Còn nhiều tranh luận xoay quanh quy định nhà nước thu hồi đất khi đã thỏa thuận 75% diện tích

một giờ trướcBài gốc

Chiều 1/12 của Quốc hội, thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm là quy định mới về việc nhà nước đứng ra thu hồi đất.

Cụ thể, tại Dự thảo Nghị quyết mới, Chính phủ đề xuất bổ sung 3 trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Trong đó có trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã hết thời hạn phải hoàn thành thỏa thuận; hoặc các dự án đã hết thời gian gia hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận (đã thỏa thuận trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất), thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại giao cho chủ đầu tư.

Quan tâm vấn đề này, nhiều Đại biểu bày tỏ tán thành với phương án quy định: “Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với điện tích đất còn lại áp dụng như trường hợp nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 78, Điều 79 Luật Đất đai và điểm a, điểm c khoản 2 Điều này.

Trường hợp tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ được nhận theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tính trên một đơn vị diện tích đất thấp hơn trung bình của giá đất đã thỏa thuận thì người có đất thu hồi được nhận thêm số tiền còn thiếu so với mức trung bình đó. Nhà đầu tư phải trả số tiền chênh lệch giữa số tiền tính theo mức trung bình của giá đất đã thỏa thuận và số tiền bồi thường, hỗ trợ trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; số tiền chênh lệch này được tính vào chi phí đầu tư của dự án”.

Đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn Bắc Ninh) cho rằng, quy định như phương án trên sẽ đảm bảo quyền lợi chính đáng của người có đất bị thu hồi trong trường hợp dự án đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất.

Trong khi đó, Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy (Đoàn Gia Lai) lại đề nghị Ban soạn thảo cần làm rõ căn cứ xác định tỷ lệ 75% và quy định dự án áp dụng theo quy định này.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy (Ảnh: Media Quốc hội).

“Về bản chất các dự án sẽ khác nhau về quy mô, diện tích, vì vậy Ban soạn thảo cần làm rõ ý nghĩa trong điều, khoản này nhằm đảm bảo sự ổn định về mặt xã hội, an ninh, trật tự tại địa phương, nhất là sự đồng thuận của người dân tại địa phương đối với sự phát triển chung”, Đại biểu nói.

Theo Đại biểu, thực tiễn, sau khi thu hồi đất chúng ta quan tâm không chỉ là 75% đồng thuận mà kể cả 25% tỷ lệ không đồng thuận, vì tỷ lệ này cũng tiềm ẩn những vấn đề dễ gây bất ổn về mặt xã hội, về mặt an ninh, trật tự tại địa phương, tỷ lệ khiếu nại, khiếu kiện các quyết định, hành vi hành chính liên quan đến đất đai.

Góp ý nội dung này, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đánh giá đây là điểm mở quan trọng nhưng cũng nhạy cảm nhất, tác động trực tiếp đến quyền tài sản của công dân được Hiến pháp bảo hộ.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Ảnh: Media Quốc hội).

"Nếu quy định chưa chặt, nguy cơ có thể khiếu kiện kéo dài, mất đồng thuận, thậm chí tạo điểm nóng xã hội là hoàn toàn có thể xảy ra", ông Đồng nói.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội cần cân nhắc kỹ hoặc nâng tỷ lệ này lên 80 - 85% để tăng độ an toàn pháp lý và sức thuyết phục xã hội; hoặc chỉ áp dụng đối với các dự án trọng điểm quốc gia, dự án hạ tầng chiến lược, dự án đã bồi thường kéo dài nhiều năm nhưng không xong, thay vì áp dụng đại trà.

Đại biểu Đồng nói rằng, điều quan trọng không nằm riêng ở tỉ lệ mà nằm ở cơ chế xác định giá bồi thường, cơ chế đối thoại, cơ chế tái định cư, cơ chế giám sát độc lập. Ông đề nghị luật hóa rõ yêu cầu phải có hội đồng thương lượng độc lập, mời tổ chức định giá đất uy tín, công khai minh bạch toàn bộ hồ sơ để người dân thấy chính sách không phải ép buộc mà là cùng thỏa thuận, sự công bằng.

"Một chính sách đất đai sẽ chỉ có giá trị khi người dân thấy mình được tôn trọng, quyền lợi của họ được bảo đảm trước khi Nhà nước thu hồi đất cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội", ông Đồng nói.

Cùng băn khoăn, đại biểu Trần Văn Tiến (đoàn Phú Thọ) cho rằng, quy định trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư là rất khó khả thi.

"Tại sao lại là tỷ lệ 75%? Ban soạn thảo đã khảo sát, đánh giá tất cả các dự án thuộc diện thỏa thuận là bao nhiêu dự án đạt được cả 2 điều kiện là thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất và bao nhiêu dự án đáp ứng một trong 2 điều kiện nêu trên?", ông Tiến đặt câu hỏi.

Giải trình nội dung này, ông Trần Đức Thắng - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẳng định, đây trường hợp đặc biệt cần phải được cân nhắc, đánh giá kỹ lưỡng, thận trọng trên các khía cạnh về kinh tế, xã hội, an ninh, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Tại dự thảo Nghị quyết, đã giao cho HĐND cấp tỉnh là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân xem xét quyết định thông qua việc có hay không thu hồi phần diện tích đất còn lại khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất.

Đồng thời, khoản 7 Điều 3 của dự thảo Nghị quyết đã đưa ra 2 phương án. Phương án 1: Việc bồi thường hỗ trợ tái định cư đối với diện tích đất còn lại áp dụng như trường hợp Nhà nước thu hồi đất.

Phương án 2 là trường hợp mà tổng số tiền bồi thường hỗ trợ theo phương án bồi thường hỗ trợ tính trên một đơn vị diện tích thấp hơn trung bình giá đất đã thỏa thuận thì người có đất bị thu hồi sẽ được nhận thêm số tiền còn thiếu so với mức trung bình đó. Nhà đầu tư có trách nhiệm chi trả số tiền chênh lệch này cho người có đất bị thu hồi và được tính vào chi phí đầu tư của dự án.

"Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ phối hợp với cả cơ quan thẩm tra, nghiên cứu lựa chọn phương án báo cáo với Quốc hội", ông Thắng nói.

Hoàng Tư

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/con-nhieu-tranh-luan-xoay-quanh-quy-dinh-nha-nuoc-thu-hoi-dat-khi-da-thoa-thuan-75-dien-tich-d63078.html