bữa ăn (khen chê về bữa ăn học đường). Đồng thời, việc kết hợp gia đình và nhà trường cũng sẽ giúp đồng nhất được chế độ dinh dưỡng qua bữa ăn từ nhà trường, đến gia đình, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện hơn.

Những điều cần tránh trong bữa ăn của trẻ

Tránh ăn quá nhiều tinh bột

Trẻ ăn nhiều tinh bột có thể giúp no lâu, nhưng cũng sẽ mang lại những tác dụng không mong muốn nếu thực hiện trong một thời gian dài. Do vậy, tùy từng lứa tuổi sẽ có sự bổ sung đủ lượng tinh bột hợp lý. Hay trong cùng một cấp học tiểu học, lượng cơm của trẻ lớp 1 sẽ khác với trẻ lớp 5, do vậy nhà trường khi xây dựng thực đơn, khẩu phần ăn cho trẻ cần phải có chuyên gia dinh dưỡng tư vấn.

Tránh nhiều đường, nhiều muối, nhiều chất béo bão hòa

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng nhấn mạnh, trong bữa ăn của trẻ cần tránh các món ăn nhiều đường đường, nhiều muối, nhiều chất béo bão hòa. Thường đồ uống có đường hay đồ ăn nhanh chứa nhiều muối, chất béo bão hòa trẻ rất thích ăn. Tuy nhiên, nếu sử dụng nhiều và trong thời gian dài sẽ trở thành nguyên nhân gây nên các bệnh chuyển hóa, bệnh mạn tính không lây nhiễm như đái tháo đường, tim mạch, mỡ máu... Dù không cấm hoàn toàn, nhưng cần giảm số lượng và số lần sử dụng những đồ ăn, thức uống này với trẻ.

Cần cho trẻ ăn đủ nhóm chất dinh dưỡng và thay đổi theo thực đơn hàng ngày. Ảnh minh Họa: Triệu Son.

Tránh để trẻ khát mới uống nước

Điều này ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe trẻ cả về vận động, tiêu hóa đến não bộ. Do vậy, cần giáo dục trẻ về việc bổ sung nước khoa học, tránh việc đợi khát mới uống hoặc quên uống nước. Cần uống nước đủ theo cân nặng hoặc tùy sự vận động, chia nhỏ việc uống nước theo các khoảng thời gian trong ngày, không uống quá nhiều một lúc.

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, dinh dưỡng là nền tảng cho trẻ phát triển, nhưng muốn trẻ hấp thu được tốt nhất các chất dinh dưỡng, tránh ốm vặt hay sụt cân, thì cần phải lưu ý đến nhiều vấn đề kết hợp sau:

Trẻ cần phải vận động hợp lý. Điều này để tăng quá trình trao đổi chất, giúp phát triển xương, tiêu hao năng lượng nhằm tránh béo phì...
Không nên quá ép trẻ học tập, dễ dẫn tới stress, thiếu ngủ. Cần lên kế hoạch học tập, vui chơi hợp lý để tinh thần trẻ được thoải mái nhất.
Trẻ cần phải được đi ngủ sớm, ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc. Bởi trẻ ở lứa tuổi nào, giấc ngủ cũng vô cùng quan trọng, nó không chỉ giúp cơ thể được nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng mà còn giúp tiết ra hormone có lợi cho trẻ phát triển.
Trẻ cần phải được thăm khám sức khỏe định kỳ, trong đó có khám dinh dưỡng và tiêm vắc xin đầy đủ để tránh các tác nhân gây bệnh.

Quỳnh Mai

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/con-luoi-an-de-bo-bua-o-truong-khien-cha-me-lo-lang-bac-si-dinh-duong-dua-ra-loi-khuyen-169250927171504102.htm