Cơn sốt đầu tư tại Nhật Bản

8 giờ trướcBài gốc

Không khó để nhận ra sự thay đổi. Hiện nay, các hiệu sách dành hẳn một khu vực cho sách hướng dẫn tài chính. Trên các chuyến tàu, quảng cáo về các buổi hội thảo đầu tư xuất hiện dày đặc. Những người có ảnh hưởng trong lĩnh vực tài chính đang thu hút lượng lớn người theo dõi trực tuyến với các video hướng dẫn cách xây dựng danh mục đầu tư hay mở tài khoản môi giới. Như Ponchiyo, một YouTuber 31 tuổi với gần 500.000 người đăng ký, nhận xét: “Mọi người đang nhận ra rằng để tiền nằm yên trong tài khoản tiết kiệm là một sự lãng phí”.

Vào cuối năm 2023, tiền mặt và tiền gửi ngân hàng đã đạt 1.128 nghìn tỷ yên (tương đương 7,6 nghìn tỷ USD), chiếm hơn một nửa tổng tài sản hộ gia đình tại Nhật Bản, so với con số chiếm chưa đến một phần ba ở Anh và một phần tám ở Mỹ. Đến tháng 1/2024, chính phủ đã cải tổ chương trình NISA, một chương trình đầu tư miễn thuế, giống với mô hình ISA của Anh. Chương trình này thành công vượt mong đợi của các nhà hoạch định chính sách. Nhà đầu tư đã mở thêm 5 triệu tài khoản mới, và đầu năm nay tài sản trong các tài khoản NISA đã đạt 59 nghìn tỷ yên, hoàn thành mục tiêu sớm trước ba năm so với kế hoạch của chính phủ. Nhật Bản đang ở một “bước ngoặt”, như cựu Thủ tướng Kishida Fumio phát biểu tại một hội nghị gần đây. Sự chuyển mình này là “một phép thử xem liệu Nhật Bản có thể rũ bỏ quá khứ giảm phát và đón nhận tăng trưởng hay không”.

Sau khi bong bóng giá tài sản vỡ vào đầu những năm 1990, nhiều năm giảm phát và trì trệ đã khiến người dân Nhật Bản trở nên e ngại với rủi ro. Tuy nhiên, những diễn biến kinh tế hiện nay đang tạo thêm động lực đầu tư. Lạm phát cơ bản của Nhật Bản đã lên tới 3,7%, mức cao nhất trong nhóm G7, làm suy giảm giá trị của tiền nhàn rỗi, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất vẫn còn tương đối thấp. Đồng thời, tốc độ già hóa dân số nhanh chóng cũng làm dấy lên lo ngại về tính bền vững của hệ thống hưu trí.

“Trước đây, đầu tư thường được xem là dành cho những người muốn kiếm lợi nhuận lớn”, theo bà Suzuki Mariko, người sáng lập nhóm Kinyu Joshi (Những cô gái tài chính) dành cho phụ nữ trẻ. “Giờ đây, nhiều người cảm thấy họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cân nhắc đầu tư, ngay cả chỉ để bảo vệ những gì mình đang có”.

Sự bùng nổ này cũng trùng khớp với tiến triển trong khối doanh nghiệp Nhật Bản (Japan Inc.). Sở giao dịch chứng khoán Tokyo đã đẩy nhanh cải cách quản trị doanh nghiệp như một phần trong nỗ lực cải tổ toàn diện. Năm 2023, cơ quan này yêu cầu các công ty niêm yết “thực hiện quản lý có trách nhiệm về chi phí vốn và giá cổ phiếu”. Nhiều doanh nghiệp đã phản hồi bằng cách mua lại cổ phiếu, tăng cổ tức và tập trung vào hoạt động sinh lời.

Thực tế, cả mức chi trả cổ tức và mua lại cổ phiếu đều đạt mức cao kỷ lục. Tỷ lệ sở hữu chéo, vốn được sử dụng để bảo vệ lợi ích của nhóm doanh nghiệp và ban lãnh đạo, thường gây bất lợi cho cổ đông nhỏ, đã giảm từ hơn 50% tổng cổ phiếu niêm yết công khai vào đầu những năm 1990 xuống chỉ còn 12%.

Tiếp theo: người cao tuổi. Những người từ 60 tuổi trở lên đang nắm giữ gần 60% tổng tài sản hộ gia đình tại Nhật Bản. Chính phủ đang xem xét một chương trình mới gọi là “Platinum NISA”, cho phép người trên 65 tuổi đầu tư miễn thuế vào các quỹ trả cổ tức hàng tháng, hiện đang bị loại trừ khỏi NISA, giúp người hưu trí dễ dàng quản trị tài sản hơn. “Nhiều người cao tuổi từng nghĩ NISA chỉ dành cho giới trẻ để tích lũy tài sản trong dài hạn”, ông Shiraishi Hayate từ SBI Money Plaza, đơn vị tổ chức hội thảo đầu tư cho người về hưu, cho biết. “Giờ họ đang nhận ra rằng nó cũng có thể phù hợp với họ”.

Tuy vậy, không phải ai cũng hài lòng. Tương tự ở Anh, nhiều nhà quản lý tài sản và chuyên gia trong nước phàn nàn rằng phần lớn số tiền đầu tư qua NISA đang đổ ra nước ngoài. Ước tính cho thấy, khoảng một nửa tổng số đầu tư đang được rót vào cổ phiếu nước ngoài, và với các quỹ đầu tư tỷ lệ này có thể lên đến 80-90%. Lựa chọn mặc định của nhà đầu tư mới thường là chỉ số S&P 500 của Mỹ hoặc Orukan, tên viết tắt của “All Country”, một chỉ số theo dõi thị trường cổ phiếu toàn cầu. Dù điều này khiến các nhà hoạch định chính sách không hài lòng, những nhà đầu tư mới ở Nhật Bản lại đang thể hiện sự khôn ngoan, rằng: việc đặt quá nhiều niềm tin vào thị trường trong nước chưa bao giờ là một chiến lược khôn ngoan.

Long Giang / Theo báo chí nước ngoài

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/con-sot-dau-tu-tai-nhat-ban-post373284.html